ill,
huyzen en Medenblik: mids, naa
de munt drie jaaren te Hoorn geweeft
was , dan naar Enkhuyzen,
en , naa insgelyks aldaar zoo lang
geoeffend was geweeft, eyndelyk
naar Medenblik moeft verplaatft
worden en dus geftaadig met drie
jaarige beurten rond gaan. Doch
die ledert om de zeven en eynde-
(r)Kronyt lyk offl de (i) tien jaaren verlengd
randfchrift luydt aldus:
m o n e t a N O V A A R G E N T E A
D OMIN I I W E S T F R I S I jE.
n i e u w e Z I L V E R E MU N T D E R
H E E R L T K H E I D WEST-
V R I E S L A N D .
Kondom het gekroond wapenfchild
van dat geweft leeft men
deeze Ipreuk:
D E U S F O R T I T U D O E T SP ES
N O S T R A ifSö.
O N Z E S T E R K T E e n HOOP E
I S GOD i fSi .
Sedert is zoo te Dordrecht als
beurtelings in eene der drie gemelde
fteden van Noordholland alle
het Hollandfche geld, want ’t gene
te Amfterdam in ’t jaar zef-
tienhonderdtweeenzeventig gemaakt
wierdt, is flechts alleen ( i ) maar
by grondgunning gefchied, met den
hamer geftempeld , tot dat het
geldfchroeven omtrent het midden
der zeventiende eeuwe door den
Heer Niklaas Briot (3) in Vrankryk
zynde uytgevonden, en in Engeland,
volgens zynen voorflag,
ftaande de regeering van Karel den
n het eerft in gebruyk gebragt, de
Vereenigde Staaten eyndelyk ook
in het jaar zeftienhonderdzeventig
( 4 ) een befluyt naamen van dat
voortaan alle hunne geldftukken,
niet meer met den hamer geflaagen
, maar naar de nieuwe uytvinding
gefchroefd zouden worden.
Het gene alsnog achtervolgd
(iiR e fo l.
derStaaten
van Holl.
17 Sept.
1672.
fol. 18.
(3) Le
Blanc
Monn.de
Franc.pag.
301.
f4)Re(ol.
derStaaten
Gencr.
3 Oil.
1670.
i wordt. En ’t is in deeze munthuy-
] zen dat niet alleen de Ooftindifche
I Maatfchappy maar ieder ingezeeten
i zyn goud en zilver, met ’s lands ge-
1 woonlyk muntmerk en volgens den
' voet door de hooge Overigheyd
daarop beraamd , tot geld mag
laaten munten. En wat die Maatfchappy
belangt, die had jaarlyks
op die wys in de zelve verfcheydene
tonnen fchats laaten ftempelen ,
om , naa bekome verlof der Algemeene
Staaten, naar de Indien uyt
het land te voeren.
Dan in ’t jaar zeventienhonderd-
zesentwintig vonden de Bewind-
hebbers dier Maatfchappye goed op
de ontfange toeftemming der Ge-
magtigde Raaden zekere nieuwe
Duyten en Dukaatons zoo in Zeeland
als in Holland te laaten flaan,
als uyt dit ( j) befluyt der Algemee- SfuScii
ne Staaten is a f te meeten.
„ Is ter vergaaderinge geleezen
,, de remonftrantie van de Raaden ’
,, en Generaalmeefters van de mun-
,, te deezer landen, houdende dat
„ haar Hoogh Mögende by afte van
„ Commiffie de zelve hadden ge-
,, laft om de rechten en hoogheydt
„ van de Generaliteyt in het ftuk
„ der munten te bewaaren, de in-
„ ftrudtien en ordonnantien daar-
,, op gemaakt, of noch te maaken
„ te onderhouden en achtervol-
„ gen ; raitsgaders by het eenen-
„ twintigfte articul van haare in-
,, ftrudie, dat eenige penningen
,, geflaagen werdende buyten Con-
,, fent of ordre van de Generaali-
,, teyt de zelve daadlyk daar van
„ opening en raport aan haar
„ Hoogh Mögende louden moeten
,, doen ; dat fy dierhalven ampts-
,, en pligtshalven aan haar Hoogh
„ Moogende moeften voordraa-
,, gen , dat de Bewindhebberen
,, van de Ooftindifche Compagnie
„ deezer landen aan fommige pro-
vintien
„ vintien inftantie hadden gedaan
„ en niet buyten aparentie vau
,, iucces ( hoe feer dit werk met
„ prsteritie van het Collegie van
,, gemelde Raaden en Generaal-
„ meefters werdt oudernomen) om
„ de Generaaliteyts zilvere Ryder
,, of Dukaton te doen munten met
,, eene heel andere ftempel foo in
„ wapens als Circumfcriptie, met
,, relatie tot de gemelde Ooftindi-
,, fche Compagnie , als wel de
„ felve by haar Hoogh Mögende
3, fucceffive refolutien in den jaare
,, zeftien honderd negen en vyftig,
,, en in ipecie op den negentienden
„ Juny was geordonneert en gear-
,, refteert, en zulks met een oog-
„ merk om die in Ncerlands Indie
„ in de cours en aan de Comptoi-
„ ren van de Compagnie te doen
„ prffivaleeren boven de Generaali-
,, teyts filvere Ryder ; dat voorts
,, ter occafie van de ordonnantie
,, van defe filvere Ryder, volgens
,, haar Hoogh Mögende tefolutie
3, vau den negentienden Juny
„ zeftien honderd negen en vyftig
„ alle de Provintie hadden aangeno-
„ men het geene op het ftuk van
,, de munt was gearrefteert te ful-
,, len onderhouden en doen onder-
„ houden, yeder in haare jurifdic-
3, tie en gebiedt fonder eenige par-
,, ticuliere difpenfatie, ooghluykin-
,, ge of anders ter contrarie , fon-
„ der het welke ook onmogelyk
,, een vaften voet op het ftuk vau
„ de munte gemaakt en onderhou-
„ den kan werden , dat ook by
,, haare Hoogh Mögende inftrudie
,, op den voorfchreeven penningh
„ van dato den elfden Augufti
„ feftien honderd negen en vyftig
„ voor de particuliere Muntraeefters
,, Art. 5. aan de felve werdt gelaft,
,, en foo als die allen met prteftatie
,, van eede hadden aangenomen
„ om de felve filvere Ryders niet
„ anders te munten als op fodani-
„ ge figure, refcriptie, wapenen en
„ titulen , als de lelve zyn toege-
,. fonden of bekent gemaakt; dat
,, niet tegenftaande dit alles te
„ duchten is, dat eerlangh tot het
,, munten van foodanige filvere
„ Ryders met een gealtereerde
„ ftempel ial werden geprocedeert,
„ foo als men met het munten van
,, eene Hollandtfche Duyt, aande
,, eene zyde met het merk van de
,, gemelde Compagnie OVCreedts
„ een aanvangh voor eenige dagen
„ gemaakt hadt tegen de protefta-
„ tie van gemelde Raaden en Ge-
„ neraalraeefters ; dat derhalven
„ vermeynden , dat haar Hoogh
„ Mögende, ora het felve en de
„ nadeelige confequentien van dien
,, te pravenieren, foodanige Refo-
„ lutie behoorden te neeraen, waar
„ by de relpeitive Muntraeefters
„ der Geunieerde Provincien op
„ een boete van duyfent Neder-
„ landtfche filvere ryders op yeder
„ ftuk ten behoeve van de Genera-
„ liteyt te verbeuren, by aanfchry-
„ vinge wierde geinterdiceert en
„ verbodeu eenige andere filvere
„ ryders te munten o f te doen
„ munten , dan op fodaanige fi-
„ guten , infcriptie , wapenen en
„ titulen als by haar Hoogh Mo-
„ gende zyn geordoneert , en
„ fulks ter tydt toe,dat hier omtrent
„ nader by haar Hoog Mögende
,, Ibude wefen gereiblveer:, o f wel
„ dat in defe faake foodanige ande-
„ re voorfieningh mag werden ge-
„ daan, als haar Hoogh Mogen-
,, de füllen goedvinden te behoo-
„ ren. Waarop gedelibereerd zyn-
„ de hebben de Heeren Gedepu-
,, teerden van de Provintien van
,, Hollandt en Wdftvriefland , en
,, van Zeelandt de voor'fchreeve
„ remonftrantie copyelyk overge-
„ nomen, om in den haaren bre-
L der
4*’
,i i
' l
■IH * -I
•il
■ iiu i
*
^ ' :l
h ! |
i.