H E D E N D A A G S C H E
'MtA
op de andere zyde den voorfteven
van een fchip voert, is het vierde
Siffim. (ri van eene As, en daarom
G?iv. ' door de Romeinen ^ a d rans ge-
foü'ii'ö. naamd, als blykt uyt de drie ronde
verhevenheden, die op beyden de
zyden gefteld z yn , en het gewigt
van drie onfen, ’ t gene dit geldftuk
zwaar was, te kennen geeven; en
voor welk geldftuk de Romeinen
(i) gewend waaren in de openbaa- ä l r “ '’
re baden te gaan.
Het zesde deel van eene As wierdt
(3)Ther. Sextans giammA, was twee onfen
an t.G r* c . f 3 V zwaar ,’t eene de twee verheven-
Gronov. t 3 tom.ix. heden beduyden , en voert op de
eene zyde het gehelmde kopftuk
van den Koopgod Metkunr , en
op de tegenzyde het fchip van den
in Italie gekomen vreemdeling.
(4l Pollili
lib. IX.
cap. 6.
Scalig.
conjc(5.ia
Varron,
fol. 69.
cap. I.
(6) Lib.
l.cap.6.
(1) Aur.
Vidorde
Orig gent.
Rom. cap.
Ill,§.6.
Dit laatfte en kleynfte, ’t gene
(4) maar een ons, zynde het twaalf
de deel van eene As woeg , voert
daarom onder het gehelmde kopftuk
van Pollux, maar eene ronde
verhevenheyd op de voorzyde ;
even gelyk het zelfde merk onder
het meergemelde fchip op de tegenzyde.
Het koper geld munten onder
Koning Numa aldus zynde begonnen,
zoo getuygt Plinius Ij) dat hy
ook een genootfchap van munt-
meefters heeft opgerecht, ’t gene
Florus (6) echter wil dat door Servius
Tullius eerft zoude gefchied
zyn. Hoe ’t zy , de fchatkift van
dit koper geld wierdt op den Ka-
pitolynfchen berg bewaard en de
Ichatkamer (7) van Saturnus genaamd,
naar den Icermeefter van
den eerften geldhandel in Italic.
Hoewel nu het eerft ingevoerde
geld van deeze verdeeling en zwaarte
was, ZOO is het zelve echter in
’tvervolg van den tyd, als zieh de
vryeftaat door de geftaadige oorlo-
gen merkelyk zag uytgeput, tot op
de helft in de zwaarte , onaangezien
het voor den zelven prys gangbaar
was , verminderd geworden,
te weeten:
De As op 6 onien :
De Semis op 3 onlen :
De Triens op 1 onien:
DeQuadransop i ons,4 drachmen:
De Sextans op i ons, en
De Ons op 4 drachmen.
Als uyt het gewigt deezer drie
ontdekte (8) geldftukken der Ro- (8)Mom.
mcynen i• s afr te meeten , m• et tegen- fia’aunctoiqn.
ftaande men van deeze verminde- Ä i S r '
ringby geenen der oude fchryveren
iets gemeld vindt.
Het
Heteetfte, ’ t gene een Tr/ens is,
voert op de eene zyde het gehelmde
hoofd der ftad Rome, o f van
eene godin en daar achter vier
rondten,het gewigt en waarde bete-
kenende. Op de tegenzyde is ne-
vens de zelfde rondten het gevecht
van Herkules met het Maunepaard,
verbeeld , boven den naam der
ftad
R O M A .
Het tweede, zynde een Sextans,
en des het zesde gedeelte van eene
..Tr, gelyk de gewigtmerken te kennen
geeven , is op de eene zyde beftempeld
met Romulus en Remus
de Wolvin zuygende, en op de tegenzyde
met eenen vogel en heeft
tot byfchrift
RO M A .
De Stips mcialfs, want van die
zwaarte en waarde is het derde,
(i) Inno- heeft op de eene zyde een zonne-
gcrlin'' hoofd en onder eene halve maan
n.”ip.vi. fterren , even gelyk (i)
foi.zSp.
men die op eenen penning vaa
Alchimedes verbeeld vindt, op de
andere zyde wederom den naara
der ftad
R O M A .
Niet tegenftaande deeze vermin-
dering van het metaal, zoo merkelyk
was, zoo meent de befaamde
Montfaucon (i) door het gewigt van
dit geldftuk te können bewyzen dat
de Romeynen , onaangezien hunne
fchryvers daar van insgelyks
zwygen , federt de eerfte As van
twaalf onfen, nog op een vierde van
dat gewigt, met behouding echter
van haare eerfte waarde , gebragt
hebben. Invoege
(I) L-a«.
tiq. expliq.'
fupp. lom»
111 . fol.
107.
De As maar
De Semis
De Triens
De Quadrans
De Sextans
3 onfen,
I ons, 4 drachmen,
I ons,
6 drachmen,
4 drachmen en
De Ons eyndelyk i drachmen
bevatteden.
E *
dH
■(
j ! " '■
i
!
: \
'IS
Het