■hlä-
Ut
]l*t.
218 H E D E N D A A G S C H E
foon cn de voornaamfte zyner be-
zittende waardigheden, door zoo
volkome woorden uytdrukt, dat
de naakomelingfchap geene rede
hebbe om zieh over de afgebro-
kenheyd der woorden , en gevolglyk
over de duyfterheyd van den
penning zelf te beklaagen, met
naar den onzekeren zin van de
eerfte letteren der verkorte woorden,
als by de taft, te moeten
raaden. Dit gebrek heeft niet alleen
plaats in veele Romeynfche
opfchriften, en waarop de geleerdfte
verftanden altemets verftom-
pen, maar wordt zelf zoonu zoodan
op de laatere penningen gevonden
, niet tegenftaande de
huydendaagfche penningmaakers
door dien begaanen misflag der
Romeynen desWege beter dienden
onderrecht te weezen. En om
geen groot getal van voorbeelden
jy te brengen zal ik dierhalven
deezen eenen penning alhier tot
flot alleen aanhechten.
Welke rondom de opgeftempel-
de beeldenis van den perfoon, tot
wiens eere hy gemaakt is , deeze
letteren in den rand der voorzyde
voert;
D. G. FR . LUD. S. A. Pr . M. T , O. E.
W. & .V .P .P .E . C. P. R . B. I. C. M. D.
C. V. S. M. R. &. M. D. I. R . F. &. C.
S. C. M. V. S. S. C. i6s9-
' Ik bid*u leezer, wie is in ftaat
om den zin deezer letteren te verftaan
, ’t en waar het kruys gefteld
dp de rechter fcliouder, midsgaders
het daar ondergeftelde jaar 1Ö99
hier eenig licht verfchafte, en
men dus kon gewaar worden dat
het iemand van de Duytfche ordre
was, en dierhalven de boeken naa-
flaande, die daarover gefchreeven
hebben, op die wyze eyndelyk
ontdekte, dat de bovenftaande letters
aldus moeten geleezen worden:
'
D e i G r a t i a F R a k c i s g u s L U D o v i -
cus SuMMus Ac PRussicus M a g i s t e r
T e u t o n i c i O r d i n i s ,
E p i s c o p ü s W o r m a t i o E e t
V . R A T I S L A V I aE P o S T U L A T U S ,
p R a E P O S I T U S E l v A N G I / E ,
C o m e s P a l a t i n a t u s R h e n i j .
B a 7A R I Ä J u L I A C I , C L I V I a E , ,
M o n t i UM D u x ;
C o m e s V e l d e n s i s , S p o n h e i m e n s i s ,
M a r c h i o R a v .e n s b e r G ìE
E T M e u r s i i ,
D o m i n u s I n R a v e s t e i n ,
F r e d e n t a l e t C u l e n b e r g j
S a C R Ä C a E S A R E a E M a J E S T A T I S
U t R I U S Q J J E S i L E S I a E S uM . M U S
C a p i t a n e u s :
F RANS LOB FWrK , DOOR GODS
GENADE GR 0 0 TME E S7ER
DER DÜ7TSCHE ORDRE IN
P RU7SSE ,
GEKOORE BISSCHOP VAN
WORMS EN JVRATISLAÜ,
PROOST VAN E LWANGE ,
P A LT SG RAAF A AN D E N RTN,
HERTOG VAN B E I J E R E ,
GÜL IK, K L E E F E N B ERG, ;
GRAAF
P E N N I N G K U N D E . 11/ D e d : F l Hoofdß. 2 1 9
men met behulp der boeken remet
nog kan ontdekken, zoo is
dat echter nog meer a f te keuren
in de andere om- en opfchriften
geene tytels zynde : want wie kan
zonder het behulp van eene daar-
nevens gedrukte uytlegging het
een omichrift van deezen penning
verftaan, op wiens rugzyde
men in den bovenrand achttien-
maals de letter P gefteld vindt.
G R A A F VAN V I LD EN ,
SPONHETM,
MARKG RA A F VAN R A V EN S BERG
E N MEURS ,
HE ER IN RAVESTETN,
F R ED EN T A L E N CUL ENBERG,
OP P E RG E ZA GHE B B E R ,
WEG ENS ZXNE GEHET L IGDE
K E T Z E R L T K E MAJE S TETT,
VAN B E T D E N D E S I L E S J E N.
1699.
Gelyk dit in de tytels, wier zin
Het en waaí men door Jako-
(I) Jamb, bens (i) onderrecht wierdt dat
Da”ni«' die aldus moeften geleezen wor-
den:
P r o p t e r P r e c e s P l u r i u m
P r i n c i p u m P a c e m P e t e n t i u m ,
P e T U L A N T I B ü S P a E N A M p R a E P E T E M
P r i s t i n j e P e r v i c a c i a i
P a v e n t i b u s P i u s P a t e r
P A T R I aE P R a E S E N S P r O T E N U S
P e p e r c i t .
OM DE VOOR S P R A A K VAN
V E E L E V R E ED E V E R ZO E K EN '
DE VORST EN H E E F T DE
TEGENWOORDIGE VADER
DES V AD E R L A N D S DE
MO EDWI L L IG E N ,
DIE DE HAASTIG E STRAF FE
HUNNER VOORIGE
HARDNEKKIGHE YD TE
V R E E Z E N HADDEN,
D AADL T K VERSCHOOND.
Z E S D E H O O F D S T UK.
Van de eemoiidige of eyge ntggeßukken.
NAa de voorzyden te hebben
afgehandeld, komen de rug-
geftukken, die het tweede gedeelte
eens pennings zyn, in aanmerking
: want het is op deezen
dat de zaak, tot welker gedach-
tenis de penning eygenlyk gemaakt
is , op eene zeer aangenaame
doch te gelyk grootfche wyze
wordt verbeeld en door een byge-
fteld om- en opfchrift uytgeleyd.
En dewyl die verbeelding, naar
’ t voorbeeld der Romeynen, op
driederhande wyzen kan gefcliie-
den, hebbe ik vaftgefteld ook in
drie onderfcheydene verdeelingen
van ieder afzonderlyk, en des
vooreerft alhier van de eenvoudige
verbeeldinge te handelen.
Ik noem ze de eenvoudige , ter
oorzaake zy ons niet alleen de
verbeelding der gebeurde gefchie-
deniffe op eene eenvoudige en platte
wyze voorfteltj, maar om dat
H i 2 ook
i! P ' ;
i «
K
' fc