A.
Aöroma — Acalypha. 1 - 12,
1. A b rom a a u g u s ta L.f.* Nat. fam. der
S te rc u lia c e a e . Kekembang laoet . Lamp.; Ki
tcsp ong, Soeud.; Ki tj a t j angk i r, Socnd.; Par i j an,
Daj. Z.O. Born.; Roena, Alf. Boer.; S al i n t j awo e n g
in dekat , Alf. Min. T. P.; Sen tolo, Jav.; Tj a t j
a n g k i r an , Soend. — Boomheestcr, („devil’s cotton”).
Gebr.: Na kapping wordt de stam geroost, de bast
afgetrokken en in water geweckt; hienia van de scliors-
laag touw bereid.
2. A b ru s m e la n o sp e rm u s H a ssk , (= A .
p u lchG llu s Wall.*). Nat. fam. der L eg um i-
n o sa e . Areuj si haj am, Socnd.; Areuj si kotok,
Soend.; Areuj t a l i ajoenan, Soend.; Daoen
sambang, Mal. Batav.; Radj awa rdi , Mal. Batav.;
Radj awe rdi , Jav. — Klimmende hccster. Gebr.:
De ranken dienen als bindmateriaal, het blad soms
als medicijn:
3. A. p r e c a to r iu s L.* Amoet t ampoenei ,
Alf. Min.; Aka r saga be ti na, Mal.; Akar beli
m b i n g, Mal.; Ga te 1 ik, Jav.(zie42); G h a k - sagh-
akan lakek, Madoer.; LI aso be. Bat.; Id i - i d i
ma l ak o, Tern.; Kalepip, N. Guin. 4 R.; Kander i ,
Lamp.; Kat ja, Boeg.; K e n d eri. Mal.; Koendi ,
¡Minangk,; K o en d e r i, Lamp.; Poenoi , Alf. Min.
Bent. Ponos; P i l i n g - pi i ing, Balin.; Rakat , Mal.;
Rake, Minangk.; Saga, Makas., Mal. Men.; Saga
areuj , Soend.; Sago bat ino, Minangk.; Saga
bet ina, MaL; Saga bidj i , Vulg. MaL; Saga k elider
i, ¡MaL; Saga leut ik, Soend.; Saga tel ik,
Jav. (zie 42); Saga mani s, O.Jav.; Tampoenei ,
Alf. Min.; Thaga, Atjeh; Tjae, SociuL; W o li popo,
Goront. — Klimmende heester. Gebr.: De zoetsmakende
blaadjes worden als thce getrokken en dit tegen hoest
gegcveii; de halfzwart en halfrood gevlekte boontjes
(„weesboontjes, paternoster-erwten”) zijn alsgoudgewicht
in gebruik. Tot deeg gestampt dienen ze tot lijni, om
bij het vervaardigen van gouddraad de kleinere deelen
vast te hechten, ook hij de hewerking van krisscheeden.
Zij zijn ougekookt sterk giftig. Van iemand met een
donkere huidskleur, die in het rood gekleed gaat, zegt
de Madoerces: „Mara hoewana ghak-saghakan”, d.i.:
„Als een saga-hoontje”. Verg. Adenanthera, No. 42.
4. A b u tiló n in d ic um Sweet.* Nat. fam.
der M a lv a c e a e . Boenga kisar . Mal.; Boenga
waktoe koening, Mal. Mol.; Kadam-kadam,
Minangk.; Kern hang koening, Mal. Tim.; Kem-
bang sore, Jav. Vulg. Mal. — Kniid, („country
mallow”). Gebr.: Ala verzachtend middel.
5. A c a c ia F a rn e s ia n a W illd .* Nat. fam.
der L e g um in o s a e . In d r a l a k s a n a , Mal.; Kem-
bhang djhepon, Madoer.; Kosta, Sas.; Laksaua,
MaL; Lek onta, O. Jav.; Sar i koening, Balin.
Semb.; Sar i konta, Balin.; Socngsi t , Jav.; S ri
küuta, O. Jav.; Taosi t , Jav,; Varicteit in Balin.:
Pai ing. — Kleine boom. Gebr.: llet afschraapscl der
halfrijpe peulen, dat kleverig is, wordt gcbezigd om
te plakken. De uitgeloopen pitten zijn gezöcht als
groente. Het zwarte kcnihout der gedoornde varieteit
dient op Bali tot vervaardigiug der kokertjes, waarin
voor tandeloozen de sirih gestampt wordt. ßloem-
hoofdjes wclriekend („acacie odorante”).
6. A. In ts ia W illd , (= A. c a e sia W .e t
A.*). Akar kapoek, Mal.; Got, Jav.; Got ri,
Jav.; Ri -got , Jav. — Klimmende heester.
7- A. le u c o p h lo e a W illd ,* Kabesak, Tim.;
Kehesak, Tim.; Pelang, Balin.; Pelang, Madoer.;
Pi l ang, Jav.; Plang,Bal in. — Ilooge boom. Gebr.:
Het fraaie en sterke hont is geschikt voor meubels en
huisbouw, maar niet overal als zoodanig bekend. De
hast wordt als looimiddel gcbezigd.
8. A. M a n g ium W illd ,* ¡M a n gg i - m anggi
goenoeng, ¡Mal. ¡Mol.; Ma n g g i -ma n g g i oetan.
Mal. ¡Mol. — Boom.
9. A. p e n n a ta W illd .* Aka r kajoe manis,
MaL; Areuj g a roet §), Soend.; Et ang- e t ang,
Bonth.; Got l a WC, Jav. — Klimplaut.
i) Ook Rubus alcaefolius Poir. {-~ R. moluccanus L.*)
(zi¿ 2994).
10. A. p e n n a ta W illd ,* var. c an e sc en s
¡Baker. Amoet ker embi t , Alf. Min. T. P.;
Te r emboeöek i l awan an, Alf. Min. T. P. —
Klimplaut.
11. A. tom e n to s a W illd .* Kelampas , Mal.
Batav.; Klampcs, Madoer.; Kl ampi s §), Jav.; Ko-
lanipis, Soend.; Longghaj , Madoer. — Vrij läge
boom. Gebr.: Van het hout wmrdcii heften voor grasmessen
vervaardigd; de schors dient tot geneesmiddel
voor paardcn, en de gom o.a. hij het maken van inkt.
Wcgens de gedoornde takkcn wordt deze boom wel
als omheining ge])lant, om het vee te belctteu in de
sawah’s te komen. Klampis is de oplossing van het
Javaansche raadsel: „Godongc riti-riti wxihe ananggal
sapisan”, d. i.: „De bladen zijn klein en iiju en de
vrucht heeft den vorm van de maan op den eersten
dag van nieuw^e maan”.
§) In Pekalougan geeft men den naam Klampis aau
Berria quinquelociilaris T. et B.*
12. A c a ly p h a b o e hm e rio id e s Miq**
fam. der E u p h o rb ia c e a e . Tamhang djauma,
Jav.; Tompang parot , Madoer. — lleestcr. Gebr.:
Een aftreksel der bladen wordt als kraamzuivering
bevorderend gegeveu.
(1
Aa,