'P
Trigonoclilamys — Dncarla. 388 3376 - 3396.
3376. T rig o n o c h lam y s G riffith ii Hook.f.*
Nat. fam. der B u rs e ra c e a e . Babi koeroes,
Alal.; Kadjai , Alinangk.; Kempas roman, Alal.;
Kidjai , Alal.; Tal iala, Lamp. — Boom. Gebr.:
Daar liet liout zeer liard is, wordt bij oiitginning vau
boschgronden deze hoom gewoonlijk niet geveld. Door
insnijdiugen in den hast verkrijgt men getah kidjai. §)
«) l l iD L E Y spreekt niet van getah kidjai, maar van
damar kidjai, en beweeil, dat deze ook wordt geleverd
door Canarium secundum Benn.* (zie 609 en 1963).
3877. T rip h a s ia tr ifo lia ta D.C. ( = T.
A u ra n tio la Lour.*). Nat. fam. der R u ta c e a e .
Dj e roek ki ngkip, Jav.; Dj eroek kingki t , Jav.;
Dj e roek l ingki t , O. Jav.; Dj he roek kant j eng,
Aladoer. S.; Dj he roek raute, Aladoer. B. P.; Kal i jage
«), Soeud.; Kingkip, Jav., Aial. Batav.; Kingkit
, Jav., Alal. Batav.; Lenio- lemo, Boeg., Alakas.;
Lingki t , O. Jav. — Heester. Chinese lemon, e.
Gebr.: Van China afkomstig, veel gekweekt. De vruchtjes
worden geconfijt gegeten, de hladcn in de inlandsche
geueeskunde gebruikt.
«) De klimmende Capparis-soorten worden door
bijvoeging van areuj onderscheiden.(zie 642, 644 en 1721).
3878. T r is ta n ia o b o v a ta R.Br.* Nat. fam.
der M y rta c e a e . Belawa, Boeg.; Pelawan«) ,
Lamp., Alah; Pe l awa n bcloekar , AIaL; Pe l awan
boeboer , Alal.; Sa nga, Boeg., Alakas. — Boom.
Gebr. : Het hout van deze en andere Tristania’s
dient 0. a. op Bangka voor houtskool bij de tinhe-
werking, waartoe eerst de hast wordt afgeschild. Op
Sumatra bezigt men het hout voor huishouw en als
meuhelhout, cn op de eilanden voor palen, daar het
niet door de witte mieren wordt aangetast.
«) Ook Tristania Alaingayi Duthie* en T. merguensis
Griff.* (zie 1397 en 1930).
3379. T. sum a tra n a Miq. (— T. W h iti-
a n a Griff.*), Pe l ewan poet ih, Lamp.; Sibe-
loesoej , Alidd. Sum. — Boom.
3380. T. sp . Solon kanon, Alf. Aliu. T. L.;
Totombaloi , Alf. Aliu. T. P. — Boom. Gebr.:
Het hout is geschikt voor huis- en hruggenhouw, maar
moeilijk te hewerken.
8381. T r ium f e tta c a n a Bl. ( ~ T . o b liq u a
Roth.*). Nat. fam. der T ilia c e a e . Poengpoe roe
t an hodas (zie 3417h Soend. — Kruid.
3382. T. p ilo s a Roth.* Poeloe t -poeloe t ,
Alf. Alin. T. B. — Halfheester.
3383. T. rh om b o id e a Ja cq .* Galopang,
Alf. Alin. Bant.; Kakai s sela, Alf. Aliu. T. P.;
Onggoloepang, Alf. Alin. Ponos.; Poeloet an,
Jav.; Poe l oe t - poe l oe t , Alf. Alin. T. B.; Poengpoe
roe t an (zie 3417), Soend.; Poj a-poj a, Alakas.;
l l ampo- r ampo, Bonth.; Roekoe t kakai s sela,
Alf. Alin. T. P.; Rompo- rompo, Alakas. — Halfheester.
Herbe à panier, ñ*. Gebr.: De bast bevat ste.Tke
vezelstof, die wel tot vervaardiging van zakken dient.
De bladen zijn veevoeder.
3384. T. su ffru tic o s a Bl.* Poengpoe r oe tan
awewe (zie 8417), Soend. — Kruid.
3385. T. v illo s iu s c u la Bl.* Poe l oe t an
kebo, Jav.; P o e n g po e r o e t a n koneng, Soend. —
Kruid.
8386. T u rp in ia p om ife ra D.C.* Nat. fam.
der S a p in d a c e a e . Bangkong, Jav.; Ban g k o n gan,
Jav.; Bant j et , Jav., Soend.; Danoan«), Alf.
Aliu. T. S.; Kajawoe, Alf Alin. T. L.; Kajoe reboeng
dj ant au, Alal.; Ki bangkong, Soend.; Ki
bant j et , Soend.; Koentoe (zie 2237), Alf. Alin.
Ponos.; Ranoan, Alf. Aliu. T. B.,T. P.; Reboeng
dj ant au, Alah; Songgak, Bat.; Tj ememe, Jav.
— Boom. Gebr.: Het hout heeft weinig waarde; de
vruchten worden gegeten. De boom dient wel voor
reboisatie van berghellingen.
«) Ook Gomphandra australiana F. AL -var. celebica
Vai.*
3387. T y lo p h o ra c is so id e s Bl.* Nat. fam.
det A s c le p ia d a c e a e . Areuj p e u dj i t hajam,
Soend. — Klimplant.
3388. T. v illo s a Bl.* Areuj katoek, Soend.;
Ojod soengon, Jav. — Klimplant.
3389. T. sp . Le l e t oke n sela, Alf. Alin. T.P.
—- Klimplant.
3390. T y p h a ja v a n ic a Schnitz.* Nat. fam.
der T y p h a c e a e . As iwoeng r ad j a mant r i ,
Soend.; Wawa l i ngi j an, Soend.; W''e li n g i (zie 978,
1540 en 3081), Jav. — Aloerasplant, eene soort „lisch-
dodde” . Gebr.; De jonge spruiten zijn eethaar; de
hladreepen dienen, na gedroogd te zijn, tot het vlechten
van zitmatjes en hoeden.
8391. T y p h o n ium d iv a r ic a tum Decaisn.*
Nat. fam. der A ra c e a e . Bi r ah ket j il, Alal.; I l eus
lemah, Soend. — Kruid. Gebr.: Als trenggiling mentile
gebruikt men de knollen eener Ï . soort (?) in de inl.
geneeskunde.
u.
3392. U n c a ria a c id a Roxb.* Nat. fam. der
R u b ia c e a e . Aka r k a i t - k a i t b esi, Alah; D ao e n
get ah gamhi r , Vulg.AlaL; Ka i t - k a i t hesi , AIaL
— Klimmende heester.
3893. U, a tte n u a ta Korth.* Aka r kai t -
ka i t merah, AIaL; Ka i t - k a i t merah, AIaL —
Klimplant.
3394. u . c e le b ic a Koord.* Kongkom (zie
433), Alf. Alin, T. L. — Klimplant.
3395. U. f e r r e a D.O.* Aka r k a i t - k a i t boekit
, AIaL; Areuj t j a n t c l heusi , Soend.; Kai t -
ka i t boeki t , AIaL; Tj a n t e l beusi,^ Soend. —
Klimmende heester. Gebr.: De jouge bladcu en bloemen
iu de inl. geneeskunde.
3896. U. G am b ie r Roxb.* G a ä mer, Gorom;
Gabi , Tern.; Gambe, Atjeh, Nias; Gamheë, Atjeh,
Nias; Gamhere, Boeg., Alakas.; Gambi e, Alinangk.;
Gambi r , Bat., Jav., Mal., Soeud.; Gamboö, Loeboe;
Gani , Atjeh; G h a m h h i r, Madoer.; G i m h e r, Koeboe;
Kambi r , Kisar; Kapi r i , Alf. Cer.; Kat joe, Gajo;
Ngami r , Kei; ’N ggaine, Rotin.; Pengi lora, Lamp.;
Santoen, Jav. Kr. D.; T ag am be, Biman. Varieteit
iu Bat. Aland.: Sontang. — Klimmende heester, de
gambir- of gambier-plant. Gebr.: Uit de hladen wordt een
dik sap gekookt, dat, nain deu vorm vanblokjesgedroogd
üncarla — ürena. 339 3397 - 3417.
te zijn, bij het hetelkauwen in gebruik is. Het is de
gambir ot gele cachou (catechu), die ook veel als looi- en
geneesiniddel dient. In Midden-Sumatra acht mcn vaak
de gedroogde hladen reeds voldoende om het hetelkauwen
smakelijk te maken. In het Minangkabaoesch zegt men
figuurlijk van iemand, die zeer dom is: „Indak tahoe
di gamhie”, d. i.: „Hij kent niet eens gamhir” ; cn de
Batak duidt een getrouwde vrouw die boeleert aan
met de spreekwijze : „Soemahoerhon gambirua”, d. i.:
„Haar gambir verspillen” .
3397. U. g la b r a ta D.O.* Areuj t j ant eL
Soend.; Ojod t j ant el , Jav. — Klimmende heester*
3398. U. la n o s a "Wall.* Aka r gamhi r -
g amh i r hoet an, Mal.; Aka r g amh i r - g amh i r
paja, Mal.; Aka r g eg amh i r hoetan, Mal.; Akar
g e g amh i r paja. Mal.; Daoen ge t ah gamhi r
hoeioe-hoeloe, Vulg. Mal.; Gamh i r - g amh i r
hoetan, Mal.; Gamh i r - g amh i r paja, AIaL; Geg
amh i r hoetan, AIaL; Gegamhi r paja, AIaL;
Tal i ajer. Mal. AIoL — Klimmende heester.
3399. U. p e d ic e lla ta Roxb.* Aka r kai t -
kait«), Mal.; Aka r kekai t . Mal.; Areuj k a k a i t
heusi , Soend.; Bop ong, Jav.; Gai-gai, AIaL Amb.;
Hai l -ha i l . Bat.; Ka i t -ka i t , AIaL; Ka k a i t heusi ,
Soend.; Ojod bopong, Jav. — Klimmende heester.
Gebr.: Een afkooksel der bladen en wortels wordt
gedronken hij een brandend gevoel in de maagstreek.
In het bosch drinkt men wel het eenigszins naar hars
smakende sap, bij gebreke van water.
«) Meerdere wilde gambir-soorten worden met deze
namen aangeduid en op Sumatra’s Westkust geeft men
dien naam ook aan Peltophorum acanthobotrya Aliq.
8400. U. p te ro p o d a Miq.* .Akar k a i t - k a i t
darat , Mal.; Ka i t - k a i t darat , AIaL — Klimmende
heester.
3401. u . s c le ro p h y lla Roxb.* Akar kai t -
ka i t toepai , Sum. W. K.; Be l a l a i gadjah. Mal.;
Gamhi r toepai . Sum. .W. K.; Ka i t - k a i t fcoep ai,
Sum. W. K. — Klimmende heester. Gebr.: De zijdeachtige
witte bloemen van deze gambi r-soort maken
haar als sierplant wel gezocht.
3402. U n o n a D a sym a s c h a la Bl.* Nat. fam.
der A n o n a c e a e . Areuj ki l adj a gede, Soeud.
— Klimmende heester.
3403. U. d isc o lo rV a lll.* Aka lare, Alinangk.;
Aka laro, Alinangk.; Akar darah, Alal.; Akar
kenanga hoetan, AIaL; Aka r l a r a k (zie 2249),
Mal.; Akar mèmp i s a n g boekoe, AIaL; Akar
mé rp i s a n g boekoe, MaL; Aka r pi s ang- pi s ang
boekoe, Mal.; Aka r r a r a k (zie 2249), AIaL; Klajoe
m e n e d e n g, Kawi ;Al empi sangboekoe , AIaL;
Mé r p i s a n g boekoe, Mal.; P i s an g- p i s a n g boekoe,
Mal.; Sanda t (zie 601 en 2802), Balin, Sas. —
Klimmende heester.
3404. U . d u n a o s aRox b .*AI e mp i s a n g padi ,
Mal.; Alempi sang pipi t , MaL; Alerpi sang padi ,
AIaL; Me r p i s a n g pipi t , AIaL; P i s an g - p i s an g
padi , AlaL; P i s a n g - p i s a n g p i p i t, MaL — Heester.
3405. U. lo n g ifio ra Roxb.* Dj a r i ajam,
Mal.; Kenanga paja, AIaL — Heester.
3406. U r a r ia c rin ita Desv.* Nat. fam. der
L e g um in o s a e . Ekor koet j ing, AIaL; Aleme-
j 0 ngan, Soend.; Poewa, AIaL; Se r i nga n (zie 1552),
Mal.; Sima r ih oe r - i hoe r ni asoe (zie 1722), Bat.;
Tampoewa«) , Bat. — Halfheester.
«) Ook Acalypha-soorten, terwijl R id l e y den AIaL
naam ekor koetjing ook opgeeft voor Dysophylla auricu-
laria BL* (zie 1183).
3407. U. la g o p o id e s D .O .* Ekor andj ing,
AIaL; Ekor toepai , MaL — Heesterachtig kruid.
3408. U rc e o la b r a c h y s e p a la Hook.f.*
Nat. fam. der A p o c y n a c e a e . A k a r ge r ip poet
ih, Mal . ;Akar g e r i t - g e r i t poet ih. Mal.; Ger ip
poet ih, Alal.; Ger i t - g e r i t poet ih, Mal.; Gi t an
kelapa, Sum. W. K. — Klimmende heester. Gebr.:
Levert caoutchouc.
3409. U. b r a c k y s e p a la H ook.f.* var. p ilo s a
B o e ri. Aka r s e r a pa t hi t am, Alal. W. Born.;
Se r apa t hi t am, Mal. W.Born. — Klimmendeheester.
3410. U. e la s tic a Roxb.* Aka r ger ip t emhaga,
AIaL; Aka r g e r i t - g e r i t temhaga, AIaL;
Ger ip tembaga, AIaL; Ge r i t - g e r i t temhaga,
Mal.; Tahoe i taboe, Lamp.; Tahoi taboe, Lamp.
— Klimmende heester. Gebr.: Levert een goede kwaliteit
caoutchouc.
3411. U. lu c id aB e n th .* Aka r ger ip merah,
AIaL; Aka r ger ip nasi , AIaL; Akar g e r i t - g e r i t
merah, AIaL; Aka r g e r i t - g e r i t nasi , AIaL; Ger ip
merah, Mal.; Ger ip nasi , Mal.; Ge r i t - g e r i t
merah, AIaL; Ge r i t - g e r i t nasi«), Mal. — Klimmende
heester. Gebr.: Als voorgaande.
«) Ook Chonemorpha macrophylla G.Don.*
8412. I J . M a in g ay i Hook.f.* Gi t an si r ih.
Sum. W. K.; Ka r e t ahang, Mal. Pai; Nga r i k
mant j i k, Sum. W. K. — Klimmende heester.
8413. I J . m a la c c e n s is Hook.f.* Aka r serapat
dj ant an, MaL; Se r apa t dj ant au, MaL —
Klimmende heester. Gebr.: Levert melksap (getah), dat
met andere soorten tot caoutchouc gemaakt wordt.
3414. U. to ru lo s a Hook.f.* Aka r soeloh
hoetan, MaL — Klimmende heester.
3415. U re n a h e te ro p h y lla Sm ith (— U.
sinuataL.*var.).Nat. fam. der M a lv a c e a e .Pep e-
let, Alf. Alin.T. P.; P oe n g p o e r o e t a n benreum,
Soend.; Polot , Aladoer.; AVo tele, Alf. Oel. — Kruid.
Gebr.: Bij hoofdpijn wordt eeu zacht verwarmd papje
der hladen aangewend.
3416. U. L ap p a g o Sm. ( = U. s in u a ta
L.* var.). P e poeloet lelaki , AIaL; Poe loe t -
poeloet lelaki , AIaL — Heester.
3417. U. lo b a ta L.* ßeni kan, Jav.; Dj anggoet
solemau, Bat.; Kakai s poepoeloet , Alf.
Min. T. P.; Lalo epang, Boeg., Alakas.; P ep o ej o et
(zie 960), Alf. Alin. T. S.; P e p oelo et, Alal.;
Pepoe l oe t ket j i l , AIaL; Poclet , Balin.; Poeloet
(zie 960), Alf. Aliu. T. P.; Poe l oe t -poe l oe t
(zie 754), AIaL; Po e l oe t - poe l oe t ket j i l , Mal.;
Po e n g p o e r o e t au «), Soend.; Poepoejoet , Alf.
Alin. T. B.; Pojo-pojo (zie 3138), Alakas.; Roekoet
kakai s poepoeloet , Alf. Alin. T. P.; Roempoet
sosapoe (zie 3137), AIaL AIoL; Senoepoelet ,
Sas.; Tem poeloet , Sas. — Kruid. Herbe à paniers, fr.
Gebr.: In de Alinahasa worden de hloemen fijngestampt om
den rand van bloedzweren gelegd, om deze spoedig te doen
openbreken ; zij mögen daartoe slechts in oneven gctal
vau 3, 5, 7 enz. gebruikt worden. Eiders worden zij
wel aan het vee als voeder gegeveu. De Boegineesche
en Alakasaarsche naam wordt (wegeus het spoedig
afvallen der hloemen) iu Zuid-Celehes zinneheeldig
gehezigd van iemand, op wiens geuegenheid men geen
Staat kan maken ; en wegens het nietige vau dit kruid
ook als beeid van een gering persoon.
«) Ook Xaiithium Strumarium L.* en Triumfetta
rhomboidea Jacq.* (zie 3383).