Litsea — Loranthus. 270
207o. L. m y ris tic a e fo lia Hook.f.* AIcdai
ig boenga, iMal.; Aledang bocngo, Alidd.
Sum.; Aledang tahi ajam, Aial. — Boom. Gebr.:
Ilet hout Avordt A’oor huis- en schccpshouAv en ook
voor meuhels gehezigd.
2076. L. n itid a Hook.f.* Aledang kelor,
Alal. — Boom.
2077. L .P a n tja r aB l.* Hoeroe t j angkr i ng,
Socnd. — Boom.
2078. L. p o ly a n tlia Ju ss.* Ehae, Alf. Z.
Cer.; G empocr , Jav.; Halaor , Alal. Amb.; Hoeroe
dapoeng, Soend.; Hoeroe gading, Socnd.; IIoc-
roo pinggan, Soend.; Aledang boesoek, Alal.;
Nela, xVlf. Har., Z. Ccr.; AVahoeraoc, A]f. Z. Cer.;
Woeroe dedek, Jav.; Woeroe kebo, Jav. Varieteiten
in Alal. Atnb.: l i a l aor daocu aloes; 11.
d. besar — Boom. Gebr.: Ilet hout is cen goed
timmerhout.
2079. L . re s in o s a Bl.* Hoeroe minjak,
Soend. — Boom.
2080. L, R um p h ii V illa r.* Siki , Alf. Amb.,
Oel., Alal. Amb.; M'arhoka. Alf. Amb. Varieteiten
in Alal. Amb.: Siki me r ah, S. poet ih. — Boom.
Gebr.: Het hout is een goed timmerhout, vooral gc-
scliikt voor planken.
2081. L. se b ife ra Bl. ( = L, T e tr a n th e r a
Mirb.*). Hoeroe t angkal ak, Socnd.; Alalai,
.Mal.; Alaleh, Alal. W. Born.; Tangka l ak, Soeud.;
Vtoeroc l i l in, Jav. — Boom. Gebr.: Het bout is
gescbikt voor huisbouw; het vruchtmoes wordt met
zout gegeten. Vau de vrnchten verkrijgt mcu een soort
vet, dat wel dient tot vervaardiging van kaarsen, die
in afgelegen streken voor verlichting gebezigd worden.
Uc jonge bladen zijn een geliefd veevoeder; met andere
geneesmiddelen vermengd worden bij vrouwen de
borsten er mede ingewreven tot bevorderiug der zog-
afscheiding.
2082. L. tom e n to s a Bl.* Boeroeh pad-
joeng, Aladocr.; AV oeroe loetoeng, Jav. — Kleine
boom. Gebr.: Het hout dient soms hij huisbouw.
2083. L. v e lu tin a Boeri.* Boeroeh pote,
Aladoer. —- Kleine hoom.
2084. L . sp. Int j a ro, Alf. Alin. T. P.; Koemarakas
, Alf. Alin. T. L.; Koemaraskas , Alf.
Alin. T. S.; Alarakas, Alf. Aliu. T. L.; Aledang,
Air. Alin. Tonsaw.; Warakas , Alf. Aiin. T. L.; AVing-
karo, Alf. Alin. T. L. — Boom. Gehr.: Het hout
is voor balken en planken geschikt, mits onder dak
gehezigd.
2085. L . sp . Bakan, Alf. Alin. T. B.; Alach-
wachan sela, Alf. Aliu. Tonsaw.; Wakan, Alf.AIiu.
Beut., T. B., T. L., T. P., T. S. — Boom. Gebr.:
Het hout is geschikt voor huishouw ; de bladcn dienen
als geneesmiddel; de droge bast verwekt jeuking en
zwelling.
2086. L , sp . B a c h a n ,A lf.Alin.Tonsaw. — Boom.
2087. L . s p . Paner a, Bonth.; AVanecha, Alf.
Alin. Tonsaw.; Waneka, Alf. Alin. T. P. — Boom.
Gebr.: Levert een goed timmerhout.
2088. L iv is to n a a ltis s im a Zoll.* Nat. fam.
der P a lm a e . Dj aka modang, Balin.; Sadang,
Alinangk., Soend.; Sadeng, Jav.; Sading, Jav.;
Serdang, Alai.; Sordang §), Bat. — Boom. Gebr.:
De hladcn dienen tot dakbedekkiug en het hout wel
2075 - 2096.
voor huishouw; vooral is het in gebruik voor water-
Icidingcn. De slam is anders bijna tc hard om te
knnncn gespleten worden. Op Bali schijnt men er
palmwijn van tc tappen.
f) Ooli Livistona Hoogendorpii Hort.* en wellicht
ook andere Livistoua-soortcn. H i d l e y determineert
scrdang als Livistona cochinchincnsis EL*
2089. L . ro tu n d ifo lia M art.* Damhek, Alf.
Aliu. T. S.; Daoen sar iboe, Alal. Amb.; Kom-
boeno, Alf. Tom.; Komoeuo, Alf. Tom.; Komoenow,
Alf. ATin. Bant.; Lamek, Alf. Alin. 'P. B.;
Alanmen, N. Gnin. 4 11.; Niboci ig i tam, Alal.
Alcn.; Niboeng woka, Alal, Alcn.; Norn, N. Guin.
Noemf.; Ojong, Sas.; Omboeloe, Goront.; Sahang,
Alf. Alin. Bent.; Samih, Balin.; Sami r , Balin. Kr.;
Sarang, Alf. Aliu. T. B.; Sarcng, Alf. Aliu. Tonsaw.;
Sim be], xVlf. Alin. T. L., T. P.; Sohiwock, Alf.
Alin. Ponos.; Toloug, Boeg., Alakas.; Tombi to,
Goront.; Wcka, Alf. N. 0. Halm.; Wok, Alakian;
Woka, Alal. Alcn., Tern. — Boom. Gebr.: Het hont
is geschikt voor stijlen, eu gespleten voor wanden eu
vloercu ; dc hladen dienen tot dekking van huizen,
voor verpakking, en als regcnschermen. In Noord-
Celehes werden voorheen dc bladen, tot een bos saam-
gebonden, bij feestelijke gelegenheden heen en weder
gezwaaid tot bezwering van kwade geesten.
2090. L. ru p ic o la Ridi.* Sc rdang batoe,
Alal. — Boom.
2091. L o d o ic e a s e c h e lla rum L a b ili. ( =
L . c a llip y g e Comm.*). Nat. fam. der P a lm a e .
Djenggi , Jav.; Djenggl i , Jav.; Kel apa djengge,
Alal. Batav.; Ke l apa laoet , Vulg. AlaL; Kcpoh
Jav.; P ao djeugki , Boeg.; Paoeh
djonggi . Bat.; Paoeh djanggi , Alal.; Pawo
dj augki , Alakas.; Pelok djenggi , Jav.; P o h
djenggi , Jav. — Boom, de „duhhcle klapper” der
Seychellen. Double cocoannt, c., Coco de mer, fr.,
Alaledivische Nnss, d. Hier en daar gekweekt. Van
den dop der groote vruchten, uit zee aangespoeld,
vervaardigt mcn wel sirihdoozen enz.
2092. L om a ria sc an d e n s R .B r. Nat. afd.
der P ilic e s . Ka l a n g- k a l a n g keho, Alakas.;
Lage- lage, Alf. N. 0. Halm-, Tern. Pakoe merah,
Vulg. Alal. — Varensoort. Gebr.: Het loof wordt als
groente gegeten.
2093. L o n ic e ra ja v a n ic a D. C.* Nat. fam.
d e rC a p rifo lia c e a e . Ojod k em h ang an, O. Jav.
— Klimmende heester, cene soort „kamperfoclie’L
2094. L o p h a th e rum g r a c ile Brongn.*
Nat. fam. der G ram in e a e . R o e m p o e t d j a r a n g.
Mal. — Kruid.
2095. L o p h o p e ta lum fim b ria tum Wight.*
Nat. fam. der C e la s tra c e a e . Karahoe, Alinangk.;
K e r aboe, Alal. — Boom.
2096. L o ra n th u s sp . d iv . Nat. Jam. der
L o ra n th a c e a e . Algem. henam. §) Api -api , Vulg.
AlaL; Bal at joewi , Boeg.; B an dalo, Bat.; Benaloe,
AIaL; Binaloe, Alai., Bindaloe, Lamp., Alinangk.;
Binoe bnhae, Nias; Boenga meno emp ang,
Alal. Alol.; Bolosoni , Nias;Daoen menoempang,
Alal.; Kajoe m eno emp ang §§), Alal.; Kajoe pindah,
AlaL; Kajoe poel i , Alakas.; Kamandi , Balin.
Kr.; Kapas i l an, Balin.; Kemadeh, Jav.; Kema-
dej au, Jav.; Kern a d i j an, Jav. Teg., Aladoer.; Kem a-
doehan, Jav.; Keml adej an, Jav.; Mal at joewi ,
Boeg.; Alangandeuh, Soend.; AI a noe tai , Alf. Amh.,
Z. Ccr.: AI engan di, Sas.; Pas i l an, Alal. Batav.;
Sar indan, Bat.; Sesepanga, Alf. Aiin. T. S.;
Soemeseled, Alf. Alin, T. P.; Tahi boeroeng,
Loranthus — Lycopersicum. 271 2097 - 2112.
Vnlg. AlaL; Talü manoek, Soend.; Tetc, Aladocr.;
Tj ipi l en, Balin. Scmh.; Waka, Alf. Cer. — Wocker-
planten, van T geslacht der „eiken-niistel” . Gebr.; Zij
hechten zieh aan hoomen, o. ni. gaarne aan Parkia
speciosa, met het gevolg, dat van dien boom geheele
takken afsterven. In de Alinahasa wordt ecn aftreksel
der hladen, met uien vermengd, bij kraamvrouwen-
koorts te drinken gegeven. De Boegineesche naam
wordt aldus vei'klaard, dat zij worden vooi'tgeplaut
door vogeltjes, „tjoewi-tjoewi” §§§) gcnaamd. Deze
vogcltjes eten de vruchtjes, welke de grootte hehben
van een peperkorrcl, cn werpen die nit op takken
van boomen, Avaar zij tot ontwikkeling komen ten
nadeelc van dien boom. Loranthus heet daarom in
Zuid-Celebes wel: „Karacna kajoewa”. d.i.: „De vorst
der boomen”, of de boom, waarvoor alle andere boomen
als heer en vorst moeten hukken. Onze spreekwijze:
op dc schouders van anderen staan, wordt in het
Soendaasch uitgedrukt door: „Tangkal kalindih mangandeuh”,
d. i.: „Een hoom, door ecn woekerplant
overweldigd”. In het Alinangkabaoesch zegt men :
„Bak limaoe di alahkan bindaloe” , d. i.: „Als een
Citrus, die door bindaloe gedood is,” (in het Bataksch :
„Alate oente di hahan sarindan”), doelende op personen,
die zieh ten koste van anderen verrijken ; terwijl in
het dagelijksch leven in het IMalcisch met binaloe een
„indringer” of klaplooper wordt aangeduid. In het
Alakasaarsch spreekt men van ; „Amake kajoe poeli”,
d. i.: „Rood, geel cn groen dragen”, naar de drie
kleuren der bloemen van kajoe poeü. Sarindan is dc
oplossing van het Bataksche raadsel: „Toeboe hajoe
di giiidjang hajoe”, d. i.; „Op den eenen boom ontstaat
de andere”.
§) Vele dezer namen worden ook anderen woeker-
plauten gegeven (zie 1770).
§§) Ook Dischidia-soorten.
§§§) Op Sum. W. K. heet dit vogeltje; Boeroeng
bindaioe of moerai en in het Bat.: Kitjo-kitjo (Heni-
curus of Alotacilla sp.).
2097. L. a lb id u s Bl.* Al angandeuh koet-
j oeboeug, Soend.
2098. L . am p u lla c e u s Roxb.* Benaloe
api dj ant an, AIaL; Bina loe api dj ant an, Alal.
2099. L. a tro p u rp u r e u s Bl.* Al angandeuh
taï manoek §), Socnd.
§) Ook L. pentandrus L.*
2100. L. fe rru g in e u s Roxb.* Bena l oe
api§), Alal.; Bi na l oe api. Alai.
§) Volgens R i d l e y gcldt dezelfde naam voor
Loi'anthus cj'assus Hook.f.* en andere hreedbladige
iiiislels.
2101. L. g ra n d ifro n s King.* Benaloe
hesar, AIaL; Bina loe hesar , AIaL; Binda loe
gadang, Alinangk.
2102. L . lo n g is sim u s Engl.* Binda loe
oeri , Almangk.
2103. L. r é p a n d u s BL* Al angandeuh beureum,
Soend.
2104. L o u re a V e sp e rtilio n is Desv.* Nat.
fam. der L e g um in o s a e . Djoekoe t walet ,
Soend. — Kruid.
2105. L ow ia lo n g ifio ra Scort.* Nat. fam.
der S c itam in e a e . Lohak hoet an, AIaL — Kruid.
2106. Luffa a c u ta n g u la Roxb.* Nat. fam.
der C u c u rb ita c e a e . Best roe, Jav.; Bloest roe,
Jav.; Emes, Soend.; Katola, Bat. Dair.: Ketola,
Mal.; Papare, Balin.; P a r i j a hawara, Soend.;
P a r i j a leuheur , Soend.; P a r i j a t imomor , Alf.
Alin. T.P.; P a r i j a woclelcn, Alf.AIin.T.B.,!'. S.;
Patol a, Biman., Boeg., Aiakas., Sika.; Pepare,
Balin.; Petóla, AIaL; Pi toela, Bat; Pi toelo,
Alinangk.; Tola, Sawoe. Varieteit in Ala].: Ketol a
p a n dj a n g of petola pandj ang. — Klimplant.
Gebr.: De jonge vrucht wordt gekookt als groente
gegeten, in de onde ontwikkelt zieh het vezeinet, dat
als „plantenspons” bekend is; de bladen worden als
mondspoeling gebi’uikt om ecu heldcre stem te krijgen.
De Batak heeft een spreekwijze: „Bagi perboewah
katola melinang i darat rahoct ibas” d.i.: „Als de
katola-vrncht, van buiten glad, van binnen een war-
klomp”, voor iemand, wiens schoon uiterlijk niet met
zijn innerlijk overecnkomt.
2107. L. a c u ta n g u la Roxb.* var. am a ra
C la rk e . Bloedroe pai t , Jav.; Bloes t roe pai t ,
Jav.; Gambas, Jav.; Kambas, Lamp.; Ketol a
hoe t an (zie 329), AIaL; Lejor (zie 455), Soend.;
Pa p a r e alasan, Balin.; Pepa r e alasan, Balin.;
P a t o l a ale, Boeg.; P at o l a r om ang- r om an g,
Alakas.; Pe t ol a hoetan, AIaL; Sampak, Balin.;
Sibak l enga das, Balin.; Soebak lei iga das,
Baliu.; T]-oewoek gawah, Sas. — K]im])lant. Gebr.;
Op Bali dienen de vruchtvezels om ua het eten de
handen af tc vegen ; zij worden ook in sigaretten geroold
om maden in den neus te verdrijven.
2108. L. c y lin d r ic a Ro em, ( ~ L. a e g y p ”
tia c a ¡Mill.*), Ket j emeh, Jav.; Ketol a manis,
AIaL; Kimpoet , Soend.; Langker , Aiadoer.; Leng-
ker, Aladoer. B.; 0 djong, Alal. Batav.; Ojong,
Soend.; Pa h j a landa, Balin. Semh.; Pa j a t a ndoek,
Balin.; Pa r i j a djawa, Alakas.; P ar i j a
kalaoe, Boeg.; Pe t ol a manis, AIaL; 'Ojenic, Jav.;
Tjemeh§), Jav. — Klimplaut, de zeefkomkommer.
Tüwel gourd, c.
§) Intusschen worden de aan Luffa-soortcn gegeven
namen herhaaldelijk verward, ook met Coccinia sp.
cn Aloinordica sp.
2109. L um n itz e ra c o c c in e a W . e t A.* Nat.
fam. der C om b re ta c e a e . Api -api , AIaL; Doedoek,
Jav.; Doedoek agoeng, Jav.; Doedoek
gede, Jav.; Kajoe pasi r , AIaL Batav.; Taroei ig-
toeng, Soend.; Tene, Tim.; Te r oe nt oem §), AIaL
— Boomheester der vloedhosschen, met fraaie schar-
laken bloemen. Gebr.: De bladen zijn cen middel tegen
spruw ; het hout is soms in gehruik voor assen van karren.
j) Ook L. racemosa Willd.*, wclke echter in het
Jav. als doedoek rajap (zie 3098) wordt onderscheiden.
Voor den Alal. naam api-api (zie 381) en voor tcroen-
toem bij 56.
2110. L u n a s ia am a ra B lanco.* Nat. fam. der
R u ta c e a e . Pi nt an, Alf. Alin. Ponos. — Boom.
Gebr.: Bast bitter en giftig.
2111. L y e o p e rd o n g ig a n te um B a ts ch .
Nat. afd. der F u n g i. Dj amoe r gedang, Jav.;
Dj amoe r i mp es, Jav.; D j am o e r tombong, Alal.
Batav.; Djhamo rempes, Aladoer.; Dj l iamo rim-
pes, Aladoer.; Rempes, Aladoer.; Soepa djcrock,
Soend. — Zwamsoort, de reuzcnbovist. Gebr.: AVordt
als geneesmiddel gebruikt.
2112. L y c o p e rs ic um e s c u le n tum Mill.*
INat. fam. der S o la n a c e a e . Ambe lai, Soemba;
Kamates, Alf. Alin. Tonsav^^; Kanr aut e s , Alf.
Alin. Bcnt.; Ko m au t es, Alf. Alin.; L a m b a t e, Bouth.;
L C l i n t j a koin ir, Soend.; Alata mclek, Alal. Tim.;
Alatabai , Alai. Tim.; Rant i bal i , Jav.; Rant i
gendel , Jav.; Rant i kenong, O. Jav.; Saniate,
Alf. Alin. Bant.; Tamantes , Alf. Alin. T. S.; Tama t e,
, I