Randia — Rhinacanthus. 316
2944. R. d en siflo ra Benth.* (zie 2058).
B e r 0 inb 0 ug dj ant a n, Alal; Kajoe ma t a oelar,
AlaL; Alakopi , Alf. Alin. T. P.; Alata oelar, Alai.;
Alata oelat , Atjeb; Alata t j i t j im, xVtjeb ; Alerò
mbong dj ant an, Alal; Perawas , Alai. — Boom.
Gebr.: Het zeer harde hout dient bij scheepsbouw.
2945. R. d um e to rum Lam.* Dj andj ang,
Jav.; Ri dj andj ang, Jav. — Boomlieester.
2946. R. f a s c ic u la ta D.O.* Aka r doeri ,
Alal.; Aka r koekoe lang«), Alal.; Koekoe laus«),
Alal. — Klimplant. *
§) Ook Gardenia curvata T.etB.* (zie 3560).
2947- R. lo n g ifio ra Lam.* Aka r s i j a nt an
hoetan, Alal.; Areuj moe ndi ng dj aloe (zie3198),
Soeud.; S i j a n t a n hoetan, Aial. - Klimmende heester.
2948. R . m a c ro p h y lla B e n th . e t H ook.*
Boeuga pe t j ah pinggan, Alal.; Kemhaug pi t j
ah pi r ing, Soeud.; Ke t j oeboeng r imba, Alah;
P et j ah pinggan, Alah; P i t j a h pi r ing, Soend.—
Heester.
2949. R. sp. P a l ad j aoe, Aliuangk. — Boom.
Gebr.: Het hoiitAvordtgebruikt voor planken; de vruchten
zijn eetbaar. Uit den stam wordt een olie verkregen (?),
die men tegen kwaadaardigen huiduitslag aanwendt.
2950. R a n u n c u lu s difiPusus D .O .* Nat. fam.
der R a n u n c u la c e a e . Godong uga, Jav.; Alas-
masan, 0. Jav.; Nga, Jav. — Kruid, eene soort
„hoterhloem”. Gebr.: Van de hladen wordt beweerd, dat
zij slangen onschadelijk maken, zoodat eeu slang iu de
nabijheid van dit kruid niet kan hijten of verder kruipeu.
2951. R a p h a n u s c a u d a tu s L. (— R.
s a tiv u s L.* var.). Nat.fam.der C ru c ife ra e . Loba,
Bimau., Boeg., Alakas.; Lobak, Jav., Aladoer., Alah,
Soeud.; Al 0 c 1 a, Atjeh; Rade s, vele talen; Radis, vele
talen. — Soort van „radijs” of Indische rainmenas. Radish,
rattoil radish, e., niougri de Java, fr., Schlangenrettich, d.
2952. Zie 2964«.
2953. R a uw o lfia am so n ia e fo lia D.C.*
Nat. fam. der A p o c y n a c e a e . Pamadeug, Boeg.;
Par empa sa , Aiakas. — Heester. Gebr.: De hladen
worden in afkooksel, met roodc uien vermengd, als
laxeeriniddel toegediend.
2954. R. ja v a n ic a K .e tV .* Bi ta, Alf.AIiu.
T. L.; Kajoe t e lor (zie 3535), Alai. Alen.; Poele
pandak, Jav., Alal. Batav.; Pol aj pa ndhek of P.
l akek (zie 2955), Aladoer.; Sepoeleh, Alah; Soe-
mer ing, Alf. Aiin. T. B., T. S. — Boom. Gebr.: De
iijugestampte bladen dienen als smeersel o.a. bij wonden
van dieren; de bittere hast eu wortel is eeu sterk
werkend geneesmiddel.
2955. R. m a d u re n s is B u rc k . Pol aj lakek,
Aladoer. — Boom. Gebr.: Het hout dient bij den houw
van paardenstalleu; de hast is een middel tegen dysenteric.
2956. R. re fle x a T .e tB ,* Ki h e n t e l i ®
Soend. — Lage hoom. Gebr.; De schors wordt als
laxans gebruikt.
i) Ook Kickxia arborea Steud.* (zie 1959).
2957. R. s e rp e n tin a Benth.* Aka r t ikoes,
Alal. — Klimmende heester.
2958. R .i;sum a tran a Ja ck .* Lame lalaki ,
Soend.; Tampa hadak, Alinangk. — Boomheester.
2959.Ravenala m a d a g a s c a rie n s is GmeL*
Nat. fam. der M u s a c e a e . Pi s a ng kipas, Vulg.
Aial.; Tj aoe kipas, Soend.; Tj aoe t jaj , Soend.—
Boom, de „waterhoom”, vau Aladagascar. Traveller’s
tree, e., arbre des voyageurs, fr. Gebr.: Wordt veel (als
„waaierpisaug”) tot sieraad in tuinen gekweekt.
2944 - 2967.
2960. R e inw a rd tio d e n d ro n c e le b ic um
Koord.* Nat. i’am. der M e lia c e a e . Alalansot§),
Alf. Alin. T. P.; Alawewe, Alf. Alin. T. L.; AVowe,
Alf. Alin. T. L. Varieteiten iu Alf. Aliu. T. P.:
Alalansot koelo; AI. r aindang. — Boom. Gebr.:
Met hout is geschikt voor deu huisbouw.
§) Dezelfde boom of wel andere tot de verwante
geslachten Aglaja cn Dysoxvlum behoorende hoomen
heeten iu Alf. Aliu. T. S. madansot, iu Alf. Alin. Bent.
mahalansa, iu Alf. Aiin. T. B. mahalansot en in Alf.
Alin. T, L. malasot. Zie ook hij 80, 99 en 213.
2961. R em u s a tia v iv ip a ra Schott.* Nat.
fam. der A ra c e a e . K a d j ar, Jav.; K ad j a r -kadj ar,
Soend.; Kadj a r -kadj a r a i i , Balin.;' Kekadjar ,
Balin., Jav.; Kepot an katak, Balin.; Koet joe-
koet joer , Balin. Kr.; Si li , Soemha. Varieteit iu Jav.:
Kadj a r angkr ik. — Kruid. Gebr.: Do Javaueii
noemen deze de niet-cetbare sente. Dc hladcn dienen
als geneesmiddel tegen wormen hij kinderen ; ook
worden zij wel met opium vermengd tot het schuiven.
2962. R e n a n th e r a A ra c h n ite s L in dL ( —
A ra c h n a n th e b ilin g u is Benth.*). Nat. fam.
der O rc h id a c e a e . An ggr e k katocuggcng,
Jav.;_ An g g r e k ka t oenggj aug, Baliu.; Anggr ek
ker i s an, Jav. — Gebr.: Sier-orchidce.
2963. R . (—A .)m o s c h ife ra Bl.* Angge r i k
kas toer i , Alah; Boenga kasatoer i , Alakas.;
Boenga kasetoer i , Boeg.; Boenga k a s t o e r i ®
Alal.; Kembang kas toer i , Jav.
§) Dit volgens R id l e y ; voor het oostelijk deel
van de Archipel wordt hoeuga kastoeri vermeld als
Alaleische naam van Tapeinocheilos pungeus Aliq.*
2904. R h am n u s ja v a n ic a Miq.* Nat. fam.
der R h am n a c e a e . Alani ran, O. Jav.; Aleni r
a n (zie 1618 en 2690), O. Jav. — Boomheester,
verwant aan „Avegedoorn”. O. a. aangetroifen op het
T'engger-gebergte, ter hoogte van + 3000 Aletei-.
2964«. R h a p h id o p h o ra L o b b ii Schott.*
Nat. fam. der A ra c c a e . Aka r t ebi ng paja, Alal.;
Tehi ng paja, Alal. — Klimplant.
2965. R h a p is ja v a n ic a Bl.* Nat. fam. der
P a lm a e . Howe andong, Soend.; P é n d j a l i n
woeroek, Jav.; Regoe, Jav.; Waregoe, Soend.;
AVergoe, Jav.; AViroe lalaki , Soend.; AVoeroek,
Jav.; AVregoe, Baliu. — Kleine hoomheesterachtige
waaierpalm. Gebr.: Van het stammetje van oude planten
maakt mcn Avandelstokkeu, die op Java zeer gezocht zijn.
2966. R h e um p a lm a tum L.* Nat. fam. der
P o ly g o n a c e a e . Kajoe k a l em b a k® Jav.; Kalembak,
Jav.; Krembah, Jav.; Riwanda, Alal. —
Kruid, de rhabarber. Rhubarbe officinale vraie, fr.,
Russischer Rhabarher, d. Gebr.: De ingevoerde wortelstok
is, gelijk in de Europeesche, ook in de inlandsche
geneeskunde als laxans in gehruik.
§) Deze naam, die eigenlijk alleen voor de drogerij
geldt, heeft wel tot verwarring geleid met het Alal.
woord kelemhak, Avaarvoor verwezen wordt naar 283.
2967. R h in a c a n th u s com m u n is Hees.*
Nat. fam. der A c a n th a c e a e . Ai laoe manoe,
Alf. Z. Cer.; Daoen boeroeng, AIaL Amh.; Daoen
s a r ang boeroeng, Vulg. AIaL; Kemb a n g h at j in,
0. Jav.; Kemha ng s l inger , O. Jav.; Kesaksak
mem e di, Balin.; Kesak s ak t j i n a, Balin.; AI ano ek-
manoekan, Jav.; Pohon daoen boeroeng, AIaL
Amb.; Ronjokan, 0. Jav.; Saksak memedi , Balin.;
Saksak t j ina, Balin.; Tar e bak, Soend.; Tereba,
Alal.Batav.; T r i b a h® O.Jav. — Heester. Gebr.: Wordt
veel als levende omheining gebezigd; de wortel (akar treba
djapau) is een gezocht inl. geneesmiddel tegen ringworm.
§) Ook Lantana Camara L.*
Rhizophora — Ricinus. 317 2968 - 2984.
2968. R h iz o p h o ra c o n ju g a ta L . «) Nat. fam. der
R h iz o p h o ra c e a e . Aät , Alf.Z.Cer.; Aki t , Alal-
Baho, Bat.; Baka, Atjeh; Bakaoe, AIaL; Bakaoe
aki t , AIaL; Bako (beduidt ook tabak, 3458), Bat.,
Boeg.; Bakoe (lueest in mecrvoudvonn, dus Bakoe-
bakoe), Vulg. AIaL; Bangko, Alakas.; Bibido, Alf.
N. 0. Halm.; Bido-bido, Tern.; Bongka, Jav.;
Gain, Gorom; Hal at al , Alf. N. Laoet; Hamoe, Alf.
Ahn. Bent.; Ha t e bido-bido, Tern.; Kant ar , Alf.
Alin. 1. P.; L a h a t a 1 o, Alf. Sap.; AI an gg i - m an gg i,
Mal. AlüL; Naloean, Tid. Boru.; Par cpa, Alf. Alin!
T. H., T. S.; Pa r e p at, Alf. Alin. T. L.; Pojopat , Alf.
Miu. Ponos.; Poko bangko, Alakas.; Taugala,
Gorout. ; 'P an d j ang, Jav.; T an dj an g-br an gga
Jav.; Waät , Alf. Z. Cer.; Waäte, Alf. AsiL, Cer.;
VVaäto, Alf. Har.; Waätol , Alf. Sap.; Wakat , Alf.
Boer.; Wa k a t a n §® BoL Along. Variëteit in AIaL:
Bakaoe soewasa, met rood hout. — Boom der
vloedhosschen, de mangrove (dczc en vlg.). Alanglier,
Ir. Gebr.: Als hard en bestand tegen de vernielende in-
werkiug van zeediercn wordt het hout veel gehezigd tot
vervaardigiug van fuiken of sero’s, die visschers aan de
mondiiig der riviereu maken, cn ook tot palen van
woningen hoven het water. De looistofrijke bast is o.a.
in gebruik tot het tauen van netten. Deze en andere
mangrove-hasten zijn ook van toenenieiide waarde voor
de Europeesche markt, verwerkt tot looiextract, zg. man-
grove-cachou. Zie voor dit en soortgelijke ouderwerpen de
monographie der looislofîën door Dr. J. D e k k e h (1908).
§) Deze soort wordt ten onrechtc in Ind. Kew. met
Bruguiera gymnorrhiza Lam.* gelijk gesteld.
§§) Ilct is zeer wel mogelijk, dat vele dezer namen
eigenlijk op Sonneratia hetrekking hebben, of voor andere
Rhizophoraceae (o. a. voor Bruguiera en Ceriops) eelden
(zie 513, 514 en 3189).
2969. R. m u c ro n a ta Lam.* Bakaoe be-
loekap, Alai; Bakaoe kat j ang, AIaL; Beloekap,
Mal.; Kadjoe djhangka r , Kang.; Kadjoe tend-
jhang, Aiadoer.; Al anggi -manggi l aki - l aki ,
Alai. AIoL; Ta n d j a n g (zie 2405), Jav.; Ta ndj ang
rajap, Jav.; Ta n dj a n g rangga, Jav. — ÌBlack
mangrove, _e. Gebr.: Het hout wordt veel voor hrandhout
gehezigd. Het gebruik van vruchten en hast komt
met dat van 2968 overeen.
2970. R, m u c ro n a ta Lam.* var. ty p ic a
Sc llim p . Bakaoe het ina, Sum. W. K.; Lang-
gadei (zie 516), Sum. W.K.
2971. R h o d am n ia tr in e rv ia BL* Nat. fam.
der M y rta c e a e . Diho, Mas; Ki beus i® Soend.;
Mar apoej en, Sum. W. K.; Alarapojan, Atjeh;
Mérpoj an, MaL; Alerpojan hatoe, AIaL; Ren-
joeng, Soend. — Boom. Gehr.: Het hout dient hij
huisbouw cn tot vervaardiging vau gereedschappen; is
bovendien bij de goudsmeden gezocht voor het branden
van houtskool, terwijl men met het sap de lippen zwart
verft. De hast wordt gebruikt tot het tanen van netten
en de vruchten zijn eethaar.
§) Ook Kibessia azurea D.C.* (zie 1956).
2972. R. tr in e rv ia Bl.* var. m o n ta n a . Merpoj
an boeki t , AIaL — Boom, zie voorgaand artikel.
2973. R h o d o d e n d ro n ja v a n ic um Benn.*
Nat. fam. der E ric a c e a e . Djoegdjoegan, Soend.;
Kembang kepi t ing, Jav. ;Poerwa geni , Jav. —
Heester, uit de bekende groep van sierplanten : rhododendron
en azalea (deze en vlg.).
2974. R. m a la y a n um Ja ck .* Tiant igi«' )
boeloe, Soend. ^ ^
§) De naam tjantigi dient voor allerlei (tot verschillende
geslachten en familieu behoorende) cn aan
den Soendanees meestal niet of slecht bekende hoog-
gebergte-heesters en boonipjes.
2975. R .m u ltic o lo r Miq . *Ka ramo e n t i ë n g
r imbo nan dj ant an, Alinangk.
Suf^^W Benn.* Boenga t j angke,
2977. R h o d o le ia T ey sm a n n i Miq.* Nat.
lam. der H am am e lid a c e a e . Kajoe bar a nak,
Minangk.; Kasic bai 'anak, Minangk. — Heester
Gebr.: Het hout dient slechts tot hrandhout.
2978. R h o d om y rtu s tom e n to s a Wight.*
Nat. fam. der M y rta c e a e . Ampoeret e, Boeg.;
Ha r amo n t i n g , Bai; H a r è n d on g sabrang,
Socnd.; Ka r amoent i eng, Alinangk.; Karamoon-
t ing, AIaL; Kemoent ing, AIaL; Tamb a r a barain
oente, Makas.; Tamb a r a moente, Makas, __
Heester. Hill gooseberry, c. Gebr.: De kleine rood-
zwartc vruchten zijn eetbaar. Het uit het hout verkregen
kleursel is iu gebruik tot het zwart maken der tanden.
De gcstampte hladen dieneu wel als geneesmiddel voor
wonden, en in sommige streken wordt met de bloemen
de rijst bestrooid, welke men aan de zielen der voorvaderen
offert. Alen wil beweren, dat het voorkomen van
dezeu heester wijst op onvruchtbaarheid van den grond.
2979. R h u s n o d o sa Bl.* Nat. fam. der A n a c
a rd ia c e a e , Kadongdong areuj , Soeud. _
Klimmende heester.
2980. R . r e tu s a Z o ll. ( = R , ru f a T.etB.*).
Haloendang, Bat.; Kadongdong goenoeng,
Soend.; Tj emh awak, Jav. — Boom. Gebr.; Het
hout wordt onbruikhaar geacht; het uit de schors
vloeiende, zwart opdrogende sap is als huidontsteking
veroorzakend gevreesd.
2981. R. r e tu s a Z o ll. (==R. ru f a T.etB.*)
var. ru f a K .e tV . Beloe, Alf. Alin. Tonsaw.; Ma-
malapa§) , Alf. Min. T. P. Varieteit in Alf. Min.
Tousaw.: Beloe i kor otong. — Boom.
§) Ook Dysoxylum amooroides Aliq.* (zie 1186).
2982. R. v e rn ic ife ra D .C .* Po h o n t jat ,
Vulg. AIaL — Boom, de Japansche lakhoom. Lacquer
tree, e., Vernis du Japon, fr., Lackhaum, d. Gebr.: Uit
Japan overgehracht, alwaar het aan de lucht opgedroogd
melksap van dezen hoom de fraaie lak (ki-urushi) levert.
Uit de vruchtjes van deze en verwante soorten verkrijgt
men de Japansche was (Japan-talg).
2983. R h y n c h o g lo s sum o b liq u um Bl.*
Nat. fam. der G e sn c ria c e a e . Oet j i -oet i i ,
0. Jav. — Krnid.
2984. R ic in u s com m u n is L .* Nat. fam. der
E u p h o rb ia c e a e . Ba l a t j a i ror iha, Tern.;Da-
inar djarak. Mal. Tim.; Djarag, J^amp.; Dj arak,
Balin., Daj. Z. 0. Born., Jav., AIaL, Alinaugk., Socnd.;
Dj a r ak dalem, Jav.; Dj a r a k djawa, Alal. PaL; '
Dj a r a k dj i toen, Soend.; Dj a r ak kaliki,Soend.;
Dj a r ak kepjoer , Jav.; Dj a r a k sapi , Jav.; Doelang,
Bat.; Doe l ang djai . Bat.; Doelang-doe-
lang, Bat.; Es i l atoe, Alf. Z. Cer.; E s ir atoe,
Alf.^ Z. Cer.; Gloah, Gajo; Kaleke, Aladoer.; Kal
iki heoe, Boeg.; Ka l i ki djera, Boeg.; Kal iki
t j amboeloe-boeloe , Boeg.; Kal iki , Soend.;
Ka l i kih alang, Alinangk.; Kamahoe, Alf.Z.Cer.;
Kam al ato e, Alf. Z. Cer.; K a r an ge j an §), Alf.
Alin.; Ketowang, Sangi; Ki laloi , Alf. Alin. Tonsaw.;
Kohongi j ang, Alf. Alin. Bant.; Loeloek, Rotin.;
Lolo, Sawoe; Pakoe ton, Tim.; P ati ma r a i , Alf.
W. Cer.; Pe l e ng ka l i ki djera, Boeg.; Rangam,
Daj. Kat.; Sa roe r ange i , Alf. Alin. T. P.; Solo
walanda, Alf. Alin.; T a n g a n g - t a n g a n g djara,
Alakas.; Tat anga, Biman. Botanische namen der
varieteiten: Blumeanus Muell.Arg.; inermis Muell.
Arg.; rugosus Muell. Arg.; speciosus Muell. Arg.
Inlandsche in Jav.: Dj a r a k hang; D. poet ih.