Erantnsmum — Erythrlna. 230 1288 - 1302.
1288. E . m a la c c e n s e Clarke*. Goer ali
boeki t , AJal.; Pe t j ah pe r i j oek bi roe, AlaL;
Pokok melor hoetan, AlaL; Tampan poet r i ,
AlaL; Toeloes, Alf. Alin. T.L. — Halfheester.
1289. E r e c h tite s v a le ria n a e fo lia D.C.*
Nat. fam. der C om p o sitae . Dj e l aut i r , O.Jav.
— Kruid.
1290. E r ia p e llip e s Beichb.* Nat. fam. der
O rc h id a c e a e .Angge r i k gading gadjah,AlaL;
Gading gadjah, Alai.
1291. E r ig e ro n lin ifo liu s W illd .* Nat. fam.
der C om p o sitae . Semhoeng dj ant an, AlaL;
S r i hoelan, AlaL — Kruid, de „vlashlad-fijnstraal”.
1292. E rio c a u lo n q u in q u a n g u lä re L.*
Nat. fain, der E rio c a u lo n a c e a e . Ba bawa nga n
leut ik, Soend.; Djoekoe t babawangan leut ik,
Soend. — Kruid.
1293. E . s e x a n g u la re L.* Babawanga n
gede, Soend.; Djoekoe t bab awa n g a n gede,
Soend.; Roempoe t boe t ang (zie 2983), AIaL;
Roempoe t soewasa, AIaL — Kruid.
1294. E rio c h lo a p o ly s ta c h y a H. B.K.*
Nat. fam. der G ram in e a e . Gi len, O. Jav.;
P e n d j a l i n a n (zie 1710 en 2822), Jav. — Kruid.
Gebr.: Dient wel tot paardenvoeder.
1295. E rio d e n d rum an fra c tu o sum D .C .*
Nat. fam. der M a lv a c e a e . Afasi , Nias; Aoe
manoe, Kisar; Bho e n g k a n a kapo, Aladoer.;
Boehoe hoe, Alf. Alin. Bant.; Boewoehe, Sangi;
Bola, Sika; Kahoese, Alf. Z. Oer.; Kadjoe kapo,
Aladoer.; Kai loepa, Alf. N. O. Halm., Tern.; Kajoe
kapoch, xAlf. Alin. Tonsaw.; Kamba sika, Soemba;
Kaoe-kaoe, Boeg., Alakas.; Kapeh pandj i ,
Aliuangk.; Kapes (zie 1686), Alf. Alin.; Kapo, Alf.
Z. Cer., Aladoer.; Kapoch, Alf. Aliu. Tonsaw.;
Kapoeök, Alinangk.; Kapoese, Alf. Hila, Oel.;
Kapot , Alf. Alin., BoL Along.; Koetoeh, Balin.;
Landhoe, Kang.; Alahangkapcs, Alf. Alin. Bent.;
Pandj i , Alinangk.; Paudjoe, Atjeh; Pandjoi ,
Atjeh; Pohon kapok, Vulg. AIaL; Poudj i , Bat.;
Randoe, Jav., AIaL, Soend.; Rangdoe, Sas.; To,
Tim.; AVit randoe, Jav. Ng.; Kadj eng randoe,
Jav. Kr. A^'arieteiten in Alinangk.: Kapeh r imho.
In Bat.: P on d j i haboe-haboe. In Jav. Ng.:
Randoe koening. In Jav. Kr.: Randoe djene.
— Boom, de kapokboom. Silkcotton tree, e. Gebr.:
Vooral op Sumatra, maar ook op Java, worden de
levende boomen als telegraafpaleu gebezigd. In sommige
streken worden de jouge vruchten wel als groente
gegeten. Hier en daar dient de uit de zaden geperste
olie tot lampolie. De vruchtwol (kapok) is veel in
gehruik als opvullingsmateriaal voor matrassen en
kussens, men haalt er dan echter de pitten uit, daar
de ratten hicrop afkomen. De di'aad is niet lang genoeg
om gesponnen te worden. Voor uitvoer is kapok een
artikel van aanzienlijke beteekenis. Ais inlandsch geneesmiddel
heeten de hladen in het Javaansch „samara
kandi” . Op Bali mag de wol van een boom, welks
hladen op nieuw uitschieten nadat de vruchten droog
geworden zijn, niet voor kussens gebruikt worden,
daar dit ongeluk zon aanbrengen. Vau iemand met
een gladde tong zegt de Javaan: „Kaja ngandoet
godong randoe”, d.i.: „Alsof hij randoe-bladen hij zieh
draagt”, omdat deze iu de hand gewreven erg glibberig
worden. In het Alaleisch van Ambon heet het van
iemand die dronkeu is; „Dija soe kapok”, d.i.:
„Bewegelijk als een plnisje kapok”; soe is daarbij een
verkorting van soedaH. Kippen met wollige veeren
heeten iu het Aladoereesch: „Adjam kapok”. Sneeuw
wordt wel als „Oedjan kapok” omschreven.
1296. E rio g lo s sum e d u le Bl.* Nat. fam.
der S a p in d a c e a e . Bampaino, Boeg.; Batang-
hatang, Alakas.; Kalajaoe, Alinangk.; Kalajoe,
Balin., Jav.; Kat i lajoe, Jav.; Kelajoe, AIaL; Ki
lalajoe, Soend.; Ki l aj an, Balin.; Ki lajoe, Jav.;
Klajan, Balin.; Klajoe, Baliu., Jav.; Kodong-
kodong, Boeg.-; Alentcr adj am, AIaL; l^ohon
ki lajoe, AIaL Batav.; Ram b o et an h o etan, AIaL;
AVangan, Lamp. Variëteiten in Soend.: K i l al ajoe
bodas; K. 1. gede. — Boom. Gebr.: De vrucht wordt
gegeten; de jonge hladen dienen tot groente en ge-
kanwd als geneesmiddel hij ontvellingen. Het harde
hout hezigt men voor stclen van gereedschap.
1297. E rism a n th u s o b liq u u s W a ll.* Nat.
fam. der E u p h o rb ia c e a e . Aloerai hata, Alal.
— Heester.
1298. E ry c ib o a n g u la ta P ra in .* Nat. fam.
der C o n v o lv u la c e a e . Aka t ampoe ë ng ari,
Alinangk.; Aka r t a m p o e u g a r i, Alal.; Roempoe t
oel ar ari, AIaL; Tampoe eng ari , Alinangk.; T am-
poeng ari. Alai. — Klimmende heester.
1299. E . P r in c e i W a ll.* Aka r oelam dj antan,
AIaL; Aka r pe roe t kerbaoe, AIaL; Aka r
pe roe t kidj ang, AIaL; Oelam dj ant an, AIaL;
Pe r o e t kerbaoe, AIaL; Pe r o e t kidj ang, AIaL —
Klimmende heester.
1300. E r y th r in a e u o d ip h y lla H a ssk . Nat.
fam. der L eg um in o sa e . Dadap seungi t , Soend.;
Dadap wangi , Jav. — Boom.
1301. E . h y p a p h o ru s B oeri.* (—E . lith o -
sp e rm a Miq. n o n Bl.) Adjoe rada, Boeg.;
Arioe, Alf. Z. Cer.; Boenga rara, Alakas.; Dadap,
Daj. Z. 0. Born., Jav., Soend.; Dadok, Alinangk.;
Dap, Alf. Aliu. Bent.; Dapdap, Alf. Alin. T. S.,
Balin., Bat.; Dara, Nias; Darap, Alf. Alin. T. L.;
D e d a, Sangi ; D e d a o e, Alf. Alin. Tonsaw.; D e d a p,
AIaL; Dedop, Gajo; Delas, Rotin.; Deras, AIaL
Tim.; Dhadhak, Aladoer.; Doda, Alf. Aliu. Tonsaw.;
Doedepoe, Goront.; Dopoe, Solor; Eneho,
Enggauo; Gal al a hanga, Tern.; Gal al a oetan,
AIaL AIoL; Kajoe madj anang, Alakas.; Kare,
Sawoe; AI adj an ang, Alakas.; AIoöe, Alf. Z. Cer.;
Nenas, Tim.; Nensae, Tim.; Peto, Bimau.; Pohon
deras, AIaL Tim.; Poko rara, Bonth.; Rada, Boeg.;
Radap, Alf. Alin. T. P. ;Rangiu, Balin.; Raprap,
Alf. Alin. T. B.; Redeb, Atjeh; Reuden ch, Atjeh;
Rope, Sas. — Vrij hooge boom, de dadapboom. Gebr.:
Wordt veel aaugeplant als schaduwboom in koffietuinen,
waartoe hij wegens den snellen groei, zijn altijd groenen
kroon eu weinig vertakt wortelstelsel (met talrijke
„wortelkuülletjes”) bijzonder geschikt is. In menige
streek dient hij bovendien evenals de E. ovalifolia
tot stut of staak voor sirih- of peperranken, die
men er om heen Icidt. In de Alinahasa worden
de jonge bladen als groente gegeten; elders zijn deze
een varkensvoeder, en fijngestampt een inwendig geneesmiddel
voor kraamvrouwen. In het Alinangkabaoesch
heeft men een spreekwijze: „Alamandjek dadok”, d. i.:
„Een Erythrina heklimmen”, met beteekenis van „zijn
wrok niet kunnen inhouden”, terwijl de eerste ontwik-
keliug der borsten bij meisjes er uitgedrukt wordt met
„Alandoeri dadok”, d. i.: „Doornen krijgen als dadap”.
1302. E . h y p a p h o ru s Boeri.* var. a rm a ta
Miq. Ai kendar a, Soemba; Ani toe, Boeg.; Dadap
doer i , Vulg. Alal.; Dadap r ang rang, Soend.;
Dadap ri, Jav.; Dadok doer i , Minangk.; D a-
lobngdoeng, Balin.; Dapdap doer i , Bat.; Dedap
t joet joek, Mal.; Dha d h a k pese, Madoer.; Dela
hedoe, Rotiu.; Dloengdoeng, Balin.; Gal al a
ajei j AIaL AIoL; Geni iwang koening, 0 .- Jav.;
Erythrina — Eugenia. 231 1303 - 1314.
Kaue, Alakas.; Nensae no menoetoe, Tim.; Peto
radarasa, Bimau.; Rase, Boeg.; Redag, Lamp.;
Redeb medoeroi , Atjeh. Varieteiten in Balin.: D.
djoekoet , met de hreedste hladen; D. t engc l of
tengel ; d. poedah of poedah; en d, pr i t . —
Boom. Gebr.: De doornige stam dient voor omheiningen.
Aerwarmde hladen worden op de borst gelegd om de
zogafscheiding te bevorderen.
1303. E . h y p a p h o ru s Boeri.* var. in e r-
m is Miq. Dadap lenga, Jav.; Dadap lesaug,
Soend.; Dadap l isah, Jav. Kr.; Dadap minjak,
Vulg. AIaL; Dadap serep, Jav.; Dadok tanam,
Alinaugk.; Dapdap tis , Balin.; Dhadhak meu-
jak, Aladoer.; D hadak oleng, Aladoer.; Dela
mina, Rotin.; Nensae no naek, Tim.; Tis, Balin.
~ Boom. Gebr.: Het sap der bladen heet verkoelend
cn zou de zogafscheiding bevorderen.
1304. E , in d ic a Lam.* (— E . lith o s p e rm a
Bl. nonMiq.). Bien do eng, Soend.; Dadap a j am,
Jav.; Dadap hlendocng, Soend.; Dadap laoet ,
Jav.; Gal al a i tam, Alal. AIoL; Gal al a laoet , Alal.
AIoL; 0 eken, Alf. Z. Cer. — Boom. Indian coral tree, e.
Gebr.: De jonge bladeu worden als groente genuttigd.
1305. E . in d ic a Lam.* var. p ie tà . Bala-
t achan, Alf. Aliu. Tonsaw.; D adap sa-b r ang, Jav.;
Derek, Banda; Galala, MaL AIoL, Teru.; Galal a
poet ih, Alal. AIoL; Kele, Alf. Z. Cer.; Ke re, Alf.
Z. Cer.; Kola, Alf. Har.; Lakin, Alf. W. Cer.;
Lolof, N. Guin. 4 R.; Ngo loia, Alf. N. 0. Halm.;
Oeken poeti^ Alf. Z. Cer.; Tindodap, BoL Aloug.;
Wa l aut a kan, Alf.AIin. — Vrije hooge boom. Gebr.:
In de Alolukken wordt het hout voor planken geschikt
geacht, de bladen soms als groente gegeteu. Ah schaduwboom
in koffietuinen ongeschikt, omdat de boom in
den oostmoeson zijne bladen verliest. Wordt op Java
wel als levende omheining aangeplant. In het Alf.
Alin. T.S. is walautakan ...” d2e 1 oplotstsì.i.n. g van. dit r• aa• dse1 l ,: „Si wikoki si karowen” ; d.i.: „Een jong meisje dat
de schurftziekte heeft’
1306. E . m ic r o c a r p aK .e tV . Dadap bong,
Jav.; Dha d h a k bong, Aladoer. — Lage boom. Gebr.:
Zeer bruikbaar voor levende omheiniug, en als zoodanig
hier en daar dienende.
1307. E . o v a lifo lia Boxb.* B ak rehat .
— Lage boom. Gebr.: De fraaie roode hloemen worden
als groente gegeten. Van de doornen maakt men fluitjes.
Van een goeden raad, die door een verkeerden ver-
ijdeld wordt, zegt men in het Javaansch: „Dadap
katoewoehan tjangkring”, d.i.: „De dadap schiet op
als een tjanglcring”; de eerste is een goede schaduwboom,
de tweede niet. De Alaleische naam wordt
ook aan een soort gevaarlijke pokken gegeven, die
min of meer op de aan den stam voorkomeude doornen
gelijken, en iu het Balineesch heeten om dezelfde
reden de vergulde knobhels aau het honten gevest van
een kris tje^augingan ; terwijl in deze taal van hei
rood gekleurde steenen naar de kleur der hloemen als
maboengan tjaugiug wordt gesproken.
§) Ook Erythrina stricta Roxb.*
1308. E ry th r o x y lum b u rm a n ic um Griff.*
Nat. fam. der L in a c e a e . Be l oent a s boeki t ,
Mal; Aledang legoendi , AIaL; Aledang wangi ,
MaL; T j i n t a moela, AIaL — Hooge boom, van
hetzelfde geslacht als coca Gebr.: Ofschoon van
kleine afmetingen is hot hout hij bouwwerken in gehruik.
1309. E s c bw e ile r a p a lm a ta Z ip p . (=
B o e ria g e o d e n d ro n p a lm a tum Ha rms) (zie
479). Nat, fam. der A ra lia c e a e . Ai ar i ta, Alf.
Z. Cer.; Ai oel i ta, Alf.Z.Cer.; Ai ri ta, Alf.Z.Cer.;
A il oer i ta, Alf. N. Laoet, Sap.; Daoen goer i ta,
MaL AIoL; Doö, Rotin.; Goel ieha magolo t j i f i ,
Tern.; Kajoe goer i ta, Alal.AloL; Pelenda, Balin.
— Heester. Gebr.: De hladen dienen wel tot groente.
1310. E th u l ia m e g a c e p lia la S ch u lz . B ip.
(— E. c o n y zo id e s L.*). Nat. fam. der Composita
©. Katoetoengkoel , Soend.; Toengkoel ,
Jav. — Vertakt kruid.
1311. E u c a ly p tu s d e g lu p ta Bl.* Nat. fam.
der M y rta c e a e . Ai al i ja, Alf. Amb.; Kajoe
swanggi , AIaL AIoL — Boom, vau ’t geslacht der
„Australische koortsboomen” .
1312. E u c h r e s ta H o rs fie ld ii Bonn.* Nat.
fam. der Leguminosa©. Koet j i la, Jav.; Poe r nadj
iwa, Balin.; Pr anadj iwa , Jav.; Tj a t j abè an,
Soend. — Heester. Gebr.: De bittere en giftige zaden
ziju de zoogenaamde „echte xu’anadjiwa” §), het beroemde
middel tegen bloedspuwiug en tering. Inboorlingen
bezigen ze tot sraeersel van vechthanen eu als tegen-
gif bij slangeubeet; in het Jav. ziju ze als zoodanig
onder den naam van djaka tawa hekend.
§) Over de „onechte pranadjiwa” zie 3236.
1313. E u g e isso n a tr is tis Griff.* Nat. fam.'
der P a lm a e . Ber t am, AIaL — Boom. Gebr.: De
gespleten hladstelen dieneu tot vervaardiging van
vlechtwerk, vooral omwandingen vau huizen.
1314. E u g e n ia sp . d iv . §) Nat. fam. der
M y rta c e a e . Algem. benam. A. Voor die, welker
vruchten gegeteu worden. Boewa malaka, Boeton;
Damhoe, Goront.; Djamheë, Atjeh; Djambet ,
Jav. Kr. of Kr. D.; Djamboe, Balin., Biman., Daj.
Z. 0. Born., Jav. Ng., Alakas., Mal, Alinangk. Soend.;
Djambon, Jav.; Djampoe, Alf.Tom., Boeg. ; Dj h ambhoe,
Aladoer.; Gamhoe, x\lf. Tom.; Gelam, Soend.;
Goda, Alf. N. 0. Hahn.; Gora, AIaL Alen., Tern.;
Gora jadi . Mal. Alen.; Kaloke, Alf. Cer.; Kem-
bes, Alf. Min.; Ki - seurum, Soend.; Koa, Alf.AIin.
T. S.; Koemboi , Alf. Alin. T. L.; Koempas, Alf.
Alin. Bent.; Koempasa, xllf. Alin.Bant.; Koempase,
Sangi; Koepa, Alf. Alin., Sangi; Koha, Alf. Alin.
Bant., T. L.; Kohoew, Alf. Alin. Tonsaw.; Koko epa.
Boi. Along.; Kompose, Sangi; La ine, Alf. Amh.;
Loeha, Sawoe; Alani lgok, N. Guiu. 4 R.; AI ant ing,
Jav.; Alaoefa, Nias; Alasapa, Alf. Cer.; Alomok-
momok, Enggano; Njamhoe, Baliu.; Njamboek,
Sas.; Oelach, Alf. Alin. Tonsaw.; Oente djaoe,
Bat.; Oepo, Goront.; Oete djaoe, Bat.; Omoeto,
Goront.; P c tag, Soend.; RoeÖen, Alf. CeL; Roetoen,
Alf.xVsiL,Hila; Salam, Soend.; Salapia, Alf.
Z. Cer.; Sapia, Alf. Z. Cer.; Woko djawa, Sawoe.
B. Voor die met deugdzaam hout. Kaie, Alinangk.;
Kelat , AIaL; Sikelat , Atjeh. C. Voor die, waarvan
de hast tot looien dient. Kajoe samak, AIaL; Samak,
AIaL — Boomen, alle volgende soorten. Gebr.: In legenden
en onde verbalen vindt men herhaaldelijk gesproken
van vrouwen, die schoon waren als de bloem van
djamboe. In het Boegineesch heeft men cen spreekwijze :
„Rekoewa matase ni djampoewa marepe ni paninge”
(in het Makasaarsch: „Pona tino mi djamhoewa repa
mi panjikija”), d. i.: „Als de djampoe’s rijp zijn,
naderen de vleermuizen in groot aantal”, met de he-
teekenis dat de jongelui op een ontloken schoonheid
in menigte afkomen.
§) Vele der hierbij opgegeven dubbele namen hebben
betrekking op de witte en rozeroode soorten. Bij de
groote onzekerheid omtrent de systematische benamingen
is het onmogelijk de inlandsche nomenclatunr met deze
in overeenstemming te brengen.
i i n , L|: