IL
Indigofera —Ipomoea 260 1886 - 1899.
1886. I. e c h in a ta W illd .* Tarom t j ant ek,
Madoer E., P.; Ta rom tj at e k, Aiadoer. S. — Kruid.
1887. I. g a leg o id e sD C .* ). I)edjant i§) , Sas.;
Dj a j ant i , Balin., O. Jav.; Dj ant i , Jav., Alal.;
Gaj ant i , Balin. Kr.; Gi j ant i , Jav.; Kadj ant i ,
Balin.; Ka l j ant i , Balin.; Ta roem oetan, Vulg.
Alal. — Heester. Gebr.: Twce of drie jonge bladcn
worden op Bali lijn gewreven eu ouder liet prevelen
van een bezwering op de tong gelegd, om iemand
vlug in het Iccrcn tc maken.
§) Ook Sesbania aegyptiaca Poir*, die er veci op
gelijkt (zie 3109).
1888. I. v isco sa Lam.* To-totoAvau, Aladoer.
— Kraid.
1889. In o c a rp u s e d u lis F o rs t.* Nat. fam.
der L eg um in o s a e . Aän, Alf. Bocr.; Acni sin,
Alf. Amb.; Akadjeng, Boeg.; Angkaeng, Alakas.;
Büsoca, Alal. Alen., Tern.; Gajam, Balin. Kr.,
Daj. Z. O. Born., Jav., Alal., Sas., Soend.; Gajang,
Alal. Alol.; Gama, AVatoeb.; Gasep, Alal. Batav.;
Gate p, Balin., Alal. Batav.; G a t e t, Soend.; G h a d j a m,
Aladoer.; Goegoera, ¿llf. N. O, Halm.; Hat e boso
c a, Tern.; K e am a, Alf. Aliu.; Tolok, Alal. A^arieteit
in Alai.: Benj ek of Benj ik. — Boom. Gebr.: Heeft
geurige bloemen. Het vlecsch der vruchten wordt wel
gegeten ; ook de pitten soms gekookt.
1890. In u la C ap p a D.O.* Nat. fam. der
Composita©. Tikoesan, Jav. — Kruid, eene
soort „alant”. Gebr.: Dient als geneesmiddel.
1890«. Io d e s tom e n te lla Miq. (=:!. o v a lis
Bl.*).Nat. fam. der O la c a c e a e , Koenet apetot ,
Alf. Alin. T. P.; Sasaï r kete, Alf. Alin. T. P. —
Klimmende heester.
1891. Ip om o e a a n g u s tifo lia Ja cq .* Nat.
fam. der C o n v o lv u la c e a e . Aka r kermak, Alal.;
ü j a 1 idri , Jav.; Kangkoeng pasi r , Alal. •—• Klimplant,
nit de fam. der „winde” (deze en vlg.).
1892. I, B a ta ta s Poir.* Ambon, Sas.; Atetela,
Goront.; Bagei , Boi. Along.; Bal ading, Lamp.
Ab.; Bat ata, Alai. Alen.; Bat atas , Alai. Amb.; Alai.
Tim.; Bloïni , Sermata; Boled, Soend.; Eba, Enggano;
E ë r maw, Kei; Gocmi , Alf. N. 0. Halm.;
Goemi m i, Alf. N. AV. Halm.; Hiwoe dja w a, Sawoe;
Im a kastela, Tern.; Kahi t el a, Alf. Z. Oer.; Kasi-
tela, Alf. Cer.; Kastela, Alf. Z. Cer.; Ra s t e r a, Alf.
N. Laoet, Sap.; Kat abang, Soembawa; Ka t e l a (zie
065), Jav. ;Katela pendem, Jav.; Ka t e i o, Alinangk.;
Kat i la, Alal. Beugk., Tel. Bat.; Keledek, Alal.;
Kcpi leu, Gajo; Resela, Balin.; Ket el a, Alal. Batav.;
Lakoe kase, Tim.; Lame djawa, Boeg., Alakas.;
Lame kamoemoe, Boeg., Alakas.; Lol i , Tim.;
AI a n g a t, Alf. Boer.; Al a n t a n g, Soend.; Norn melai ,
Babar; Oebi dj al ah, Alinaugk.; Oehi djawa,Vulg.
Alal.; Oehi djolah, Alinangk.; Oehi kapal , Sas.;
Oehi katelo, Aliuangk.; O eh i ket el a, Alal.Batav.;
Oebi pelo, Alinangk.; Oebi pi lo, Alinangk.; 0 efi
sina, Kotin.; Pa ä r a t oeka l e , Alf. Asil., Hila; P ar i to
ek ano, Alf. Har.; Pat a t as , Alf. Amb.; Pelo,
Alinangk.; Piëk, Atjeh; Pi laoe, Midd. Sum.; R an so,
N. Guin. Noemf.; Sabhrang, Aladoer. P.S.; Sahh-
r ang longgha, Aladoer.P.S.; Sane, Vietar; Set i 1 o,
Lamp.; S il ang, Alf. Alin. Tonsaw.; Téla, Jav.; Tela,
Aladoer. B. P.; AV a t ata, Alf. Alin., Saugi; AVo hiwoe
djawa, Sawoe. Variëteiten in Jav.: Ka t e l a dj aran,
roode; K. emhjah, verwilderde; K. get ak-get ik,
met dikke schil; K. kangkoeng, witte; K. koemi s
of k. koeni r , gele; K. l engkong, witte; K. se 1 at,
ronde; K. semb awa, met paarsen bladsteel. In Alal.
Alen.; Ba t a t a merah; B. poet ih. In Aladoer.B.;
Tel a lohak. In Aladoer. S.: S ah h r an g loep a, gele.
In xUf. Amh.: P a t a t a s k awii ; P. ko u gki i ; P. m an-
teroei ; P. nia; P. patoekalo. In Baliu.: Resel a
praoe. In Sas.: Amhon djawa. In Alal. Batav.:
Ketel a me r ah; K. poet i l i . In Alf. Aliu. Bent.;
AVatata mahamoe; AV. mawoero. In Alf. Min.
T. P.: A\^atata koclo; AAL r a indang. In Alf. Alin.
T.B.: AV. koelo; AV. rangdang. In Alf. Alin. T. S.:
AV. poet i ; XV. roendang. Iu Alf. Aliu. T. L.:
AV. poet i ; AV. mea. In Alf. Alin. Baut.: AV.
mabida; AV. m ahendeng. In Tern.; Im a namo
niaboro; I. socrabaja; I. t a pa j a mahoetoc.
— Klimplant, dc zoete bataat. Sweet potato, e., Patate
douce, fr. Gebr.: De knollen worden gegeten. A\^egcns de
roode kleur dezer aardvrucht zegt men van iemand,
die erg rood ziet, in hot Makasaarsch: „Kama lame
djawa roepana” (Boeg.: „Pada 1. dj. r.”), d.i.: „Hij ziet
cr uit als een lame djawa”, terwijl roodachtige, en naar
men meent onheilspellende, wolken aan den horizon
hetiteld wordeu als: „Ramaug lame djawa” (Boeg.:
„Eloeug 1. dj.”). In het Alinangkabaoesch heeft mcn
eene spreekwijze: „Alam bali nak pelo, mamakan nak
lamang”, d. i. : „Voor pelo willen Letalen cn lamaug
(een gerecht van kleefrijst met kokosmclk) willen
eten”, met de bedoeling van „voor weinig geld veci
moois te willen hehben” . AVatata is de oplossing van
het Sangische raadsel : „I kaoe hedo sini, ing kai
solong pai”, d. i.: „Blijf gij hier, ik ga naar ginds”,
want de hoofdstengel is op het veld en de rank groeit
naar elders.
1893. I. d ig ita ta L.' Ka n g k o e n g l aoet ,
Alal. — Klimplant.
1894. I. m o llis s im a H a ll.f. Ra h e t k a l o r a k ,
Aladoer. — Gehr.: De hladen dienen inwendig als
purgeermiddel en worden ook gehezigd als surrogaat
voor zeep om lijfgoed te wasschen.
1895. I. H il R o th . (= I. h e d e r a c e a
Jacq .* ). Arenj djot ang hodas, Soeud.
1896. I, o b s c u ra Ker.* Ar enj t a l i k i n f j i r ,
Soend.
1897. I. P e s - c a p r a e R o th . ( = I. b ilo b a
Forsk.*). Ba t a t a pante, Alal. Alen.; Dalere,
Alf. Aliu. Ponos., Sangi; Daoen kat ang, AIaL AloL;
Kapoet i l awanan, Alf. Alin. T. L.; Ka t ang-
k at ang, Balin.; L a i ere, Boeg.; Lei eri, Alakas.;
Lol oro, Alf. N. O. Halm., Tern.; Alar i -mar i ,
Alf. Z. Cer.; Tang-ka t ang, Aladoer.; Tapak
koeda, AIaL; Tapa k koedo, Minangk.; Tat i
raoeï , Alf. Har.; VWatata, Alf. Alin. T. P. —
Gebr.: De uitgeperste hladen worden hij dünnen afgang
uitwendig aangewend. De knollen zouden wegens hare
slijmerigheid in afkooksel hij hlaasaandoeningcn de
prikkeling matigen. In Zuid-Celehes wordt de plant
om het huis gespannen tot wering van hooze geesten,
als er een kraamvrouw is of er hesmettelijke ziekten
heerschen. Op Boeroe wordt een afkooksel der plant,
nog warm zijnde, gebezigd tot wassching der beenen
van beri-beri-lijders. In het Balineesch heeft men een
spreekwijze: „Nganjoenang hau hoen katang-katang,
d. i.: „Iemand wiegen aan katang-katang (ranken)”,
met de beteekenis van iemand met schoone hclofteu
paaien, daar die ranken zeer hroos zijn.
1898. I. P e s - tig r id is L.* Gamet , Jav.; Kak-
s amangkakan, Aladoer. — Gebr.: De bladen worden
fijngewreven op zweren gelegd.
1899. I, r e p ta n s P o ir. ( = I. a q u a tic a
Forsk.*). Kangko, Alf. Alin. Beut., T. B., T. P.,
Z. Cer.; Kangkoeeng, Alinangk.; Kangkoeng,
Ipomoea —Ixora. 261 1900 - 1923.
I
h
'ñ
I
1
!
Baliu., Jav., AIaL, Soend.; Kangkong, Aladoer.,
Alakas.; Kingkoi , Alf. W. Cer.; Kongkia, Alf. Z.
Cer.; Lara, Biman.; Lare, Boeg.; Nani r i , Alakas.;
Pangpoeng, Balin.; Ponai igoi , Alf. Alin. 'J l’onsaw.;
Roempoen, Atjeh; S a jo ha, Alf. Alin. Bant.;
¡Min. T. L., T. P.; Sajor kangkoeng,
Mal. AIoL; Sa roepapa sajor, Alf. Alin. T. L., T. P.;
Sei ideau kckent cl eu, À]f. Aliu. — Gebr.: AVordt
als groente gegeten. Van iemand, die telkens meer
vj-aagt voor iets dat hij wil verkoopcn, zegt dc
Javaan: „Tjeblok kangkoeng”, d.i.: „Als het planten
van kangkoeng”, die zieh na het uitkomen spoedig
over den grond vcrspreidt.
§) Dczc naam, als zijnde zooveel als „de groente
hij uitncmendheid”.
1900. I, u n iflo ra R o em . I. m a r tin ic
en sis Mey.*). Aka r oelam poet ih, AIaL;
Lidah patoeng, Alal.; Oelam poet ih, Alal.
1901. Ire s in e H e rb s tii Hook.* Nat. fam. der
A m a ra n ta c e a e . Baj em hang (zie 193), Jav.;
Daoen pelawa, 0. Jav. — Kruid. Gebr.: xUs sierplant.
1902. Irv in g ia m a la y a n a Oliv.* Nat. fam.
der S im a ru b a c e a e . Paoeh kidj ang, AIaL;
Paoeh mente, Alidd. Sum. — IVoudrcus. Gebr.:
Ilct hout der wortelvleugels is gezocht voor laudhouw-
gereedschappen, maar in Aliddcn-Suinatra gaat men
niet licht tot het veilen van den hoom over, omdat
men meent, dat cr hoschgeesten in verhlijven.
1903. Is a c h n e a u s tr a lis R. Br.* Nat. fam.
der G ram in e a e . Loemapoet , Alf. Alin. T. B-
Alaletoek, Alf. Alin. T. B. — Kruid.
1904. I, m ilia c e a Rotb.* Be ubeunt eur an,
Socnd.; Djoekoe t beubeunt eur an, Soend.; Koendoe
r i n t e k (zie 2497), Alf. Alin. T. B.; Koeoon
im batoe, Alf. Alin. T. P; Roekoet koendoe
r int ek, Alf. Alin. T. B.; XV ader an (zie 1243), Jav. —
Kruid. Gebr.: Is een geschikt veevoeder.
1905. Is c lia em um c ilia re Retz.* Nat. fam.
der G ram in e a e . B 1 e m b e m watoe, Jav. — Kruid
(deze en dc vgL). Gebr.: Dient soms tot paardenvoeder.
1906. I. m u tic um L.* Bl emb em, Jav.;
Bl emhem l anang, Jav.; Djoekoe t nj ere, Soend.;
Doekoet ka r c tke t , Alf. Alin. T. S.; Kareket ,
Alf. Alin. T. B., T. L.; Kar etke t , Alf. Min. T. S.;
Roekoet kareket , Alf. Alin. T. B., T. L.; Roempoet
ekor t jar i , Mal.; Roempoe t tembaga, Alal.
1907. I. tim o re n s e K u n th . ( ~ Spo d io -
p q g o n B y ro n is Trin.*). Bhent a, Aladoer.;
Djoekoe t t ambaga, Soend.; Kal amet a, Soend.;
Ka l ament a , O. Jav.; Lambeta, Soeud.; L amc t a,
Socnd.; Soeket tembaga, Jav.; Ta t ambaga än,
Soend.; Tembagan, Jav.; Tembagen§) , Jav.
j) Dit volgens Jav. IVdb.; bij AValbeehin tambagan,
Jav. Ng.; Tambagen, Jav. Kr.
1907«. Iso le p is te tr a g o n a R o x b . ( = F im b
r is ty lis m ilia c e a Vahl.*). Nat. fam. der
C y p e ra c e a e . Rebha komes, Aladoer. P. S. —
Kruid.
1908. Isonandra pulchra Burck.* Nat.
fam.derSapotaceae.Nj a t oh bal am doer i j an,
Sum. W. K.; Nj a t oh doer i j an, Sum. XV. K. —
Boom. Gebr.: Levert een soort gctah-^jcrtja.
1909. I. s um a tr a n a Burck.* Ba l am kal i mangoeng,
Alal. PaL; ßa l om ka l imanggoeng.
Lamp. — Boom.
1910. I s o p te ra b o rn e e n s is Scheff.* Nat.
fam. der D ip te ro c a rp a c e a e . Të ngkawa ng
batoe, AIaL ML Born.; Tengkawans : ter indak
AIaL ML Born. — Boom.
1911. I te a m a c ro p h y lla W a ll.* Nat. fam.
der S a x ifra g a c e a e . Kanj e r e badak (zie 501),
Soend.; Oel i ran, Jav. — Boomheester, Gebr.: Als
vlug groeiende sierplant.
1912. Ix o n a n th e s ic o s a n d ra Ja ck .* Nat.
fam. der Linacea©. Legoendi boenga, Alal.;
Leuggoe ndi boenga, Alal. — Boom.
1913. I. o b o v a ta Hook.f.* Kajoe paga r §),
Alai.; Kajoe paga r anak, Alai.; Pagar , Alai.;
Paga r anak, Alai. Variëteiten in Alai.: Kajoe
paga r anak b e t i na of paga r anak be t ina ;
Kajoe paga r anak h i t am of paga r anak
hi t am; Kajoe paga r anak me r a h of paga r
anak merah. — Vrij hooge boom. Gehr.: Het harde
hout wordt gehezigd voor stijlen van huizen.
§) Ook Ixonanthes reticulata Jack.*
1914. Ix o r a sp. d iv . §) Nat. fam. der R u b
ia c e a e . Algem. benam.: Angsoeka, AIaL; Angsoka,
Balin., Jav., Aladoer. B.; Asoka, Balin., Jav.;
Boenga sant ang, Boeg., Alakas.; B o enga si jau-
tan, AIaL; Boenga s i j ant ang, Boeg., Alakas.;
Daoen soengsi t , AIaL Batav.; Kemhang sauten,
Vulg. AIaL; Ki soka, Socnd.; Alochoen, Soend.;
Ranggol a, Alakas.; Saja mani , Tern.; S am oen te,
Alf. Alili.; Sant enan, Jav.; Si j ant an, Alai.; Sikatan,
Jav.; Soka, Aladocr. S., Socnd.; Soka t j ina,
Vulg. Alai. — Heesters. Gebr.: Veci als sierplantcn.
De bloemen zijn fraai; de bladen worden in de geneeskunde
gebruikt. Vau hot sierlìjk gevlamde hout
maakt mcn op Sumatra wandelstokken,
§) Ook Pavctta sp. div. (zie 2619).
1915. I. am b o in ic a D.C.* Dj arong-dj a-
ro' ig, Alai. AloL; Kembang san ten ko cn i n g,
Valg. AIaL; Ki soka koneng, Soend.; Soka ko-
neug, Soend.
1916. I, am o en a W a ll,* Boenga s i j a nt a n
dj ant an, Alai.; S i j a n t a n dj ant an. Alai.
1917. I. a rb o re s c e n s H a ssk . I. g r a n d
ifo lia Z o ll, e t Mor.*). Ki soka gode, Socnd.;
Soka gede, Soend. — Boomheester.
1918. I, c o c c in e a L.* Angsoeka merah,
AIaL; Angsoka woengoe, Balin.; Asoka woengoe,
Baliu.; Boenga s i j a n t a n merah, Alai.;
Boenga s i j a n t a n g edja, Alakas.; Boenga s i j ant
ang mat jéla, Boeg.; Kembang s ant en merah,
Vulg. Alai.; K i s 0 k a h e u r c u m §), Soend.; Si j a n t a n
merah, Alai.; Soka beur eum §), Soend.; Tougo,
Alf. Alin. T. S. ™ Gebr.: Bekende sicr-b oom heester.
Piarne troc of the woods, e.
§) Ook Ixora stricta Roxb.*
1919. I. co n c in n a R .B r.* Dj a r o e m - d j a roem
merah, AlaL; Alendj aroem merah,Alal .—
Gehr.: Van het hont maakt men wandelslokkcn.
1920. I. g ran d iflo ra; Z o ll, e t Mor.* S ri
gadi ng dj ant an. Alai.
192 1 .1 . ja v a n ic a D. C.* Kahoeroewan,
Soend.; Alo eh oen kahoeroewan, Soeud.
1922. I . le u c o x y lo n B o e ri, (— B a v e tta
le u c o x y lo n Miq.*). Andong watoe, Jav.
1923. I. lo n g itu b a B o e ri. (= B a v e tta
lo n g itu b a M iq.*). Polo, Alf. Alin. Tonsaw.; T am-
haloi , Alf. Alin. T. P. Varicteit iu Alf. Alin. Tonsaw.:
Polo machaoeloechoen.