Panicum —Parashorea. 298 2576 - 2593.
Alin., Eiilin., Bat. Dair., Boeg., Daj. Z. O. Born., Alakas.,
Alal. Alol.; Pat joeng, Soend.; Pi t joeng, Socnd.;
Poet joeng, Alal. Batav., Jav.; P o k o k a I o w a, Alakas.;
Poko l>iiiigi§), Alakas.; Pong pangi , Boeg.; Pot-
j 0 e n g, Soend,; Simaoeng, Aliuangk.; T o e b a k a j o e,
Lamp. — Boom, de „blamvzuurboom”. De zadeu zijn
versch hoogst vergiftig, maar worden op Java toebereid
gegeten eu heeten dan kloewak Jav. of kcl ewik
Soend. Die bereiding geschiedt door de pitten te koken en
daarna met eenig zout in cen bamboezen koker, dan wcl
in asch of zemelen, te bewaren om, als ze gedeeltelijk
lot bcderf zijn ovcrgegaan, bij sommige gerechten te
gebruiken. In het hinnenland van Sumatra, waar
klapperhoomcu ontbreken, wordt er braadolie uit verkregen.
In de Alinahasa worden de hladen gekookt
als groente gegeteu. Gestampt worden deze met Spaansche
])cper vermengd eu dit lucngsel gehezigd om visschen
te hedwelmen, cn soms om het hoofd vau ongedierte
te zuivercn. Zonder hijmengiiig gebruikt men het
gestampt zaad eu hlad als vulsel der gevangen visch,
ter hederfwering, zoo deze op grooten afstand moot
vervoerd worden. Op Bali dient de hast van niet-
vruehtdrageude hoomen ter bedwelming van wespen
cn ook als abortivnm. Op Java meent meu, dat de
wortels onheil zouden aanbrengen, als zij het huis
bereiken, waarom men den hoom zelden op erven plant.
Als iemand een raad geeft, dien meu niet noodig heeft
of reeds kent, of men in ’t algemeen zoo iets zeggen
wil als : „Ge verleit me oud nieuws, ge geeft me
opgewarmden kost”, dan luidt in dc Bataklanden de
geijkte spreekwijze: „Iloehoto do hapesong kalalanga”,
d.i.: „Ik Aveet wel, dat Pangium vergiftig is”. In het
Alaleiscli van Bengkoelen heeft men een spreekwijze :
„Embak meloeudang kepajaug moede, di makan niabok,
di tjapak yjang”, d.i.: „Als bij het splijten van cen
jonge kepajang-vrucht, eet men er van dan wordt meu
bedwelmd en toeh is hot jammer die weg te werpeu”,
met dc beteekenis van iets, dat te slecht is om gebruikt
eu te goed om weggeworpen te worden. In gewoon
Alaleisch luidt dit eenigszins anders: „Saperti boewah
kepajang, di makan maboek, di bocAvang sajang”.
§) A^olgens sommigen is het woord pangi geen goed
Alakasaarsch en wordt dit alleen in het Boegineesch
gebezigd.
2576. P a n ic um a u r itum P re si.* Nat. fam.
der G ram in e a e . Bl emhem raAva, 0. Jav.;
D j oedj oelo ek, Soend.; Djoekoe t dj o edj oelo ek,
Soend. ; Koempai , Alal.; Oedoel -oedoel , Alal.
Batav.; Ocdoclan, Jav.; K oem p o e t k o emp ai,
Alal.; Sikoempa i §), Alinangk. — lloog gras, een
soort „vingergras”. Gebr.: Vau het witte merg worden
pitten voor lampen vervaardigd.
§) Ook P. Alyunis H.B.K.
2577. P . c o lo n um L.* Roempoe t padi boeroeng,
Alal.; Toeton, Jav.
2578. P . C ru s -g a lliL .* Dj adj agòan, Soeud.;
Djagowan, Jav.; Djawan, Jav.; Djoekoe t dja-
djagoan, Soend.; Ghoe-djhagoe, Aladoer.; Pal e-
pale, Alf. Alin. T. B., T. L., T. P., T. S.; Socket
d j i i g o A v a n , Jav. — „ I l a n c p o o t ” . B a r n y a r d grass, e.,
jtanic pied de coq, fr., lliilmerhirse, d. Gehr.: Staat als
g o e d paardenvoeder bekend. Bij hongersnood worden
de zaadjcs wel gegeteu.
2579. P . in fid um S te u d . ( = P . am b ig u um
Trin.*), Bl ahahan, Jav.; Loewohan, O. Jav.—
Gebr.: Dient soms als paardenvoeder.
2579«. P . ja v a n ic um Poir.* Kem- sekem,
Aladoer.
2580. P .m u t i c u m F o r s k .* D j o e k o e t malela
(zie 1746 en 2807), Soeud.; Djoekoe t t ambaga
bodas, Soend.; Kal adj ana, Jav.; Kaladj an a sidi,
J av.; K a 1 a u d j a n a, J av.; Kolondj ani , Jav.; AI a 1 e 1 a
(zie 1746 en 2807), Soend.; Rebha l ang- tol angan,
Aladoer.; Soeket kal adj ana , Jav. ; T a t a m b a g a ii n
hodas, Soend. — Gebr.: Is een gezocht veevoeder.
2581. P . n o d o sum Kunth.* Roempoet
sa r ang hocAvaja, Alal.
2582. P . p a lm a e fo lium Koen. (— P . p li-
c a tum L am .* ). Godong loelocAvan keho, Jav.;
Loeloewan keho, Jav.; Saoeheun, Soend.; Saoe-
h e u 11 bada k, Socnd. — Gebr.; De fijngewreven bladen
worden, met andere vermengd, wel op den afgesneden
bloemkolt vau xVrenga saccharifera gesmeerd, om de
afscheiding van palmwijn tc bevorderen.
2583. P . p ilip e s N e e s e tA rn .* Koendoe
sela, Alf. Alin. T. B.; Letoep, Alf. Alin. T.L.
2584. P . p lic a tum Lam.* Lakar , Alf. Alin.
T. B.; Sowa-sowaoe, Alf. Alin. Ponos.
2585. P .p ro s tra tum L am .* B auto, Alinangk.;
Doehoet orna, Bat.; Lasae, Nias; Orna, Bat.;
Roempoe ïk banto, Alinangk.; Roempoet koeda,
Vulg. AIal.;_ Simi si t , Atjeh. Varieteiten iu Aliuangk.:
Banto mi nj ak; B. oedang. — Gebr.: Van dit ua
den rijstoogst op sawah’s weelderig opschietend kruid
wordeu paarden en runderen spoedig vet. De Alinangkabaoer
zegt van persouen, die zeer klein zijn ; „Sagadaug
boekoe banto”, d, i.: „Zoo groot als een geleding van
banto” .
2586. P . r a d ic a n s Retz.* Koendoe scia,
Alf. Miu. T. L.; Roempoe t t c l or ikaii, AlaL;
Soemboe, Alal. Alen.
2587. P . s a rm e n to s um R o x b .*Dj anggoe t
adam, Alal; Dj anggoe t ali. Mal.; Roempoet
adam, Alal.; Roempoe t dj anggoe t
ali, Alai.; Roempoe t kcloeboeng, Alah; Roempoet
ker oeboeug, Alal.; Roempoe t t o e n e k a t
ali, Alai. ^
2588. P . trig o n um Retz.* Djoekoe t to-
t ongoan (zie 3023), Soend.; Roempoe t kcloc-
boeng padi , Alal.; Roempoe t kc rocboeng
padi , AlaL; Totougoan, Soend.
2589. P . u n c in a tum Rad d i.* La rona n (zie
2142), Jav. — Gebr.: Is een geschikt veevoeder.
2589«. P . sp. Em p r i t - empr i t a n , 0. Jav.;
P r i t - p r i t a n , O. Jav.
2590. P a r am e r ia p o ly n e u r a Hook.f.* Nat.
fam. der A p o c y n a c e a e . Aka r serapat , Alal.;
Akar serapi t , Alah; Oe rot s i rapi t , Atjeh;
Serapat , Alal.; Serapi t , Alal. — Klimplant. Gehr.:
Als men den steugel doorsnijdt, driiipt daaruit een
wit melksap, dat in bamboezen kokers verzameld wordt,
daarna verwarmd en gewasschcn, en in hollen of schijven
aan de markt gebracht als cen min soort caoutchouc.
2591. P a ram ig n y a m o n o p h y lla Wight.*
Nat. fam. der R u ta c e a e . Akar mer l imaoe,
Alal. — Klimmende heester.
2592. P a r a n e p h e lium x e s to p h y llum
Miq.* Nat. fam. der S a p in d a c e a e . Ga roentang,
Bat., Minangk.; Geroent ang, Atjeh. —
Boom. Gebr.: De stekelige vrucht wordt gebraden of
gekookt gegeten.
2593. P a r a s h o r e a (— Shorea*) lu c id a
K u rz , Nat. fam. der D ip te ro c a rp a c e a e .
Ale r a n t i hi tam, Alal. — Boom.
Parastemon — Passiflora.
2594. P a ra s tem o n u ro p h y llu s D.O.* Nat.
fam. der R o sa c e a e . Kajoe malas. Alai.; Kelat
pasi r , Alah; Alalas, Alal. — Boom. Gebr.: Voor
timmerhout.
2595. P a r in a r ium a s p e ru lum Miq.* Nat.
fam. der R o sa c e a e . Kaie r imho, Almangk. —
Boom.
2596. P . G riffith ian um Benth.* Go sing,
Jav.; Ki toewak, Socnd.; Membatoe lojang,
Alal.; Alerbatoe lojang, Mal.; Sawo hoetan,
Alah; Soeloeh, O. Jav.; Temha toc lojang, Alal;
Tj anar , Alal.; Wocloh§), Jav. — Boom. Gebr.:
Ilet hout dient tot timmerhout, ofschoon het moeilijk
te bewerken is.
§) Ook Gironniera lucida Kurz.* (zie 1632).
2597. P . n itid um Hook.f.* Kel at hoetan,
Alah; Aledang kawan §), Alah; Alembatoe, AIuL;
Alerbatoe, Alai.; Temí) atoe, Alai.; Tobo sip, Alf.
Aliu. Ponos. Varieteiten iu AlaL: Alerbatoe merah
of Memha t oe me r ah of T. me rah; Alerbatoe
poet ih of Alembatoe poe t i h of T. poet ih. —
Boom.
§) Ook Elaeocarpus obtusus BL* (zie 1225).
2598. P . p o ly n e u rum Miq.* D oer i j a n d
o c r i j a n ® Alal. PaL — Boom.
§) Ook Bosehia Griflithii Alast.*
2599. P . s c a b rum H a ssk .* _ Atoeng, Alal.
Mol. —“ Boom. Gebr.: Het zaad dient tot kruiderij
van gerechten, o. a. van het op Ambon kohoe-kohoe
genoemdc gerecht, waarvan rauwe vischjes het hoofd-
bestanddeel uitmaken.
2600. P . sum a tra n um B e n th . (— P .
c o s ta tum Bl.*). Tajas, Bat. — Boom. Gehr.:
De vruchten worden gegeten.
2601. P a rk ia a fric a n a R .B r. Nat. fam. der
L e g um in o s a e . Goede (?), Jav.; P at a i (zie 2755),
Alinaugk.; Patei , Alinangk.; Pe t a i §), AlaL; Petar ,
Lamp. Ab.; Peut euj , Soend.; Pode, Biman.; Potar ,
Bat.; S alo da, Boeg.; Soloda, Alakas. — Gebr.: De
zaden zijn kleiner, cn onaangenamer van reuk, dan
die van P. speciosa. De geweekte en fijngewreven hast
wordt hij kneuziug op het bcleedigde deel gelegd.
„Ngemhang peuteuj”, d.i.: „Als de hloem vau Parkia”,
zegt meu in het Soendaasch schertsenderwijs van eeu
zwangere vrouw, want die bloem heeft een dikken
knop voordat zij outluikt.
§) Ook Parkia biglandulosa W. et A.*
2602. P . b ig lo b o s a B e n th . (— P . R o x b
u rg h ii G. Don.*). Dhahoei ig, Aladoer. B.;
Kadawo, Boeg., Alakas.; Kadawoeng, Jav.; Kadha boeng,
Aladoer.; Kedahoeng, Mal. Batav.; Ke daoeng,
AIaL; Kedawoeng, Jav.; Keudawoug,
Atjeh; Kopa, Biman.; Pe t e alas, Jav. Ng.; Pe t e
poespalata, Jav.; Pe t e wana, Jav. Kr.; Pet i r ,
Soend.; Peundeuj , Soeud.; Pote, B a t.— Woudreus.
Gebr.: De zaden dienen soms als surrogaat voor pete-
boontjcs, maar zijn bitter. Ook worden ze gebrand cn,
met andere geneesmiddelen gekauwd, op den huik gespuwd
van een kind, dat pijn in het lijf heeft.
2603. P , s in g u la ris Miq.* P at a i papan,
Alinangk. — Boom.
2604. P . sp e c io s a H a ssk . (— P . R o x b
u rg h ii G.Don?*). Pa r i r a , Bat.; Pete, Jav.;
Peteh, Madoer.; Peut euj , Soend.; Sindoet an,
Jav. Kr. Varieteit in Soend.: Goendjae. — Boom.
Gebr.: Op Java veel gekweekt om de stinkende zadeu,
299 2594 - 2617.
die rauw eu gekookt gegeten worden. Parira-vrucht
is de oplossing van het Bataksche raadsel : „Doegoelna
sipanganon”, d. i.; „Zijn hobhcls worden gegeten”; en
ook van dit: „Gantoeng marnijang”, d.i.: „Het hangt
eu het is mager”.
2605. P a rk in so n ia a c u le a ta L.* Nat. fam.
der L eg um in o s a e . Alas kcmant en, Aladoer.;
Tj em p ak a m oe li j a (?), Vulg. MaL — Kleine boom, de
doornhremboom. Jerusalem thorn, e. Gebr.: Gekweekt
om den zonderlingen habitus en de fraaie sterkrickende
bloemen.
2606. P a ro c h e tu s com m u n is B u c h .-
Ham.* Nat. fam. derL eg um in o sae . Semanggcn,
O. Jav. — Kruid.
2607. P a rso n s ia M in ah a ssa e Koord.* Nat.
fam. der A p o c y n a c e a e . Ri t j a oetan, Alal. Alen.;
Sengo, Alf. Alin. T. P. — Klimplant.
2608. P a s p a lum sp. d iv . Nat. fam. der G ra m
in e a e . Djoekoe t p i n g pi n g kasi r , Soend.;
Djoekoet r a m o k e k e s, Soeud.; P i n g p i n g k a si r,
Soend. — Kruiden, zg. panueiigras of raspgras (deze
cn vlg.).
2609. P . c a r tila g in e um P r e s l.(—P .s c r o -
b ic u la tum L.*), Djoekoe t l a l ampoe j angan,
SocncL; La l ampoe j angan, Soend.; Lampajong,
Daj.Z. O.Born.; Lam p odj angan, Aladoer.; Lemba-
j 0 e n g a n, J av.; Rebha la m p o d j a n g a n §), Aladoer.
§) Ook Panicum repens L.* var. ischacmoides Boeri.
2610. P . c o n ju g a tum Berg.* Djandon,
Jav.; Djoekoe t p a h i t® Soeud.; Paï t an, Jav.;
Panga l o weroe, Alf. Aliu. T. L. — Heet iu Suriname
wel „savannagras” .
§) Ook Panicum sanguinale L.*
2611. P . m o llic om um K u n th . ( = P.
m o lle Poir.*). Roempoe t hanggala, Vulg.
Alal. — Gebr.: Is een zeer geschikt veevoeder.
2612. P . s a n g u in a le L am . ( = P a n ic um
sa n g u in a le L.*). Sesewenan, Alf. Alin. T. P.;
Soendoek gangsi r , Jav. — „Bloedgierst”. Grab
grass, e., panic sanguin, fr., Bluthirse, e. Gebr.: Is gezocht
als veevoeder.
2613. P . s c ro b ic u la tum L.* Ge n d j o r an,
Jav.; Roempoe t hidjaoe, AIaL; Roempoe t t elor
sentadoe, AIaL; Tclor sentadoe. Mal.; Totoi -
gon, Alf. Alin. Tonsaw. — Gebr.: Is een geschikt
veevoeder.
2614. P a s s iflo ra a la ta Ait.* Nat. fam. der
P a s s iflo ra c e a e . Alarkisat , Vele talen; Alarli
i s a t gede, Soend. — Klimplant, de gcvleugelde passie-
hlocin. Gebr. : Uit West-Indie ingevoerd en als sierplant
in tuinen gekweekt. Ilet vruchtvleesch wordt gegeten.
2615. P . fo e tid a L.* Ant imoen dandang,
Alinangk.; Alent imoen den dang, Alah; Alent i moen
p eden dang, AIaL; Pedendang, Alal.; Pe-
dcndang, AIaL; Timoen dei idang, AlaJ.; Timoen
pedendang, Alal. — Kruipende plant.
2616. P . H o rs fie ld ii Bl.* Draboeset , Jav.;
Kap, Baliu.; Praboeset , Balin. Kr.; Pr aboe s e t
mata, Jav.; Rab o esct, 0. Jav.; Rcbo ese t, Ü. Jav.;
Tjakap, Balin. — Klimplant. Gebr.: Om de fraaie
bloemen zeer gezocht. Alet de stralenkrans van meeldraden
in de bloem M'orden de oogharen van mooie
meisjes soms vergeleken.
2617. P . la u r ifo lia L.* Alarki sat leut ik,
Soeud. — Klimplant. Pomme de lianc, fr.