Cenchrus — Chlonanthus. 198 711 - 737. Chlonanthus — Ginnamomum. 199 738 - 762.
711. C en ch ru s v irid is Spreng.* Nat. fam.
der G ram in e a e . JMatoene, Alf. Min. T. P. —
Kruid.
712. C e n to th e c a la p p a c e a Desv.* Nat.
fam. der Gx’am in e a e . Dockoet ka r c t F e t
1cm pad, Alf. Aliu. T. S.; K a la rn e ta moending,
Socnd.; Ka r eke t lem par, Alf. Alin. T. B.; Karct -
ket lem pad, Alf. Alin. T. S.; Ko' i t jo ba t ang (zie
2497), Alf.AIin. T.L.; N an alo, Alf.AIin. Bent.,Tonsaw.;
Penggcscl , AlaL; Rebha nj e k- konj ckan, Aladocr.;
Roekoet k ar e k c 1 1 c m p ar, Alf. Alin. T. B.;
Roempoet s i 1 at k a Ï n, Alai.; Saoeheun h e ii r i t,
Soend.; S ar imb a t a sola, Alf. Alin. T. L. — Kruid.
Gebr.: Dit gras dient als veevoeder.
713. C e p h a ë lis G riffith ii Hook, f.* Nat.
fam. der R u b ia c e a e . Tj empaka boeki t , Alal.
— Heester, verwant aan de ipecacuanha- of hraak-
wortel-plant.
714. C. s tip u la c e a Bl.* Kamp eroe bogo,
Soend. — Halfheester.
715. C e ram a n th u s g ra c ilis Hassk.
P h y lla n tk u s g ra c ilis Baili.*). Nat. fam. der
E u p h o rb ia c e a e . Boeroeng randa, Soend. —
Kleine heester.
716. C e ra to lo b u s K in g ian u s Beco. Nat.
fam. der P a lm a e . Rot an kip a s, AIaL — Rotansoort.
717. C e ra to p te ris th a lic tro id e s Brong.*
Nat. fam. der P ilic e s , Pakoe tjaj§), Soend.—
Varensoort.
§) Ook Acrostichum speciosum Willd. A.
aureum L.*).
718. C e ra to s ty lis sp. Nat. fam. der O rc h id
a c e a e . Lansoena in taloen, Alf. Alin. T. P.
719. G e rb e ra la c ta r ia Ham. (~ C . Odol-
lam Gaertn.* var.). Nat. fam. der A p o c y n a c e a e .
Bi n t a n ket j i l , AIaL; Bi n t a r o leut ik, Socnd.;
Godj i , Alf. N. 0. Halm.; Goro-goro, Aial. Alen.,
Tern., Kadong, Alf. Aliu. Bant.; Kajoe soesoe,
Alal. AIoL; Kojondom, Alf. Aiin. T. P., BoL Along.;
Lamb oe to, Alakas.; Aladang kapo, Alinangk. —
Boom. Gebr.: Het hout dient wcl als timmerhout, de
hladen als geneesmiddel. In Znid-Celehcs windt men
bij het lappen van pahnwijn uit Arenga saccharifcj’a
die hladen om den afgesneden bloemkolf, met het
doel aan het uitvloeiende vocht ecn bitteren hijsmaak
te geven.
720. C. O d o llam Gaertn.*). Bint an, AIaL;
Bi n t an besar, AIaL; Bint aro, Jav., Vulg. AIaL;
B i n t a r ò Soend.; Bi n t a r o gede, Socnd.; Dar l i
oe tana, Sangi; Kcdjate§) Daj. W. Born.; Kcn-
j e r i poet ih, Balin.; Pcdjatci§) Aial. W, Born.
■—- Boom der kustwouden. Gebr.: Van het hout worden
wcl rijststampers vervaardigd. De zaadkern is zeer
vergiftig, ook dc daaruit geperste olie, vooral die welke
uit een varicteit, welke in het Soendaasch bintaro
woclang heet, verkregen -wordt. Hier cn daar dient
die olie nog wel tot verlichting.
§) Ook Gymnartocarpus venenosa Boeri, (zie 1716).
721. Ce rio p s C a n d o lle a n a Am.* Nat.
fam. der R h iz o p h o ra c e a e . Bakaoe t ingi ,
AIaL; Kajoe tengar , AIaL; Pama r a i , Bat.; Soga
t ingi , Jav.; Sogha tengih, Aladoer.; Tanga,
Alinangk.; Tangere, Alakas.; T c n g a r §), AIaL; T e n-
geh, Balin.; Ten gor, Lamp.; T en ge re, Boeg.;
Tengih, Aladoer.; Tingi , Balin., Jav.; Tongor ,
Bat. — Boomheester der vloedboschen. Gebr.: Alet den
looistofrijken hast verft men garens en batiks geelrood,
welke kleur door het daarna hegi'aven in den
grond zwart wordt; kleine stukjes dienen ook wcl
tot kleuring van vischgcrcchtcn. De geschildc stammen
worden gcbezigd als staken voor vischnctton en tot
paalwerk in zcc.
§) Deze naam en ook die der verwanten in andere
talen schijnt eigenlijk die der verfstof te zijn, maar
wordt gewoonlijk aan den boom gegeven, cn, waar
deze voorkomt, ook aan Ceiiops Roxburghiana Arn.*
722. C h a e to c y p e ru s s e ta c e u s N e e s. (—
E le o c h a ris C h a e ta ria R o em. & Schult.*).
Nat. fam. der C y p e ra c e a e . Boeloe ma t a
moe ndi ng leut ik, Soend. — Rietachtig gras.
723. C h am a e c la d o n G riffith ii Schott.*
Nat. fam. der A ra c e a e . Asam t ikoes, Alal.;
K e 1 c m b a h a n g p a d i, Alal. — Kruid, cene aronskelk.
724. C. la n c e o la tum Miq.* T j a r i j a n g
peut j ang, Socnd. — Kruid.
725. C h am p e re ia G riffith ian a P lan ch .*
Nat. fam. der S a n ta la c e a e . Tj empcrai§) , Alal.
— Boom. Gebr.: De bladen worden als groente gegeten.
§) Ook Cansjcra Rheedii GmeL*
726. C h a sa lia c u rv iflo ra Thw.* Nat. fam.
der R u b ia c e a e . D j a r o e m - dj a r o e m h i t a m,
AIaL; Ganda roe s a dj ant an, AIaL; Ki kores
woengoe, Socnd.; L a d o -1 ado, Alinangk.; Alcnd-
j aroem hi t am. Mal.; P e t j a h pi n g g a n hi tam,
iMal. — Heester.
727. C. ro s tr a ta Miq.*Ki t ikoekocr , Socnd.
—■ Hccster.
728. C h e ila n th e s te n u ifo lia Sw.* Nat. fam.
der F ilic e s . l^akoe aloes, Socnd.; Pakoe leut
ik, Socnd.; Pakoe r esani loemoet , AIaL; 1’ akoc
res am padi , AIaL — Varensoort.
729. C h e ilo sa m o n ta n a Bl.* Nat. fam. der
E u p h o rb ia c e a e . Kolek l a bhang §), Aladoer.
— Boom.
§) Ook Bcnncttia Hovslicldii Aliq.*
780. C h ilo c a rp u s d e n siflo ru s Bl.* Nat.
fam. der A p o c y n a c e a e . Ar euj t j o e n g k a n g kang,
Soend.; Ar euj t j o c n g k angk a n g 1 al ak i,
SoeiuL; T j 0 c k a n g k a n g, Soend.; T j o e n gk a n g-
kaug (zie 3515), SoeiuL; T j o e n g k a n g k a n g lalaki
, Socnd. — Klimplant.
731. C. d e n u d a tu s B l. C. a tro v ir id is
Bl.*). Areuj pa l a s a r i hodas, Soend.; Areuj
poe l a s a r i hodas, Soend.; P a l a s a r i bodas,
Socnd.; Po e l a s a r i bodas, Soend. — Klimplaut.
732. C. D ie p e n h o rs tii Miq.* Aka r poeloet
, Sum. W. K. — Klimplant.
733. C. e n e rv is Hook, f.* Ngar ik, Sum.
w. K. — Klimplant.
734. C. su a v e o le n s Bl.* Areuj pa l a s a r i
lalaki , Soend.; Arenj poe l a s a r i lalaki , Soend.;
Pa l a s a r i lalaki , Soend.; Po e l a s a r i lalaki ,
Soend. — Klimplant.
735. C h io n an th u s (= L in o c ie ra * ) c o rd u l
a t a K o o rd . Nat. fam. der O le a c e a e . Sesela,
Alf. Alin. T. P. — Boom.
736. C. c u s p id a ta B l. ( = L in o c ie ra c u s p
id a ta Knobl.*). ßoej ak, Alf. Alin. Ponos. —
Boom.
737. C. ( ~ Linociera*) g ig a n tifo lia
K o o rd . P an g a s a sela, Alf. Min. T. P. —- Boom.
738. C. la x iflo ra Bl. L in o c ie ra la x i-
flora Knobl.*). Tajoengan, Jav. — Heester.
Gebr.: De bladen zijn wel als geneesmiddel in gebruik.
739. C. m a c ro c a rp a B l. (~ L in o c ie ra
in sig n is Clarke*). Ki boled, Soend.; AIedang
t ahi a ndj ing (zie 928), Alai. PaL — Boom.
740. C. m o n ta n a Bl. ( = L in o c ie ra m o n ta
n a D.C.*). Ki beur i t , Soend. — Boom.
741. C h iso ch e to n c e le b ic a Koord.* Nat.
fam. der M e lia c e a e . Makongkom, Alf. Alin.
T. S. — Boom.
742. C. d iv e r s ifo liu B Miq.* Gambi r -gam-
hi r (zie 854), Sum. W. K. — Boom.
743. C. g lom e ra tu s Hiern.* Alawewesar
sela, Alf. Alin. T. P.; Toembawa lewo, Alf.AIin.
T. L. — Boom.
744. C. m a c ro p h y llu s King.* Kandhoedjha,
Aiadoer. — Boom. Gebr.: Uit de zaden wordt
olie geperst, die vroeger wel tot verlichting diende.
745. C. m ic ro c a rp u s K. e t V.* Pot ren,
Madoer. — Boom.
746. C. pendulifLorus P lan ch .* Sangga
l oe toeng hi t am, AIaL — Boom.
747. C. s a n d o ric o c a rp u s K. e t V.* Kadj
eng gendi s pr i t , Jav. Kr.; kajoe goel a pr i t ,
Jav. Ng.; Wong g h o en o n g, Aladocr. — Hooge boom.
748. C h lo ra n th u s o fficinalis Bl.* Nat.
fam. der C h lo ra n th a c e a e . Karas toelang,
Socnd.; Keras toelang, AIaL Batav.; Kras toela
ug, Alal. Batav. — Kruid. Gebr.: Van de wortels
wordt ecn aftreksel bereid, dat bij lendenpijn woi’dt
gedronken. De Badoej’s in West-Java kruiden hun
palmwijn met de bladen.
749. C h ry s a n th e llum p ro c um b e n sR ic h .*
Nat. fam. der CompositaC. Kemanden sewoe,
O. Jav. — Kruid. Gebr.: Wordt soms in de ini.
geneeskundc gebezigd.
750. C h ry s a n th em um in d ic um L.* Nat.
fam. der Composita©. S a r o c n i w a 1 a n d a, Soend.
Variëteiten in Soend.: Sa roeni wa l anda benreum,
(de roode); S. w. bodas, (de witte); S. w.
koneng, (de gole); S. w. tambaga, (de bruine). —
Kruid, eene soort „ganzcbloem” . Gebr.: "Wordt als
„Chrysanth” veel in tuinen gekweekt.
751. C h ry so p h y llum b a n c a n um Miq.*
Nat. fam. der S a p o ta c e a e . Kajoe poelo et, AIaL;
S amb i r i n g r int ek, Alf. Aliu. T. L. — Boom.
752. C. d io ic um K. e t V.* Laket , Jav.;
Nj al eket , Balin.; Selakct 0. Jav.; Tj al ake t ,
Baliu, Kr., Tj el aket , 0. Jav. — Zeer hooge boom.
Gebr.; Het hout is een goed timmerhout.
753. C. rh o d o n e u rum Hassk.* §) Ka r c t
andj ing, Soend. — Boom.
§) K o o r d e r s en V a l e t o n achten deze een variëteit
van Sideroxylon nitidum BL* (zie 8142).
754. C- R o x b u rg h ii Don.* Ki lake tan,
Soend.; Mel oekoet , AIaL; Me mp oel oet, AIaL;
P 0 e 10 ei k - p 0 e 10 e Ï k,Minangk.; poeloet -poeloet ,
AIaL; Po e l oc t - poe l oe t pokok§), Mal. Variëteiten
in AIaL: Mempoe l oe t padi of p. p. padi.; Alem-
poeloet t oe l ang of p. p. toelang. — Hooge boom.
Gebr.: Het hout op Java als te zeldzaam weinig gehezigd.
In Riouw maakt meu er sloejn’iemen van en
op ßangka wegens de groote elasticiteit stclen van
bijlen, waarmede dc zwaarstc boomen worden gcveld.
Dc vruchten worden gegeten.
§) De bijvoeging van pokok achter den Alal. naam
ter onderscheiding van het kruid IJrena lobata L.*,
ofschoon die naam volgens R i d l e y ook geldt voor
Mallotus j)enangensis AIuelL* Wellicht zien de AIaL
namen op dc var. sumatrana (zie 3417).
755. C h y d e n a n th u s e x c e ls u s Miers. ( =
B a rrin g to n ia e x c e ls a Bl,*). Nat. fam. der
M y rta c e a e . Bloendeng, Jav.; Empr ak, Jav.;
Lepr ak (zie 912), Aladoer.; Songgom andj ing,
Socnd. — Boom. Gebr.: Het hout dient tot brandhout;
de zaden zijn als geneesmiddel in gebruik; dc gcstampte
bast, bij spijzen gevoegd, zou bedwelming en den dood
kunnen veroorzaken.
756. C ib o tium g la u c e s c e n s Kze. (— C.
b a rom e tz J.Sm.*). Nat. fam. der F ilic e s .
B a r djambe, Aladoer.; Boeloe djambe, Madoer.;
Djampi , Balin,; P eu awar dj ambe §), Jav.; Pcna-
war djambi , AIaL — Varensoort. Gebr.: Het bruine
pluis is als bloedstelpend middel in gebruik. Het heet
iu de apotheek Pili cibotii en oudtijds Agnus scythiciis.
^) Deze naam, evenals poepoes djambe, meer in de
ini. geueeskunde gebezigd.
757. C ic e r a rie tin um L.* Nat. fam. der
L eg um in o s a e . Gamet , Soend.; Kara kapr i §b
Jav.; Ka t j ang gamet , Soend.; K a t j an g kap ri,
Jav.; K a tj an g poet ih, AIaL; Polo ng, Jav., Soend.;
Ra - ka r a pote, iMadoer. Variëteiten in Jav.: Kara
andong; K. gadj ih; K. pedang; K. wedoes(?).
In Aladoer.: Ra - k a r a odang; R. hedhoeng. —
Klimplant, ecn peulgewas („kiker”). Gebr.: Deze erwten
(chick poa, C . ) worden op vele plaatsen gekweekt, en
gekookt gegeten. In het Javaansch heeft mcn een
raadsel: „Pitik akeh karane”, d. i.: „Een kip heeft
veel kara”, waarvan de oplossing is: „In het hosch
zijn veel gelten” . De pitik is dc pitik alas of boschkip,
dc kara is de kara wedoes.
§) Ilet Jav. woord kara schijnt ook voor peulen
(zie bij katjang) tc worden gebruikt; zoo vindt men o.a.
kara loke verklaard door groote of hoerenhoonen en
kara pedang door drie dAI. lange peulen.
758. C in ch o n a sp. d iv . §) Nat. fam. der
R u b ia c e a e . Kina, Vele talen. — Boomen, dc
kina’s (koortsbast-booraen). Gebr.: Worden bepaaldclijk
in dc Preanger Regentschai)pen in het groot gekweekt.
§) Do vooj’iiaaniste in N.-Indie gekweekte soorten
zijn: C. Lcdgcriana Aloens* cn C. succiruhra Pav.*
759. C in n am om um Cassia Bl.* Nat. fam.
der L a u ra c e a e . Kajoe mani s t j ina, Jav. —
Boom, eene kaneelsoort. Gebr.: Is uit China in Indiö
ingevoerd.
760. C. C u lilaw an Bl.* Ai rora, Gorom;
A il lawanjo, Alf. N. Laoet; Kaoe lawan, Alf.
Boer.; Salaäl , Alf. Z. Cer.; Salakal , Alf. Amh.;
M^ci, Alf. Har. Z. Ccr. — Boom. Gebr.: Een aftreksel
van bladen, bast cn wortels wordt gedronken tegen
rheumatismus cnz.; vooral de bast geldt als geneeskrachtig.
761. C. c y rto p o d um Miq.* Koel ik manih,
Alinangk.; Aladang koel ik manih, Alinangk. —
Boom.
762. C. in e rs Reinw.* Kajoe lawang, Alal.;
Kajoe mani s hoetan, Alal.; Kajoe sene, Balin.;
Kajoe tedja, Jav.; Ki teje, Soend.; Koe l i t lawang,
Alal.; Lawang, MaL, Aliuangk.; Tedja,
Jav., AIaL; T i n d j o §), Boeg-, Alakas.; Varieteit in Alal.:
Tedj a dj ant an. — Boom. Gebr.: De bladen en
iGl :Ii‘
ilM
' i
t!U
i1l'