d a m (i) bezocht, het merkwaariligsle in die verseliilleiide plaatsen in oogenschoinv nam, eu
v p r v o l g c i i s , mei betui<!;ing van groote Icvredcuheid over zijn uitslapje, over ülreclU, Slaatscli-
B r a b a n t en Limburg, weder naar de Oostenrijksche Nederlanden lerug keerde.
l l e t kan niemand bevreemden . dat in een lijdgewricbt, zoo hachelijk voor ons vaderland ,
d e reis des Keizers slof gaf tot allerlei gissingen, zoo elkander gelieimzianig in 'I cor gefliiisl
e r d als in openbare nieuwsbladen of vlugschriften opgeworpen, anngaande hei doel waarmede
d i e -was onderuomen (2). De zoodanigen, die gewoon waren de zaken van de zwartsle zijde
( ' ) III de Oostenrpselie Neilerlinddii werden twe? pedenkiienningen gcslùgcn op liei verUiyf des Keizers di
Foonijde. De borstbeeldeii van den Landvuogd en de I.andvuogdes, tejcenover cll^sudcr gicplaatst, met het omichrift:
MAR.(IA) CUIUST.(ISA) AUST.(HIAS) ,V L U.(IÌBTU81 CA.S-(iaitt) SAX.(ONIAE) UUX 13ELG.(n) PKAEF.(KCTI)
i (Aarlihtrlogia) VAN C
SAKSBS. LANi
J O S E P H l II
OPTIMI PRINCIPIS
IN BELGICAM
OP DE KOMST ¡K
Hs andere is rond cn lieeftop de
V'ooriijde. Il«t borstlieeld \an den Kcizcr, rechts gcwend-
Om den rand
Kfi-nijdf. ne Beiglsehe Maagd
van Oostend« cnz.) in de liandon.
Om den rami:
In de aisnedc :
J0SEP11US II ALM
KEtZER JOSEF DE TWEEDE.
dei; Mercuri us-slaf en den boom des o
ADVEN
Vergelijk Messager du Scimces et
Merkwaardigcr dan de beide \
MDCCLXXXI.
•SKEIZBRS AANKÜMST 1781.
•t dtiArU d, la Belgiquf, tìand, 1836, p. 310, n». !8-
rt een sMallje dienend« Y«n de vcrwaclitingpii, welke men aangaanile den Vorslwüsgeer,
JUZEF II, in de .Nederlanden koesterde , is eco derd« penning, omtreiit dlcnzelfden tijd, mct een Nederdaiischt verkhring,
versehenen , waarvan wij de bcsclirijving hier laten volgen :
Vwrz'jdf. Borstbceld.
Omselmft : JO S E P H U S I I K O M,(ANoaua) I M P.(BBATOR) SEM P.(BB) A U G.(U8rtl8)
JOZEPII, BOOmCH KEIZER. ALTIJD VERMEERDER^AR DBS RIJKS.
Onder bet borsibceld is in het bijzonder uitgedrukt de naam der Deugd, die de stempelsnijder door dezen gedcnkpe.ining
wilde verheerhjken. TOI .ERANTIA IMPERAKTIS - SVORSTEN VBRDRAAGZAAiiHEID.
Kttrzijdf. In geestelijk gewaad drie lierders vsn de drie in Duitschland getolcreerde religieiiartijen, namelijlí, in bet midden
een Romsche, met eco kelk in de linkerhand; ter recliterzl.ide een Lutìieriche cn ter linker ceu Gm/onnterde, met bijbels
under den ann. Alle drie wijMa eerbie.lig op den arend uict de keizerlijke ecreteekenen versierd en door den ntíiu van Jeliova
liestraald, die bove» hnnne hoofden twecft
Oraschrift; SUB AMS SUIS PROTEGIT OMNES.
UIJ BESCHERMT ZB ALLES ONDER ZIJNB VLBUGELBN.
üp den achtergrond vcrtaont zieh een invnllend klooster.
In de raiidsnede leest men nog : E C C E A M I CI IN D E 0
ZIE DEZE ZUN I'Ä/ß.ViJi.V IN GOD.
( » ) Zie over dit verbiyf R Préà» du nyage de CEmpereur JOSEPH II en Ilollande ; Conleiuut de» Anecdoles inconnun el
dft TraìU iniéreisatu de ce Monarjue io¡gae<uemeut reaieillh. Amst., 1781. - A'. Ned. Jaerò., 1781, W, 1331—1355. -
Awdolet du royase </e JOSEPH//en ìhVande etc. Paris, 1781. — Verhaat der Reil ra» Z. ¡I. dea AVíier JOSEPH li in Ifolland,-
Benenn! een aaniangtel van geiewtemssen, gelrotten uil de Rehe w« Z. .V. in de Oolenrljtidie frederla,ulen. Amst.
(71 bl. SM {Alg. rad. is«. , III. bl. 513). Zie voorts Verrolg Vaderl. Hill-, IV. bl. 126-131 ; de Poit va» den Seder-R
bl. 176 t KOK , Am,/erd. Jaarò., III. bl. 629-C3I. J, FOKKE gaf een gedicbtje uit, gelitela : Op de i.
II le Amsterdam, 13 JaliJ 1781, wanrboven dit kronostikon:
Ilfperator losepbVs steLLR
I.VCIDa generis sVI aVgVstl.
Uok uit een gedieht VIN I,. VAV OLLEFEM , Ann de» Anrer JosBfH/ / , Ami
's Keilers bczoek te ,\nisterilain verourziakte.
I. ß—7 , lilijkt, boo veel beweging
'iLiep alle» vi!, om loch dien Joseph eem le iìen/ '
.<!cAoo« •l:;¡<der Hifigernar onmoeglijt Sxm geschién. enz.
?, K. M. JotKV
le
le beschou-wen, daclilen niet anders, of JOZEP II bad met eigen oogeii willen zien, in hoev
d e oorlog onze stoffclijke k rachten had uilgepul.en hij alzoo, zonder vrees voor stooruis dezer-
7 . i j d s , d e bestaande Iraktateii sehenden,en, door de Scheide tc openen, aan de dringendewens
d i e n zijner Anlwerpenaren kon voldocn; terwijl daarentegen de zoodanigeu, als geneigd waren
a l l e s ten goede te wenden, in hem den man meenden le z ien, wiens bemiddeling ons vrede
c n vust zoudc hergeven. Het waren inzondcrheid zijn herhaalde conferenlitin met den schrand
e r e n en invloedrijkcn staatsman Mr. JOACDIH RENDOBI', Vrijbcer van Marquetle en toen reger
e n d Burgemeester van Amsterdam, die aan de algemeene niem\sgierigheid , naar hetgeen er
o p til kon zijn , voedsel gaven. Eerst elf j a r e n laier, bleck nit de heliuigrijke MemoriHn , dienende
tot ophelderimj van het gebeiirde gedurende den laatHen EugeUchen ovrlug, le Amsterdam
i n 1792 door gcmelden Regent in '1 l ichl gegeven, »at er eigcnlijk tii.s.schen den Keizer en
h em verhaudeld was (').
e n h e i d ran de
P E N N I N G E N
n z e e s l a g op Dogge
r s b a n k . 5 A u g u s t u s 1781.
I . 5««. PLAAT ULI.
Voorzijde. De Nederlandsche Maagd, van wier recht e r s e h e n d e r een maiitel wappe r l , mel
o r a n j e ä p p e l e n gebordiuird , Staat met de lans in de rechterhand ter afweer gcreed. Met de
l i n k e r wij.st zij op haar scheepskroon, als geziiid om die, gelijk van ouds, le beschermen, lerwijl
zij het oog ten hemel wendl , waaruit de Zon der Gerechtigheid haar stralen in gunsl op
h a a r ncderschiet. De Leeuw der üni e snell mel onlwaaklen moed haar vooruil en klauterl, in
grimmigen toorn, over een anker en stukken gesehnt, terwijl uit den pijlhundel, dien hij in
d e n rechtcrklaauw voert, bl iksemslralcn schielen naar eenige schepen, die men in de verte op
zee ziet vluchten. Achter de Maagd stuat cen brandend altaar, waarop de vrijheidshoed is
g e b e i l e l d , en waarvan eerepeuningen aan een ketling en aan 1 in t e n af h a n g e n . Tegen cn acht
e r het allaar ziet men een val en een baal, met de merken der Oost- en Westindische Komp
a g n i e . De honding der Maagd teekent inspanning, als van iemaud, die met moeite oprijsl,
w a l , naar de gedrukle verklaring, moel aanduiden, dat zij, warsch van hloed le vergicicn,
n i c t dan met legenziu den strijd aanvaardl. Hierop zinspcelt ook het
B o v e n s c h r i f t :
1 N . T V R 1 I S COACTA.
DOOR VIUIONGEIIJKING GEDWONGEN.
I n de a f s n e d e
I N VADO ASELL.(INO) V AVG-(us'ri)
M D C G L X X X I -
O p den sokkel den i
OP ßOGGEJiSßANK
am des vorvaardigers :
i AUOmTUS 17S1.
OLTZIIEY FEC.(IT)
Keerzijde. Eeii vlammcndo sler, in wier middcn en lusscheii wier zes st r a l e n d e ptmlen
z i e h omlauwcrde karlels bevinden, zeven in 't geheel. »et middelslc kartel draagl den
( 1 ) I. bl. 228—2« i Ned. Mere.. I-I, bl. 19, 59 , ;