1 ! .
. À
i i ' f ' -
m
li
t
<laar ondcrdriikl, — Tocn eclitei- ilc vrces lU'cigde voor een oorlog met den Kcizer, liegoii de
ziichl tot bcvordering vaii deu wapeiiliundcl naar de Slaalsliehamen over te slaan eu werd, in
November 1784 ter vergadcrin;; van Holland, ecii voorstel van Gouda, strekkcnde tot wapening
van hct platte laiid, met algemeene stemmen aangeuomen; hoczeer hei ten uitvoer
Icggeii daarvan, in 1785, aan vrij wal bezwaren onderlievig bleek te zijn ('). Ook door de
overige provincii-u «erd het beslnit van Holland overgenomen, en ondervond er evea/.ecv van
verseilillende zijden nict weiuig legeustand, die zieh, zoo door dadelijkbedcn ('-) als in
g e s c h r i f l , openbaarde. Vooral de Kerkelijke Heeren onderscheidden zieh in dezen i)ennestrijd
{'). De legenstand, door sommigeii geboden, ontstak, als 't gemeenlijk gaat, des te meer
d e n ijver van anderen, en al meer en meer werd, in hoogdrnvende laal, hct noodzakelijke
eener algemeene vapening betoogd. » Laat de gebeele Republiek", sehreef mcn (i), »eeue
iegerplaats verlooncn: laaten alle inwoonders zieh gewennen ann de Wapenen, die ter verdediging
van hei Vaderland moelen strekkcn, Een kleine Staut kan oumogelyk zyne Vryheid bewaren
, zoo niet al deszelfs Inwoonders in slaal /.ya om hun Vaderland le verdedijcen."
e p e
ooo.
,0V de Ho
S t . Joris
l ' l a a l LVlll. 1784.
D 0 r d r
Foorzijde. St. Joris le paard, den üraak doorslekende (5). Deze voorstelling is onigeven
van Iwce ketenen, de ecne, als die van '1 Gulden Vlies, uit viiurijzers {¿i-ijfieii) gcschak
e l d , cn \\aar een lam aan hangt; de andere, gevormd uilbundel.s, Speeren, kanonnen,
vaandels en Schilden, en met hei kniis der H. Geest-orde ('). Een voetboog verbindl de beide
ketenen.
Keerzijde. Hcl Avaijen van Dordrecht. Daaronder :
[] l'l 11 T E E K E N,
V O O l l DE
I L O N O H A l l l E EEKOEiX
V A N DE
fiOliUTTERlJ VA N S^ JOlUS.
T E
D 0 II ]} & E U II T.
I n de als n c d e :
M D C C - L X X X I V.
!• V-(»M HAËltLL. F.,EG.TI
(>) rad. nui. IVm, VII. II. 269-309; .le Poti. VI. bl. 1151 en 1218.
(») , VII. bl. 30!)-321.
{») Zie liiji-. J. Kyk (PrccU. te Muidci.), Uef zieh ^rajifn^nd Kfderlmd .hmeierslin «
rwr^pced le g.iruiten, in Lefrr^,/,- 1 Samuel, Xlil : 1, 2.. Amit,, l7Si (Mf. I
IloìiTKAMP (Prcd. te Hook Ctrspol), Or>:e rerpfMlinff M en di wcriìeelta uà« tene lydigf
der Ovirhwl. i» etne Ltarredc owr Genesis XIV = 14-16, lloorii, l'Si! ~ J. L. (ìbqe:
aoodiakelijkhcid fener alge'mine tcaptnoìfming, norgésUld in ecne ìcerrede oitr II Samuc!
Lelt., VII. bl. 32? i Vc^el. IW. IlUI. Vtn., VII. W. 320 (•), 321 (•); vooral 0. Paaps , J
Antipalriolsehe Gemlelißm, in nencheUlfW Menn aan een Vaderìandich rndUani. Rott.,
1)1. 333.
(«) In de l'eorrede van lict werk Grand,celli je Herslelling enz., 11. xv. Zie Vad. Jliil. Vei
( ' ) Nnar de gcwona voorsteUinB, cn zoo aU hij nU PMroon vsn Engebiid wordt afgebield.
éditer op g«en kerkelijke OTirlcvcriiig eii schijnt een verrtìclitsel uit de 12'i» eei
(St.) «n de aldnar «angcliaalde scì.rijvers.
(8) Oiidcr de . Klcjnodicn eii Proiik-Cicradeii", tot de Schutlerij van
zijnc Beschrijvinff ra» Dordrecht, U. 671, - Ecu zilvcr Vergnlden Halsband
ileld am de wape»'« me!
, Vili, bl. 103); — M.
otereenlcomiitig he! Uml
EWF.O U'red. te WHlergaiig), De
X : 12. Amsl., 178.% {Alg. Vad.
'e gev-apmdf Burrjercorpini e» de
17(16. Zie Sieuwe Vad. Le/1.. 1.
rr., VII. bl. 394, 39.%.
trijd met dea Draik steunt
, ]roordeni.,int..r.BORn
i Esprit'," verinoedeli.ik gcschenken,
bij de algeineene onkunde, die foen omtrcni
va« de Scliuttfrij zijn aangedi\id.
loris beliooreiidc, noemt Van Bai.en , in
den Ciuldeu Vliese, aangebecbt l'Ordre du
n de Broedcrsclinp vereerd, I «liO:
1784 de iiiedalje besleld xverd,
dcrgclijke ?jiken bcstond , zeker door den o
H M M j
Tc üordrechl bestouden van overlang dric SchiiUerijen, die van dm OudeiiSl. Jon'», oan
Kruis- üf FoHboog, al op 1409 vermeld, die van St. Barlholomeug, St. Sehatliaaus Handhootj«
of Kloomiers (') , in 1420 herdacht , en die van St. Krisloffd of der HeeUiaahs, die w ij in 1550
vinden aangewezen (2). 't Schijnt echter, dat zij langzamerhand zeer in vervai waren geraakt,
en de verrichtingen der Icden zieh sedert lang tot het genielen van eeo jaarlijk.schen maaltijd
hieven bepalen. De oprichting echter in 1783 van het Exercitie-Genoolschap de Vnjhekl (s)
deed de Schutterij van St. Joris of den Edelen Voetboog hcrlcvc«. In Oclober van dat jaar
w e r d zij van nieuwe gewercn, een nette eenparige kleeding en van nieuwe vaandels voorzien
Den 29äteu Juüj 1754 gaven de »Schüllers van St. Joris en Edelen Voelboog" een
programmu uit, vvaavin vvij sub 6 iezen, »dat de /lowömiVeledenbydemaandelijkscheafvuuring
» op het veld kondeu komen, mit.s aldaar op de Horst hebbende bangen ofle vertoonende, ten
)) bewyze dat zy tot de Honoraire leden behooren en aangenomen zyn, een silvcrm Medaille
»{haogeude aan een blaauw (5) zyden lint) waarop de Ridderorde van St. Joris." Deze med
a l j e werd aau ieder lid bij zijne intrede bezorgd door den Secretaris of door hem, aan wien
mcu zieh luid aangemeld. Bij bedanken voor het lidmaatsehap, werd die aan de Schutterij ter
u g gegeveu; doch tegcn uitkeering van een dukaat kon men die behoiiden (6).
Het is noodeloos aan te merken, dal de herleving der Schutlerij van St. Joris aan denzelfden
gecst te danken was, die het Genootschap de Fnjheid had doen ontstaan, en hnn gezindheid
tot eendrachlelijke zamenwerking voor dezelfde zaak bleek dan ook o. a. loen zij, in 1784,
beiden aan de Stadsregering hun dienst aanboden, en gewapend vaardig stonden om de Slied
r e c h t e n a a r s , die een oranjevaandel ran den toren hadden tiitgesloken , voor deze daad van
oproerigheid te gaan straffen
G O l . PI a a l LVill, 1784,
D r a a g p c n n i n g der Patriot ten te Heusde
Fuorzijdn. (Gegraveerd.) Het gekroonde wapen van Hen.sden,
spakig wiel van lazniir. Daarondor op een wimpel:
1784.
I gotid , met eon achtc
. l.ger:
Aldus gciioenid iiiioi- 't
1=) Zie Van liALEN , iÎMi
( ' ) Zie <;. l'.vAPü, Ge>eh.
verloanl worden de A'aaiueit i
Jaar, 1781.
C) Dit Inalsle Iiad , inet d(
bl- II ; A'irf. Jacró., 17fi3 , bl.
n. E U S D E X
1 7 8 4 (S).
.mill AVowr, lUt ceii wjort van vmirroer of imisket beCeekeiidc.
-, WH Dordrecht. bl. (IßJ—C6(>, 670—671.
•an het gelrgaliseerde Geimlgchap ran II'
g <lc Vryheid le Dordrecht cn de Ujtt ic
n de Regenten der Stad Donlrechl, wHgaderi der reracheiden andere Coünjien en iea,nh/en di
.odige , enz., op den 20«« October pln als. Zie Vad.Uiet. fir»., VI. ,bl.260•PA*P^•
Er bestaat \an gen.eldc plcchtigheid oen geütste plnat, met betonderselirift:4/i«Wi„„„^
de Manoeuvre,, yedaan dooy de edele Schulter!, m« Sl. Joris in 't Cordon geformeert door 'l corps do Vrjbeid, òuile Dordrecht
den 20 October 1783, opgedrage» aan ìlun Ed. Oßcierenen rerdere leden ran b^de Corpten. door II. Walpot en A.Mevlbman
( ' ) De gowone leden droegcn die aan ccn rood lint. De oude Scliuttersknp, die oiider <le • kleinodiün" belioorde waarvaii
Van Balìn , bl. C66 ei. 671, ge\vaagt, en die op n,™eel was geborduurd, «as ook van lazuurcn tee!, .lekleurn, van Dordr^M
(t) Ked. Jacrb., 1784, bl. 1345-1348. Twee (eenigzins verscbillende) ond«e versierselen van St. Joris tc Dordrecht'
hebben wü op Plaat LVIIÎ. Aa.-Bb, laten afheelden. '
(T) Va,!. in,t. r«-<,,,VII.bl. 307. I)cbewe6ingteSlicdrecht(zoocralbe.reg>ng«as)bleekccliterreedsgestildteziin
wodat d« Schutters en Vrijkorporiste.. niet behoefden uit te trekken en zieh, in plaats van met de gehoopte krijplauriercn le'
vrfden mochten stellen met ccn dai.kbclniging, door de liegering aan elk liunner tbuis gezondcn , «ndcvcrgoeding der kosten va
betgeen door ben in den nacbt, vóór .¡at zij zonden uittrekken, was genuttigd. St. Jori* komt «¡¡ders nog voor in de Xed Jaeri
1785 , bl. 374 , 1.23 ; Paapu . t. a. pl., bl, 13, 72, iW. IM. Ven,.. bl. 350. S. van «e O.KAAr. bc.ong de wapenscbou:
«ing, door het Genootschap de Vrgheid oi, 20 October 1781 gebouden, in den Post, VI. bl. 1079. — Zio verder- 7'er gtleaen
heid ran het ptechtig tromczweeren de,- ... Schultery ran St. Jori, ea Edole VoMoog oan de Begecri^g ran Dordrecht ov dei sî
SproMelmaand 1783. dichtstutjes „n Sììrvaas van de Gn-.A.F en H. F. AuAMS, 8 biz. 8». - , lete m r DÌdreohte
ScMter, en Vryheid^zoouer., of burgerkroon roor aite die zieh in de» llcpcnhandel oeffenen. zeer geschikt om ter Aanp,of
diging by phcktige geiegenheeden ge/ezen te worden (Aloin voor 3 stuyvcrs). üed. door een Dords burger.
l l ) Zie C. W. Paapk, de Stad en het Land rau IIm>der,, 's 1 (crtngcnbosri.. I. 1824 , II, 1825, 1>I. sr, (2) en aant bl 147
Keei--