• - I s f
' I i i ;
í i . i ü ^ "
' 'ist
i f ' :
Mi
í í ^ :
á ^ i t í f »
m.
i i t M i ' '
I Î : :
e n verkl„,„6 (i) .lo.n , d,., „„ , „„ „„ „i , | , „ „ d™, „ | „
m e „ l„ a r „„der a „ d „ e „ onl.sloeg de „ r í o n d i n g „ „ geUI.p.cifn „a. r l„dií„ , „ „ ,dtc
. c ™ , . d , „ 5 n„g /• 2.000.000 va„ ,794 .d„ere„ „ i . Gee„ ,vo.,Ie,, dâî T d
T ' H ' T " ^ ' - ' r ' T "-"'-'-I' se l d a oml o o p , . s , „ „ d .„ o r l l T d , "
O . 'U eptcmber 1790, aan de jeugdige Republiek den oorlog liad verklaard. lii hol
d.rUnJ.,1, Ind.. te,chr.,.„ » „f,,i,M (liatoia 1863, ¡„ 4-.), Ic.c, ,v,j 1,1.07, »dat de
. . I n d i . o l » Itegermg m 1790 de speciale loe.slemming der Comn,i,,,,arUse„ Generaal Mr. C J
e a S, II. F , „ „ , ™ erl.ngdo „ „ k„p„„„ „„ „ „ , „ , , ,, . „ „
p . I . e „ „ m„Me„, „-aarvan «¡j s„b. A, pl..i LXXX ee„ proeve hel.ben gegevcn , ™ e „ du,
. . . e ™,d„o„de , , , „ t de„ 2 6 - »ei 1790 ,verd gep„bliceerd . dat er „ i e u l e k „ „ „ e „ » „ „ I :
» u c l e « m »„loop gebracht „orden, ,, b e . t a a n d e uit gekapte .lukken Japan.cb ko,.er (»ogeu
a a m d e (, ) , ,er „™r , e va„ IJ «„ 3 ,„„d. „ . „ p de waarde 4 e „ 8 d u i L ge-
» « e m p e l d ,verd , e„ aa„ de k.er.ijde het jaar lal ,796." Ook •,.,..„ dui tea ,verde„ gesla "e„
v a „ formaat al. de koperen e„ ieder 2 „aal zoo zwaar al., eeu koperea doit. Zij „rtooncha
a a a de c.ae zijde het merk ™t ee„ »(atavia) daarbo.ea, . „ aa,. de kecrzijde het
w o o r d DUT. Me„ ™rzag ze ran een gaatje , om ze al., de pi„i„ („og „ p Balie gangbaar)
e t al. Ch.oeesche en Japanscbe »unten aan elkander te können rijgen. . Deze „ J J . a J ,
« g g e n de aangeh.alde .ehr.jrers, „„erden in Dataria en ressort, Jara, Cheribon en Danlam
g a n g b a a r rerklaard."
Ook in on/.e W. Indi.schc l.ezitlingea was de geldsomloop van 1793- 1806 gostremd en
m o c s t c n kun.stmiddelen «orden aange%ve<id om die« gaande le houden. Voor Suriname kunn
c n daarran de afbeeld.ugen van papieren muntcn C op Plaat LXXlX-en B o p Plaat LXXX
p t u i g e n ; en wat Ciiranao helrcft, zoo lezen wij daaromlrent het vollende hij VAT. KÍMPEIT
m zijn Getcliiedenh der Nedorlaiider» buiten Europa, III. 2. 1)1. 7 3 8 : Sedert 1793 leed Cura-
.M;ao door de verminderü.g der gehalle van de in omioop zijnde geldspeciCn. Deze .vareo
. . « a m e l . j k (daar het e.land vroeger wa s geweest en sterken shukhandel dreef n.et
« d e Spaanscha bezittingen), pia»le,-s of Spaan.che Vlatten (stukken van acht realen) waarvan
» d e gewone koer.s niet meer daa 35 of 38 sluivers was; voorls gouden Joham.e.sen (eenc Por-
» t i i g e e s c h e munt) die aeht piasters waard waren. In 1793 werden er. voor 't eer.st, li^ie
» J o h a n n e s s e n vaa (S jmtinho^ (Port ii g e e s c h e naam voor Spaansche inatteu) nitgegeven die 7»en
» eerlang deed »tcnpcUn c« „oor 8 liet doorgaan. Natuurlijk verdwenen de volwigtigeo nu uit
» d e n omioop en de ligten werden telkens vermeerderd en nog daarenboven bosnoeid. De
» G o n v e r n o u r LU'FPER , in 1796 aan 't beslu.ir gekomen, deed 7.e toen op de kant vijf viaal
« s t e m p e l e n en met eeu bankbriefje len blijk van echtheid voor=.ien. In 1799 doed'hi j om
» m het gebrek van klein geld le voorzien, 8000 kleine patinko», in vim- gelijke deelen 'ver-
» d e e l e n , elk zoo veel als 10 of 12 stinvers waardig. Maar in 1806 voerde de nie,ave Go«-
» v e r n e u r CHAKoriow papieren geld ter waarde v«n 3000 piasters in. waarvoor een-elijke
» s o m in de kas der kolonie -vverd nedergelegd. " ° '
Wij licbben dczc plaat.s van VAS KA.ÍPEN te eerder medegedeeld, omdat mcn nog .omt
, | d s p.aslers van Koning KAREL IV van Spanje aantreft van 1793, met een kopß bestemneld.
S o m m . g e n houden dal kopje voor hei hoofd van Prins WILLE,R V, en het geld bestemd tot
b c t a l . n g der troepen in de West-Indien. Anderen zien er in het beeld van GMRC.E III en
b e s c h o u w e n die stukken als noodmunten tot betaling der troepen bij den Engelsch-R.issischen
( ' ) Jiappon ran U, Jiiüj mi ; Vad. msl. Vm., XXXII.
( ' ) ZulkP Qok vsn 179tl van 18 St.(uivere), vind
incler uitersle over. SCHIICHTBNOBOLL altlmns veraekert in zijn
n 1795-1802 guMens sloegen van 18% stuiver zilverwaardc tin bchoevc
ttoop, die men in 1802 innisscldc cn op 17% sl !r terugbracht.
149 (•).
aldaar afgebecld. Zie Plast IV. Later slocg mon tot een
gfsammlfn KumwHatii, II., dat de Hollanders
van hunne 0. I. bezittingen en de Kaap de Roede
i n v a i
i j i v u l in Noordhüllünd, in 17Ü9 beproefd; eiudeüjk nog anderen herkeimen er den pretendent
u a a r den rransehen lioon iu, LODEWIJC XVill (i). De stempeUjes zijn echter le klein om
daar.uit alleen tot een besliiit te komen, wiens beeltenis men bedoeld heeft voor le stellen.
0 n s komt het tweede gevoelcn het aannemelijkst voor, dat wij hier n. 1. te doen hebbcn met
S p a a n s c h geld , voorzien van een Engelscheu contraslempel, ter betaling van troepen op Gib
r a l l a r , in de Vendie en Noordhollaud , en wellichl, later, in Portugal cn Spanje.
P l a a t LXXX. L". D, Avordt door ou^
Goede IIoop uit bei jaur 1804 medegedei
t w e e s c h e l l i n g e n - s t u k van de Kaap de
B e l a s t i n g l o o d j e s 1797— 1 SOG.
I n het jaar 1797 gaf Amsterdam, door iinancieelen nood daartoe gedwongen , het voorb
e e l d (2) van het invoeren eener hoiiden-helastiiig eu werd daarin door andere sieden gevolgd.
De publikalies en nolifikalies, daartoe betrekkelijk, zijn voor Am.slerdam van 21 .April, 19 (3)
J u n i cn 24 JuH 1797. In 1797 bracht zij aldaar zuiver / llOOO o p ; maar in 1808 was de opb
r e n g s t tot / 1 6 7 0 gedaald en liet men dit midJel varen. De gestempclde loodjes, die, als
b e w i j z e n van belaalde belasting, de halzen der Amslerdamsche honden van 1797 tot 1809
v e r s i e r d e n en bij den hondenslager hun tot vrijpassen strekten, heeft G. VAN OnoE» inzi jn-ffydragen
doen afbeelden PI. VI. N". 1—11 , en aldaar bl. 21—22, als ßdastiug Loodjes vermeid,
l i e t Aalmoeiaeniers JVecnhui» verleende het verlof tegen de vaslgestelde rctributie; te 's Ifert
o g e n b o s c h deed zuiks het Gecfhuis.
» 4 1 . Plaat LXXXII. 1797- 1807.
a l e Nede r l ands che I
{ 1 7 9 7 - 1807j.
n d e l i j k e c h a p p ij
De oprichling in 1778 van de vereeniging, die zieh de OeconomUeho Tak noemde en een
u i t s p r u i t s e l was van de Ilollandíche Maat^duippij van/Feteiisofiappen, is blz. 122 hierboven
door ons vermeid, en de prijspenningen daarvaii zijn onder u". 532 — 533 op bl?.. 120—122
b e s c h r e v e n . Den Ifi'!«« Jani 1798 diende die Vereeniging een adres in bij de Nationale Verg
a d e r i n g , waarbij zij een beknopt verslag van hare verrichtingen (1778—1706) gaf, vermengd
met klaehlen over legenwerking van de zijde der voormaiige Regeering.» Na de Uooge
\ e r g a d e r i n g begroet, eu zieh in hare beschermiug le hebben aanbevoien, bood zij a an, »1er
h e r o p e n i n g der bronnea van den algemeenen welvaart des Kalaafschen volks . . . . praktisch te
w e r k te gaan, in overleg met eene commissie uil de Nationale Vergadering". Dit adres
( ' ) MILIIN-, in zijn mstoire mdaUiquf, Pl. X. n°. 113, heeft zullc cen pi aster van 1795 afgeljccld en zogt er van: .cflU
piiM nt unf piastre <VEij>agHt. Ct qw la rtnd remarquable et la classe dam cette fuite, c'est le portrait du prétendant Louis
XVII !, ytii est frappé sur le eou du bash if Charles IV. Les Anglais avaient ai,m eontremarjue's ces pihes pourle paiement de
troupes dps l^cmlépns rétùltés.
<») Zie over den m, bl. 293, IV. bl. 215. In CïricÂ/in 1418 in ,Zouf opgebracht 1K
•sllertcgenbosch 1801—IBOS, volgcQs Stads Res. vau 8 Aug. 1804, Nat.. XII. bl. 42 en 111. De loodjcs aldaar vcrtooneu
cen Suif (den H- Ccest). Zi.i zijn geslagen: 1801, gcel koper: — 1805, rood kopcr: — 18ÛÛ, gcel koper: - eu een, mode
ven geel koper, intinr z. j. (1807), veel grooter cn mot C«/.At.iibovendeduif; -ivanttcnvcordecIedaarvanstrektedeonbränEst
die in 1801 / 002, in 1805 / 4 0 0 , in 1806/262 bedroeg. De loodjes . IBOSbebben G(- oeri " U^"
UIÎ) en, even al, devroegere,
ingestcinpelde nimimers. — Ook van Breda zijn cr van 1803 en 1801
irsijde, het geslagen wapei. der start; ieerr.jde. cen
ingcstempeld eijfer en liet gesUgen jaartal 1303 of 1801 in rood koper,
Zie Calai, der munte,, en,, tan het Xoordbr. Gen.,
1 3 5 0 , b l . I 2 I . cn.Vcr., XII. bl. 43. Ook v o o r b e s u a n ei
n 1803 en latere jaren gestempeld cn Ingeslagen, van
geel koper of lood-
( ' ) Zie ook de Ned. Jaarb. 17D7 , bl. 921-920, die 21 Juni vcrm
( ' ) Kieuwe Ked. Jnnrb. nos. 1517. 2631—2015.