; ••( I
i S í i " ;
í í :
I I
E i 'it
i l
!
I ;i
l ' l v t .
P i - -
h ; ' •
í v '
jU- 'i" '- '
r
Even al s iti hct jaiiv 1098 gaf dcze le-gcmoet-koiniiii? in hroodsnood aiiiileiding lol mi s l ini i k ,
cn gel i ruikle mci i de roi jgebrood- loodjes tot bckoming van ander brood. Een \va¡irscliuwing
van 19 November 1789 (i) zegt : » d a l Ihm Edel Grool Acblbare wyder s goedg e rondcn hobben,
d;it de Kakker s voor g cnocmde l o o t j c s ni et znllen mögen ve rkoopen of levereii eenig ande r
soort van B r o o d , dan alleen Roggenbrocd voor oonlant g e l d , zo dnt by ecn Brood van 3 iÈ
ami geld bet a a ld moel Morden 3 s luivc r s eii 2 duiteti neveiis een loolje van 4 d u i t c n , by een
brood viin 12 iC 13 s luive r s en een lootje van 2 sUi ivers . En zulien de lootjcs in pry s vcnne e r -
dereii of v e rmi n d e r e n , naar mate de zel t ing boven de 13 stuiver< gezet wo r d t . "
» E n worden de Bakke r s \vcl erns t ig g e v \ a a r s c innvd, de voornoemdc Lootjes o p geene andere
wyze in betaliiig te nemen , wa a rdoor de inlentie en de g o edgnns l i ghe id, om de minvermogendc
Geme enl e Ic genioel te k ome n , geboel den bodem wordl inges lagen. En wanneer blyken
mö g t , dat de Kakker s deze ui tdrnkke lyke ordr e moglen o v e r l r e den, zallen hu.
dan voor den tijd van zcs we e k e n , ges lolcn wo r d e n . "
Den 15<l«i' Apr i l 1790 werd de ui tgi f te de r l o o dj e s , bij ordonnant ie al s v
Rcliorst (2), » omd a t de pry s de r Kogge merkolyk v a s g e d a a l l , v
Rog g enbrood me i l i s tuiver op een 12 ponds brood is ve rminde rd e
zigl bad , dat de pryz en de r granen nog mcer zoiiden d a l e n . "
e bi i i zen, al s -
3n, wede r gerdoor
de zetting vati 'I
men hei goede voornit-
Als eeti bewi j s boe hct in 1789 me i de finantien der Vereei i igde Oos l - Indi scbe Compagnie
ges t c ld wa s , vl c cbton « i j Iiier een br i e f i n , voorliaiidcii in ' sRi j k s archiof . AI scbijnt Iiet
da a r in ve rme lde papieren <jeld nimmer le zijii ni t g e g even, be i s t a k zelf is eeu bi jdrage toi
de kenni s van den tijd.
n a o b ( p r o j e c l ) p a p i e I d . 1 . 7 8 9 .
Aan Zyn Hoog Edollu-id, den hoog edelen Grool a g tba r c a br c r
mr. Wi l l i .M An^oin Ai . t i s g , Gouvcrnetir Generael van Nedcrl
ands Oost-Indien enz.
Hoog Edel Groot Agtbare Heer
In scl i i i ldige voldoi'iiing aen liet Hoog g'Ee e rd Rctpiesl vaii iiw Hoog Ede lhe id, t ende e rende ,
lot bei doen eener opg a v e door den ondergeteekenden Groot Cassier van de zortering en bei
i'ormael, van hct l ' a p i c r , dat na zyne g e da g t en, het best ge s cbikt zonde -Weesen, ommc by
eone nade r e te a r res l c rene a anmaking van Nienwe Bri e ven van Credit te können employereu toi
eene finale tegengang van de v e r v a l s ingdc r s c l v o — diend in alle Ee rbi ed, da l he t a anmaken van
Ca r tons , een zoort van da l p a p i e r , zoo al s ondc r meer ande r en, dat gcenen wa e rvan de speelka
a r t e gemaakt wo r d e n , niel we l gevocgelyk in a anme rking kan k omen; Eens decí s omr e e d e v a n
de ve e lvuldige bebande l ing , loovouwing en he r g ing , die hei Credici Papier hier ter S l e ede , zomwyl
e n , v o o r al de kl e ine zoor l , \Tc l tot ihicn cn mecrmalen o p ccn dag snbjec t i s , hclgeenen bei Cartón
niel « c i zoudc kiinnen o i ide r g a an, zonder binne körten lyd , onbruykba a r olT ongangbaar tc
z y n : — en andc rdoe l s omda t op de Papi e rmol en, in het Cartón niel gebr agl kan worden een
mc rkt e eken (zoo al s in het ordina i r c , s chryfpapi e r ,he t kenme rk van den l ' api c rmaker gevondcn
« o r d ) , inhoudendc de wa a rdc van den Credit briefT, zigtbaar voor cen yde r om hei bedrog lo
pr c v eni e r cn, zoo al s ik-, uyt voor ens l a ande ver leend beve l , my noglans verbeelde, da l de intenlic
van ü\ v II. E. zig da a rhenen s l r e k l .— En liet is dan ook om deese r edoncn, dat ik de vrybcid
nc eme , aan Uw H E : ten fine voor s z . o p het aller eerbiedigs t voor te d r a g e n , namenl lyk om
in Nede r l and le laalen a anmaken cenige Riemen alder bcs l P a p i e r , in hei weike in s leede van
hei me rkl cken van den Papier Maker gestcld word het merkt cken van de Comp. nanientl_\k
N
irdc van yder Credit br i e i l : dat dil papi e r hier aaogeeiiwe
iiilgave wi l lende overgaan da a rvan in gereedbeid
met den inbond van de Aia
bragt zynde cn de reger ing toi cene n
( 1 ) A></. Jaori., b1. l-|r>; Mrrc.
( ! ) Md., 1/00,1.1. ;i;r..
Deel I.XVII. W. 191.
gebragt worden de nodigc zor t e r ing , dog yder van cen a p p a r i forma a l . Dat bel Ar a b i e s , da l
thans o p de br i cven van Credit gcvonden wordt zoo wel al s den verderón g ednikt en inhond
van de s e lve gemenagecr t wo r de , cn dat de nienwe Credit Br ieven al leen door ecn à twee olf
meer pe r s onen, van wegens de Rege r ing daer loe ge auc l l ior i sec r t , yder zor ter ing a f z o n d c r l y k ,
onde r l e ekend, en door di c selve onde r l ckena e r s cygenhandig be s cbr c even worden Eenvouwdig
met deese bcwoording.
Lilt" A — Ry x s d. 1.
goed voor een B y x d a a l d e r ,
zegge 1 — Ryxda a lde r .
Ik heb ter me e rde r e opbe lde r ing van deese myne submi s s e g e d a g l e u , de v rybc id genomen
hier nüvens le voegen een mode l ' in dnplo van bet gesus t ineerde benodi gde j i apier en van de
me rkt ekenen, benevens den stand der zelvc die da a r iu by de a anma k ing o p de p a p i e r nadei
gepl a a l s t dienen Ic worden. —
En een mo d e l , di enende tot een s l a p e r , en wa a r b y den ge s chreven i n n e b o u d e , mi l s g ade r s
de dilferenlc ondc r t ekening , en zor ter ing hebbe opgegeven — en ingevolge van hetwclk er nyt
Neder land van zodanig a angema akl Papier zoude dienen le wo r den ge reqni re e r t 71 — stiix
Ri emen namcnt lyk.
2 Riemen voor die van 15 s t uy v e r s , die na bel voor s . plan zoudc können uyt l cve ren 1 5 3 0 0 -
Credit.
die van 30 s tuyve r s al s voore 172S0 s tux.
die van 1 Ryksda a lde r al s voore 19200 s lux .
. . . . 2 — • —
s lux br i cven
3 Riemen -
5 - -
5
5
10
10 -
10
10 -
4 Riemen vaii
2 -
- - - 3 - - -
rd'-. 100 al s voore 1920 s lux
500 1920 —
Ik submi l l e c r c my in alles Zeer Ee rbi edig aan H. II. E. vry wyzcr oordeel e
hier me d e , aan hoogs l de s z e l f s g'eerd bevel le hebbcn voldaan enz. enz.
Cr. J . We l g e v auk .
ISalavia den 23 Febrnar i j 1789.
in hoopp