; ' t -
l i ì
il
• S i i ; : ' Ñ :
• t i 'k; •
m
Mli
l i i ^ f ' e
„ I
» i l
di' ¡liniere fabriek gcraakto alleiiks in verval. Na zijn tlood (14 Jiili 1818} -word ook die yerkoclit
cn Uvee jarcii laler gosloopt. Sic transit gloria mundi. "VVeinig Mas z»lk een uilkomsl
te verwachien in deii lijd , loen de penning geslagen werd. Deze werd door IIoltzhf.v gegrav
e e r d , en, vermits de eersle gesneden slempeì brak, kosUe hel inspanniug, de afslagen gereed
te Icrijgeii voor hel groote feest, waarniede het jubilee van de opricliting der fabriek gevierd
^^erd. Bij die gelegenheid werden 6 à 7 gouden en een veertiglal zilveren aan de gaslen
eti aan de bedienden nilgereikt. De fabriek «as gelegen aan het einde van dcn Overtaom
, over de Vaart, onder de gemeente Nieinver-Amslel. Aan den Overtoonischen «eg Jag
hel builcnverblijf van .1. A. vas Evk , met hel prachtige, door bem geboinvde buis, dat liij
s betrok (1).
8 5 S — 8 5 0 . Plaat LXXXIl. ISOO.
8ó8.
laalkuri
piaalst
jongelii
geluigs'
legen i
snede s
k i
Foor:
dige 1
7. y n ,
;hrift c
iet mei
I l d e .
• a n de «a
1 8 0 0 . T.
l a f s c h e Ma
g r o o t t e V
! c h a p i , , j rail
4 0 Wederl.
a l - en
j e p e n .
'.ijde. Voor eeii altaar, op weiks bovenrand de naam vi
T.y Kat e gelezeii wordt , en legen 't welk eeu bekranste Her
Staat een vrcu-\v— de Taal- en Dichlkiinde voorstellcnde
en als zij in antieke kleeding, die in eerbiedige bouding v
iverhandigd, en «ijst hem op den lempel, d
net het %voord Rona in de bovealijsl en een ! •
hel wapen der 15epubliek mei lan^^ erfesloenen ter wederzijde t
den beroemden
L een Irompet ge-
Zij heeft aan een
r haar staat, een
't verschiel op een hoogle geop
den lop prijkt. In de af-
Keerzijde. Om een mirtekrans :
B A T A A P S C I I E MAATSCIIAPPY VAN TAAI.- EX D I C U T K U N DE.
IVaarschiucing voor den leztr.
859. Denzelfden eerepenning, viaar eeel kleiner, vonden w ij , met het ondersehrift Laob-
3ia:< %nc{enit) en K. Vistei.es ieulp(sil) op het titelblad der werken van de voornoenide 3Iaatscbappij,
Eer.sle Deel, Amst. bij Jou. Al lar t , 1804, 8°. afgebeeld. In de veronderstdling,
dat deze afbeelding de kleine ^fwrfe« prijspenning voorstelde, lieten wij de voorzijde van den
groolen eerepenning 858, maarooor op l'luat 'LWWl geen gesohiktu mimte icns, achtenoege ,
te eerdcr, dewijl die voorzijde toeli reeds bij Nauuts, HiHoire numismati¡¿ue de la Hollande,
PI. II, 11°. 13 afgebeeld en p. 10 be.schreven wa.s, Onder het .schrijven der toelichting echler
oiitdckten wij , dat het vignel alleen een parkleinde afbeelding vertoont van de gouden of
zilvereu mcdaille, en niet een kleineren ^wr/«« dubbelganger, die nie! Imtaat (2). .Ilen zij
alzoo ge\viiar.sohn«d , dien niet, al.s wij deden , vrnchleloo.s le zoeken.
De tiuUandwhe MafitschappiJ oan fraaie Künsten en /FeUnschappcn nam, als opvolg.ster der
liotuußvhe ^liialich'ippij oun Taal- en Dichtkunde, in 1800 , de ooorzijde van den Penning over.
Wij liebben reeds vroeger, blz. 234, te kennen gegeven, dat de Bnlaafache MaaUchappij
van Taal- en ßichlkuude in het jaar 1800 ontsproot uit de vereeniging van drie Genoot.schap-
( I ) Getrokkcii uit iiiedcdcelingeQ door tussclicnkonist va«
kleinioon Mr. J. tax Evk, te Amstcrrtsm.
( » ) De penning / 6 , 858 op Plaal J.XXXII afgebccia ,
TRMBEa MDCCCI in zilvor tufgcwczen.
Dczc gaf toen , 23 jai
Iiet licht, Zie Diogr. Wooydrnl., sub
I,r. A, bu. 308.
( > ) Foorrfdf. Deel I, blz. VI!.
" Joarlljks wcrcici
- rrrileindi afbreldios hfl tiifiblad ^
rsiert, iiiljcloofd,
iverd aän Mr. R(obert) H(gVDBiK) Arstzen
noud, ecu Irnndel gedicbteti: Dichlsieraden,
'e gouden mcdaillcs,
bijvoi-ping vaii twec
r waardc van dortig duoaton, wanmn
iivpren ran ¡/flijkf ¡/rootle alt de got,de
pen , Ic weten : 1°. Het Amsteldamsch Dicht- en Letterlieoend Genootschap » JVij «treven »aar
de Folmaaklheid" (1784 opgericht; zie penn. d». 600 en blz. 333—334). 2°. Het Taal-enDichtlieoend
Genootsehap Ic Leijden, n Kunst icordt door arheid verkreyen'" (1760 opgerichl, zie
penn. n°. CCCXCVI en788, Dl. V.bl z . 437 en DI.X. blz. 400) en 3°. Het Rotterdnimch Dicht-en
LetterlievendGenootichap »Studium Scientiaruin genetrix" (1). De bloei , welken die Genootschappen
aanvnnkelijk genoten, had, Ion gevolge der gebeurleni.ssen van 1787 en 1795—1799,
plaal.s gemaakt voor diep verval. Vele leden waren ten lande ui tgeweken, anderen door verschil
van politieke denkivijze van gemeenschappelijke samenwerking af keerig geraakt; de vergaderingen
werden niet meer naar behooren gehouden en de prijsvragen werden niet uitgeschreven
of hieven zonder antwoord. Toen kwamen zij, die dezen staat van zaken belreurden,
op hel denkbeeld , een beteren toesland in 'Heven te roepen door in-een-smelling. DeLeidsche
Vereeniging deed daarloe den eersten stap. Men benoemde gelastigden om een ontwerp van
Vereeniging te beramen, en na herhaalde beraadsiagingen kwam de zaak in orde. Uit de drie
Genootschappen, die ieder een zelfmoord begingen, herrecs de Bataafiche Maatsehappij van
Taal- en Dichtkunde, gesplitst in drie afdeelingen, in de drie vooriioemde .Steden gevestigd.
Elke afdeeling bleef in hare afzonderlijke hiiishouding en in de beschikking over bare eigendommen
volkomen vrij en onafhankelijk; maar tenaanzien van hare werkzaamheden naar builen
en van de bevordering van haar gemeensehappelijk doel, opbouw van de Nederlandsche Taalen
Dichtkunde, maaklen de drie afdeelingen slechls ¿dn lichaamuit. onderworpenenbesluurd
door 66n algemeene Wet. De eerste vergadering werd te Leiden gehocrden op 3 September
1800 en door den Voorzitter Jan de Krüyff plechlig ingewijd. De beschreven peoning werd
uitgeloofd voor »het schoonste dichtstuk op eenig voorgesteld onderwerp en de best uilge-
»werkte en voldoende verhandeling over eenige opgegevenetheoretischeofstaatkiindigeslofTe".
Men gaf (13 Sept. 1800} kennis aan den Agenl van Nationale opvoeding (J. H. vak der Palii)
van het oprichten der Maatschappij en ran hare hereidwilligheid om mede te werken lol de uitvoering
van zijn lastbrief. Daarbij was onder anderen hem de zorg opgedragen om hel invoeren
van een gelijkvormige spelling onzer moedertaal te bevorderen. De Agent nam het aanbod
aan en noodigde de Maatschappij ui t , door daartoe aangewezen personen de middelen te
doen op.sporen, meesl geschikl ter bereiking van het doel. Een brief van de JJataafsche
ilaalscbappij Tot Nut van H Alf^emeen, in de vergadering van 1801 bij haar ontvangen , en
waarbij haar al de stukken bij 't Nut aanwezig over dit onderwerp werden ovcrgedragen,
strekle niet weinig toi aanmoediging om de aangeboden taak door te zetten. Er werden zes
leden gelastigd om met den Ageilt een samenkomst te houden, in welke, mel onderling
goedvinden,P.WEiLABD en M. Sikcesbüek belast werden, de eersle met hel samenslellen eener
Ned. Spraakkunst, de tweede met liet opstellen eener verhandeling ter beslissing der geschilpuiiten
over de spelling — beide welke stukken later in 'tlichl versehenen (2).
Siegesbeek, toen reeds Hoogleeraar te Leiden, werd in de eerste vergadering tot Voorzitter ,
D. M. G. Hei.de\viek , mede te Leiden, tot algemeen Sekretaris en .1. Messchert, van Rotterdam,
tot Penningmeesler benoemd. In de aankondiging daarvan in den N. Alg. K. en Letterhodc
1800, XIV, bl. 90, wordt gezegd, dat, »de alzins harmonieuse wijze en eenslemmige geest-
(<) Do eer,i penning van dit geno
werken uitgaf, U ont ne! l geworden,
tal. DR Vnns , n". 27 14, aiwaar ec
vereerd (zi Wer 0:3). VII'O rkv;iin met (
(-=) Ilet Ml fste dcel der Werken s
blz. 54:.-547. Het be' ,at: l". Een
volgcns Naj , iiut. la HoUande, blz, 10, in 1/89 zijn ccrstc
lOw«/ in on.-e Trceede lijtl n°. 359 op 1/8D opgee, aagd, met vcrwijzing naar den eacerciienning
van Uct Lellerkundig Genoohehap te Rotterdam , in 1783 aan Jan van Os
gcdrukt versje.
, door de« ongunstigen loop der lijdeii, cerst in 1801 bei liebt. Zie Vad. LHl. 1804 ,
g van SiKCBsiiKEK over de vraag, /« htenrre lehmt de iiellwg der Hederl.
taiielijkieU! der uilrpraai-.' 2°. Eon I.ierzang tour de 18^« reuw, van .\Ir. R.
n°. 858 bckroonU, 3°. De onschuld, didilstuk van An. VáiiEUL , reeds in 1/01
t lioofile der lijdsomstaudigbcden ongcdrakt geblevc». 4°. Een Lhr:o„¡, op
rrang ^nn Fn. ¡Iei ítrns , — <le beide laatste stukken voorgedragen ter verga.
BEK (gestörten in 1/94), rf^ Abi,•//,*4flt-o«rf.
» dr i f t
124
zag,de
I verban
laal gnegetd le vorden naar veUuideadheid ei
II. Akntzbnivs, «aarsebljnliik met den j.en
(loor de Leid^^che nfdcpling bekroend, man
7'oTjrff/, door SlEüKKUEliK. lie lìkhtrr
deringen \an 1801 en 1803. 0'. Eeii hecrlijke Od.
II.
P I
ma^mmmm