••ìA.
lèi Il / i ' '
Ili
I.R
! t
liti;'
I l ' i ;
J'-K
i r
l i ? '
' i i S M ^ '
» 0 sUcliting ,u 177/ en de inricl.ling der Maalsohappij le Amsterdam zij.i
b e r e K l s op hh. 109-111 bij gclegenheid ran het l.espreken vnn hären eerepenning (520) „iiv
o e n j ; door ons geschctst. In weerwii vaa de stnatsstormcn hield de?.c Vereenigin^ stand niel
a l l e c a , maar breidd« zieh nit ¡n tal van Icden, waaronder relen . die, 'tzij door h«n talent
e n , -tz.j door ln.,i vermögen, in Staat waren, den bloei der Mual.schap¿ij lebevorderen
Haar v.jf-cii-lwintigjarig bestaan werd op 3 en 5 November 1S02 gevierd door eene redcvoeriui;
v a n Prof. J. H. vab Sviisbeií, die ook het gebouw van Felix üleriUi op 31 Oot. cn l Nov. 1788
h a d mgc\\ijd , eii door een gedieht van C. LOOTS (i).
D . Heer NA«rvs hceft in de Ili.loira n>.ni.,naC. du. ro^aume de Holland, .eenige eereleekens
m o d e g e d e e l d , d.e ten tijde van Koning Lodcwjjlc verstrekt waren aan krijgsliedon bencdenden
r a n g v.m olGc.er (ä). Rceds vroeger waren zoodanige belooningen in zwang gewcest Ilet
e e r e t e e k e n , op PI. X I . n». 74, van 'taangehaalde werk afgebeeld en p. 16S beschreven, werd
r e e d s m 1802 uilgereikt, cn wel als een gehordmird ornament van laken ß) blijkens de nav
o l g e n d e gednikte orde,-. «Den gegagemlo K. RVIGROK {V) ,vordt bij deze geiast dit Kerctee-
)> k e n ten allen lijden zichtbaar le draagen op zijn rok of j a s . Den Haag , den 12.1anuary 1802
» O p last van den Agent van Oorlogli der Bataafsehe Republ ick. J. A. A. ZorrMv^,
^ So l l i c i t e i i r militair."
De beele, halve. kwart, achtste en zestiende guldens, die ten jare 1802 le Enkh.iizen
g e m n n t en voor den omloop in de Oo8t-Indi(!n be.^temd ^^areu, kan men afgebeeld vindon in
d e n Ncd. Mtrcurvis van 1803, tegenover hlz. 200.
O n d e r de Denkwiin:e,i zur Geschickte r/w Kömg>> Friedrich Wilhelm III in Abhildungm oon
HEINRICH BOLZEBTIIAL (2IE verooUttändigle Aufgabe. Berlin bei WILN. LoGiF.a , 1841, 4=-}, komen
c e n drietal penningen roor , die albier eenige vermelding vorderen. Het zijn de pcnningen
n". 30 Tafel VII, n'. 37 Taf. VI en n». 38 Taf. XXIX, geslagen op de bnidiging der Gewestcn
d o o r P i ' i J i . s e nm 1802, als sehadeloosstelliiig verkregcn voor de Landen, die bei aan de Fransche
e n Bataafsehe Gemcenebe.sten had afge.staan. Frankrijk namelijk was vermeerderd met hot ged
e e l t e , dal van de llertogdommen Kleef en Gelder aau den linker iUjnoever gelegen was en mei
h e i Vorslendom Meurs: lerwijl Zevenaar, Hnissen en hei ambi de LymeL bij het grondgcb
i e d der Bataafsehe Repnbliek worden gevoegd. De districlen aan Pruison afge.slaan, «erden
o p de penningen genoemd. Een daarvan beeft in de afsnede ESSEN, ELTEN UND WEIIDFN
MIT DEM STAATE VEREINIGT 1802. Zij worden op 'sKonings bevel vervaardigd <
I t i i l d i g i n g s d a g in'lgereikt (»). i op (
C'. Plaal LXXXVU1
Z o g e l van de Soc i e t e i t van Wa I v i s c h v a n g s t en Robbenslag
o p de A f r i k i i a n s c h e k u s t e n 1803.
I l o l l a n d . kenbaar aan de daar aclitor geplaatste koe, en A f r ika , door don liiiar vorgezollendrn
l e e u w , geven elkai.der de band, Maarin zij cen Merkurins-staf omboog houden , boven een
b r a n d o n d omkranst allaar.
O m s c h r i f t :
GEOCTIl,(oiEEHt)E) AFRIC.(AAVsriiE) YISSCIIERIJ S()C1ET.(EII-).
Het nitzenden jaar op jaa r van talrijke Groenlandvaarders naar Straat Davis, Spitsbergcn en
( ' ) Zie vooris over de strckkiag IIT Msalscliappìj 4c Fmlrede vaii JAC, SCIIEI.TKJI
nil.HUrk. Mwijfluirr):. Anist. 181/, I , biz. i—11. — Gftlniksluk der fWs/ríerhg ra.
Nov. ¡827. r>fi.
(••) i'l. XI, 11°. 73—76, l)c<c1ir, ji, l.^ü, 115, ICS—Ififl.
( ' t Op I.Ft kuii, ksbinet.
rM ItiK.MK «.sin 17!i!lbii .ici, locM in Xoor.l-Etülliin.l 7.«pr>r gcwoii.l g^.aakt,
, n|. 17 Tobr. 1817 gebouilcii. 6V«/,.
M 50Jari¡, ientaan ihr Mna!seh. 1'. \ f . ,
d e kns len van G r o e n l a n d, had d e w a l v i s s c h e n e n robben i n aanlal aldaar zoodani g dnc n verminder
e n , dal do vangsl de kosten der uitrusting en de risico van 'I ver l ies der schepen niet langer
kondekken. Menbegreep, met hei v e r l o o p e n van h e i t i j , ookdebakens temooten rerzelten,
h e i Koorden vooreerst met vrede le laten en wat daar lekor l .schoot , in'iZuiden le gaan zoeken.
Het voorbeeld van Engeland , dal een Zuidzee-walvi.schvangsl had opgezet, wekte, nu de
v r e d e geslolen was , hiev de zuchl tot navolging op, en gaf aanteiding, dat op 15 Maart 1803
le Amsterdam een Societeit van (Valvisehvangst en liobbendaij op de J/Hcaanache kusten ^^•erd
o p g e r i c b t . Kommissarissen waren A. H. I k o rwER, HR. S. I. WISELIVS, Mr. A. VEBEÜL, J. L.
ÜMBGRovEon A. TEYLER VAU IIALL , allen te Amsterdam , benevens COR«. BOTERKOOPER le Monnik
e n d a m ; Directenren J. VAN OÜWERKERK DE VRIES en J. R. SCHÖLTE« te Amsterdam.
Op hei adres, ingeleverd door J. L. ÜJIRGROVE , A. TEYLEU VAN IULL en .1. VAH OUWERKEHK
IIB VRIES, werd aan de Societeil op 8 Nov. 1802 door hei Slaatsbesluur vergnnning verlcend
om le visschen en robben te slaan »in den omlrek van Cabo de Goede Hoop voor 20 j a r e n ,
B u iLs l i i i t end om op gomelde kusten ler bereiking van het bedoelde oogmerk, zoo door bei
» z e u d e n van vaartuigen, personen, gereedschappen, tonnen, chaloupen , werktuigen en an-
« d e r e behoeften, als hei oprigten van geboii-wen en lootsen, milsgaders het .stellen van kook-
» k e l e l s , bakken en andere noodwendigheden tot het snijden van walviseh- en robbenspek,
» en het kooken en branden van fraan vereischt w o r d e n d e . . . met uitsliiitend recht , dal alle
» a f z e n d i n g e n , gelijk ook den invoer van Iraan, walviscbbaarden, baieinen of andereafbreng-
.) s e i e n der visscherij b i n n e n deze repiiblicq niel anders zal mögen geschieden dan metbodems
» e n vaarluigen tot deze Societeil behoorende" {i). De inschrijving werd opengeslcld van 15
Nov. tot 15 Dec. 1802, In 39 biljelten werd ingeschreven voor / 790,000, en ieder aandeel
b e d r o e g / lOÜO. De uildeeling wa.s in 1804 8 % of f 80 en een gelijk bedrag in 1805,
t o e n bielden alle uitdeelingen op; de Engelscben namen ons in 18ü6 de Kaap de Goede Hoop
w e d e r af cn daarmee was het met onze Zuidzeewalvischvangst gedaan (i).
Men hecft o. a. uit de penningen 866—884 kunnen zien, boe hoog m e n , zoo op het vaste
l a n d als in Engeland, was ingenomen gewcesl met den v rede, aan Europa, j a aan de geheele
w c r e l d hergcven. De vreugde moest echter van körten duur zijn. Eon voorspook vanlietgecn
g o h e n r e n zon was het lot van het Oost-indische .scbip de Frede, dat op 2 3 Nov. 1802 aan de
E n g e i s c h e knst, met man cn muis verging (3). — In Mei 1803 was de vrede verbroken (•):
w a l natuurlijk door de Franschen aan de Engelscheu gewcten w e r d , althaus hun wordt daarv
a n de schuld gegeven op cen pcnning, die bij Mii.uw, Uigt. MHallique, PI. 30, n°. 09 voorkoml
en p. 26 aldus beschreven wordt.
Voorzijde. Do liritscbe Luiperd verschenrt eeu perkamenten rol.
O m den rand:
L E TLLALT-FT D 'AMI ENS ROMP U PAR T /ANGLETEURE EN MAI 1803
ITET rERTiJlAG FAN AMD'JNS DOOB ENGE LAND VEBSBOKEN IN MEI 1803.
I n de afsnede:
DKKÖN n iREXlT: JEÜI'FKOl FECIT.
Reerzijde. Een toespeliug op de onmiddellijke gevolgcn van de vredebreuk, het in-bezitn
e m e n van Hannover door de Franschen in Juni 1803.
( 1 ) Overgciioiucii ult een oorspronkclyk oancleel.
( Í ) Ycrg. Vad. Hill. IVri'., Deel 45;69 (•) biz. r>3—55 cn blz. 327. S. BI.AÜI
fn Handel. Anist. 1836, blz. 116 en 117. - De «aarUe der aamlcelen was in 1861
( s ) Zìe den Trmrzaug van M. SIEOENBEKK O]. dit voonaU I-cyden ltt02, II bl?.. i
(4) Vgl, Vad. Ilitt. I'wr., 1)1. A'fifl. 1.Ì7.. UiS—ir.7, 182-18.'>, lÜO.
(«) Dit «lublwl cofcr von In
vorsclillleiiáo UUIbladen TOH (Iii
Iiis. 319-320 «n C14-616.
*R,r«rffr/. dient om o
n de cicrlrn lolgpiiil? op ilo 21 oc