j uMilli
i'
Iii
ill-i
Daaronder, tot een IcUermcrk le zamengelrokken, de lelters:
Keerzijile. Een sterrewachl aan den oever der zee; in dezc een zeilend schip.
M A l l I S ET CCELl MENSOR («)
J)]'] METER FAN ZEE 2?jV limTEL.
( ' ) Abraham Auramson , gcl.oreii t,
Iccä. Zie ScitLicKtrsLN , t. ii. pl,, bl. 4
ABB ABR(AU9ON) (I).
Om den rand:
I n de afsnede:
{«) II. Kluvskens, fM
herstelt doM fouten.
(>) V- D. Aa, Biogr. Woi
V.. W. 435.
( ' ) ^W., 1)1, 435.
( ' ) 1)1. 436—437 cn de aongclifialde brennen. Kldyskìns, t. «. pl., p. III—114, zcgt, dat BBRNoriLi in 1783
stierf. ägi ds gvaln-vingi troit ant. V, d. Aa vermeide 1782 nls 'smans ster/jaar; «oo ook IIhisching . IUI. HandOuch
beriilmler Peraonen. wMe in dan 18™ Jahrkundert getlorbm sind, Leipzig, 1794 , 8». Dr. Pbtbb Mbbiak, Die mathmaliier
BaaNOXiLLi, Btizol. 1860, p. 36 , anngoliaald in den Ifanrseher, XII. bl. 302 ; zie ook aldaor XII. bl. 2S4 -235.
NAT. (u s)
MDCC.
GEBOREN IN 1700.
Dab(el Berkoulu, Uvcede zoon van den bcroemden wiskiindige Joannes Bi5RHoriLi, werd op
den 9 Fobniarij 1700 gehören le Groningen, alwaar zijn vader von 1695—1705 het Hoogleeranrsambl
in de wiskunde cn wijsbcgeerle liekleedde, welke betrekking hij verwisselde legen
eene dergelijke le Bazel; vermoedelijk gaf lot dil laatste aanleiding dercrdcnkingran socianismns,
door sommigen op hem geivorpen, en de onaangenaamheden, daaruit voor hem onlslaan
(3). Met ziju beide broeders, Nckolaas en Johak (J), handhaafde Dabiel Bebnouli.i den
grooten naam, door zijn vader, boven wien men alleen Leibnitz en Nbwtok als wiskiindigen
Steide, verworven. Na le Bazel zieh op de genees- en wiskunde toegelegd en Duitschland bencvens
Italiß bezocht te hebben, onlhield zieh üasiei een lijd lang te Petersburg. In 1733
werd bij le Bazel Hoügleeraar in de onlleed- en kruidkimde, in 1750 in de natuurkunde,later
nog in de bespiegelende wijsbegeerte. Hoogst werkzuam van aard, bebaalde hij 6f deelde meev
dan lien malen de overninning in geleerde wedslrjjden bij de Akademie van VVelenschappen
le Parij.s. Ook in de werken der Petersburgs che eu Berlijnsche Akademien vindt men verhandclingen
van zijne band. Bovendien gaf hij ver.scheidene werken uit over de walerweegkunde
cuz. IIij overleed le Bazel den 17 iHaart 1782 (ß).
D o r d reell
591. Plaat LV. 1782.
Op hei afloopen van het oorlogschip de Ile
d e n 12 April 1782.
Foorz'ijde. De romp van een oorlogschip, pas van sta2)el geloopen en voor anker liggende,
Om den rand:
DE HERCULES, CORLOCx-SCIUP VAN 6 0 8TUKKEN.
llij bczlg<ie, behalvc het hietboven \oorkoiueii(!e, ook de stempelmerken
<arU, Gsnd, 1859, T.I. p. U4, geeft li«t lettdrmcrk
i (Iczeii zclilzamen pcnmiig, op lict Kon. kabiiieC te Berlijn
I n
ilei bijna geheel verwaarloozen van den aanbouw van oorlogschepen sederi den vrede
Utrecht (1713) had ten gevolge gehad, dat, toen de oorlog met Engeland in 1780 uitbrak,
de Vereenigde Geweslen zieh zonder vlool bevonden en derhalve onmachtig om hun koloniön,
hun koopvaart, ja hun eigen kusten en zeegaten te beschermen. In hei gemis moest nu mei
overhaasting voorzien en een voldoende scheepsmachl in 't leven geroepen worden. Toen dien
len gevolge de admiraliteilswerven geheel bezet waren, nam men zijn loevlucht tot bij/.ondere
werven en nadat nu Jacobus Spaah , scheepsbouwmeester te Dordrecht, op den 12 April 1782,
in legenwoordigheid eener lalrijke menigle, op kaayen, Jachten en andere vaartuigen zamenge-
Tloeid, het door hem gebouwde schip Hercule» voorspoedig en zonder schok of stool
Stapel had lalen loopen (•}, gaf het ongewone van deze gebeurlenis hem aanleiding, in den
hier beschreven en zeldzaam voorkomenden penning hei aandenken daarvan levendig le houden.
Doch ook op twee platen, door J. ScuOENaAKEHs geétal, werd hei bouwen van den
Hercules in herinnering bewaard (2),
Het schip, opgetuigd en beraand zijnde, werd in Mei 1783 (s) gesleld onder het bevel \
denzelfden Kapitein Melvili., over wien hierboven (*) bereids gesproken is, en die toen onlangs
bij uilwisseling uit zijn krijgsgevangenschap was teruggekeerd. In 1784 IrcITen wij den
Hercules, mei C4 slukken gewapeud, op 8 September in de Mi ddel land sehe zee aan (5). Hij
( ' ) Ned./awi., 1782, bl. 446.
(S) Zij vcrtoonen den Ilermlei op stipcl stattndc, en liet afgcloopcn t
v.(AN) Stru i voorts leest men er nog op II. de Haas , diilribuit.
(») A'id. .7i«ri., 1783, bl, 856.
( ' ) Bl, 149.
(!) Wirf. JflCT-A,, 1784, bl, 1503,
'' Ä i R v' -^
i i « ! - ? , : f^../