; if \
#
té
I ' '
i l i i i ; "
t i f h ' ' /
»1 l'.-^n
i s f i .
% i 'A •
» i u
flct ,vas dit Hclres, waardoor aun de lot nog loe vrij lijclelijke houding der Slalen ecn einde
wcrdgemaakt. Toch waren Burgemeesteren van Amsterdam hun voor geweest .di e reeds dade-
I i j k . l o c n dj de luchthaddcn gekregenvan het in te dienen adres, een publikatie gereed maaklen
die op 13 October werd uilgeraardigd, en ^vaarbij hei indienen van adressen verboden
w e r d (1); en «adat zij nu vier dagen later met de resolutie der Slalen gewapend waren ronden
El, zieh geheel onbezwaard om mel geslrengheid le werk le gaan, zoo legen hen die hei
adres hadden mgediend (zes waarvan tot zesjarige gevangeuis werden veroordeeld (Sj), als
legen de Gezelschappen zelve, .vier onmiddellijke sluiting werd gelasl. üit de zoogennamde
m o e d e r - c l u b , die een der departementen van leesgezelschappen vormde, samengesteld uit de
Gezelschappen B.. C. en Z., en die bijeen kwam in het Burgje in de Dijkstraat. werden de
Jeden verjaagd en de papieren in beslag genomen (3).
Doch al had men nu eenige voorname revolutionnairen gevangen genomen of verwijderd,en
a l waren de plaatsen van bijeenkomst geslolen, de maalregel had geen meerdere uilwerking
gehad. dan die te weeg gebracht ^vordt door hem, die onder een Iroep kraaien schiel. AI vallen
er eenigen dood, en al vliegt de rest weg: de zwerm vereenigt zieh elders(>). Zoo ging't
o o k h i e r . De verstrooiden zwermden samen in 'IfFapen van Emden, op den Nieuwendijk, en
dewijl d.t een open koffiehuis was, kon niemand er iets legen inbrengen (5). Doch de kastel
em en z,jn knechls waren met al de leden der gezelschappen bekend, en wanneer er personen
binnen kwnmen, die daar niel loe behoorden, dan bekwamen die een glas van een bijzonder
soort, of werd men door eenig ander leeken gewaarschuwd op zijn hoede le zijn (ö).
Of nu hei penningje, hierboven door ons beschreven, beslond voor dal hei Leesgezelschap
L". Z »it het Buryje verdreven werd, dan of het na dat voorval lot lierkenningsleekenvoor
d e verslrooide leden gpslagen werd, is ons niel gehleken.
Na de omwenleling verloren de Lee,.jezeUchappe,i, die nu geen reden meer l.adden, Inm
wäre bedoelingen geheim te houden en het oograerk waarom zij waren opgericht hadden be-
( ' ) lad. n¡>l. V(re., XXVHI. II. 87.
( = ) Dczfl, wasrondir de Oua-Pcnsionaris Vissel
, nog bovendien, als commissaris 71
, werden in lict niouwe wcrkbuis gevangen gezet cn een hunner, .
1 bet leesgezelscliap R, in ecn boete van 100 dukatoinien beslagcn.
overgen ^eken in tij.U «ijsselijk bniten 'lUnds. Zie Vad. HUt. Verv., XXMII. bl. 105-107! Boi-wbns, a<w Co«,
, bl. 224.
( ' ) r,d. llw
bl. 18, 19.
(») IJij bet e
gclntcrdiceerd , e
. XXVin. bl. 102—10
Kam
AW. /aari., bl. 1613; Bokwens, bl. 225; Van Lennep,
• circulaire van 10 Kot. 1794 , ivaaibij Uet Genoolsehap Doc/riua et Amici/ia gerechtelijk wcr.l
•t arcbicf van 't Genoolsehap bovindt, l!gt de navolgende uitboczeming van de band van Mau-
Wel Heeren! dat is braaf! dat »yn regt helilenstukken!
In eenen zet het beir van 't talryk Keezendom,
Dat in uw nydig oog te veei in aanzien klom,
Met vier, vyf recglen sehrifts zoo uit elkafr te rukken.
'k Reken, 't bestuur is groot en loiidcr wedcrga.
Gesterkt door eene magt vin Ruiters en Soldaalen,
nurft'gy gerust voldoen den wil van Hollands StaatPn
En Voigt dus in geweld die dwingelanden na.
Dan wsant nicl dat uw IroW de Keezen zal vernielen.
Verjaagd ons waar gy kant, wy komen toch byeen.
Onliegt gy ans dil Uuis, w)' gaan weer clden lieen,
Tenvyl de vryheidszucbt ons altoos blyft bezielen.
In oircunde der waarbeid- (w. g.)
Zie Van LsyNBP, Feestrerif, bl. 19 «n 35.
( ' ) Ilet Ltesgfzfhchap L*. 13. vergaderde in het Wo/wn fnw/and op de Texelsche kaai: Nid. Jaarb. 1794, bl. 1615. Ook
waren zij vroeger met de overigen , die uit het Burgji verdreven waren, in de Beurssteeg bijecngekomen, van waar lij, toen
op 19 Janunrij 17D5 de omwenleling plaals had, naar het M'erkbuis trokken om hun polilieke geloofsgenoolen te bevrijden.
( • ) 't Sehijnt, dat &f de omwenlelingsgezinden daar veela! op krediet tcerden, öf dat de ka^telein op geen onaardige wijze
party mccnde te ttelken van de veranderde orde vnn zaken, Allhans bij leverde op 27 Januirij 1795 een rckening in bij het
Cornau Bnolutiouair van niet minder dan / 5650, wegens gehouden bijeenkomsten, gebroken glazen ei
Hij moeit zieh
echter te vreden stellen raet een som van / 1000, dat nog, volgens de nacijfering van't ComiW, veel
toekwam. Zie Hmdtl. tan hei C-^nitK Re^K, bl. 42, 43, 232—235 , 243; Van Lbnxbp. Feutrede, bl. 35, 36.
reikt
e i k t , den i , , _ n , wa u r o n d e r zi"j toi die «d wa r e n b e k e n d g ewe e s t , en loslen zieh o p in p o -
l i l . e k e Club, (1); en dewijl ieder nu meende ook een deel van den buit te moelen hebben en
toch n.el leder le vrede gesleld kon worden, gaven zij hun. die nu in macht en eere gepl aalst
waren doch nu ook op hunne beurt geen reden tot verdere deeling zagen, niel weinig te
doen Vooral het ComitU Jievolutio,.air le Amsterdam had wal te stellen met die 36
i^lub, die ruim 3000 leden leiden. Doch nu beeile het.- die leden behoorden lot «dat ge-
» d e e l l e van het volk, hetwelk de meesle inlichting noodig had. . . er waren brave lieden
» o n d e r , maar... men vreesde, dat mel kundigheden begaafde intriganten zieh onderling
» v e r s l o n d e n om zieh van de denkbeeiden der leden te bemächtigen, daar slechls weini-
»gen onder hen genoegzaam onderrichl waren om zieh te hoeden voor hunne ia.ren ph
» l i s t e n , " enz. (s). De elubs loslen zieh te Amsterdam
Societeiten, wi
r een in iedere wijk vergaderde (t).
lieverlede wederom op in rolks-
O p de : Ams
P l a a t LXXIX. 1795.
. 19 Ja
s b o o m a
1 7 9 5 ,
, 4 Maai
n het p j a
1 7 95,
• e n t e l i n g te Amsterda
v a n den grooten vrijheids
Foortijde. De Maagd van Amsterdam (?) met het sladswapcn achler haar, den Friihdd,.
hocd met de rechterhand omhoog hefTende en met de linker op een driehoek rüstende waar
een paslood (zinnebeeld der Gelijkkeid) van afhangt De driehoek slaat op een kubirksteen
waar twee knaapjes, die elkander omarmen (symbolen der op zKn afgeheeld!
Op den grond ligl het wapen van den Stadhouder. f! V i g
O m den rand:
V R Y H E I B GELYKHEI D BR 0 E D E R S C II A P.
I n de afsnede:
D o o r Hul p der Frans(cheiO {®)
1 9 !an:(uari) 17 95
Keerzijde. De vrijheidsboom, met fesloenen omwonden, boven met uitstekende aprieten
waaraan lovertakken zijn vastgehecht; beneden mel vaaodels en Irofeen vercierd. De voet
IS zeshoekig omraslerd.
O m den rand:
O P G E R I O I I T EN VOLTOI T DOOR BEN VOLKSFEEST
TH AMSTERDAM 4 Í1A A U T 1795
( ' ) AW. Jaarb., 1795, bl. 205; Vad. Hill. Verv., XXXII. bl. 17.
C-) In het Genootschap Doclrina et werd op 24 FeWaarij 1795, alzoo naauweliiks viif
Í ' } W.I/. Jáurí., U. 2098.
I n