l i '
é
íii! i t -
isi';
l i f f i Ì ! .
M
I I
I i i ! '
1m
' T n •jr-r
T i i s s c h e n vele
7,el.schiip le Alkrt
llie Av a p e n - g e n o o t s c h a p p e u o n t s l o n d a l l e i igs c Il Jmni l . Ile i P a l r i o l s c l i Co -
o n d e r de zinspreuk:
Ret liurgerJiart aan Deiir/d vcrpand,
Kiopt voor zijn Stad en Faderland,
l i e r a a m d e 't eerst cen plan, om »len algemcenen n u t t c e e n geregeldc verslandhouding Uiss
e h c n de onderselieidene Genoolsnliappen te doen geboren-worden, llet gevolg daarvon ^vas.
d a t , in December 1784, tc Utreclil een vijfligtal afgCTaardigdcn iiit Vrijwillige Scinitlers-en
E v c r c i l i e - G c n o o t s c h a p p e n bij elkander kwamen. In Februarij 1785 werd die vergaderiug iit
g r o o l c r e n getale herval, en hevig was de tooii, die er werd aaugeslagen — Zie F'ad. I/isl.
Verv., X. bl. 217. — De bedreiging van inmenging in 's L a a d s regering, te dier gelegenheid
g e ü i t , ZOO wel als liet onhvorpen nationale adres aan de Staten van Holland — t. a. p l . , bl.
219—220 — leed ccliler sebipbreuk, bij mangel , niel aan onderleekenaars, maar aan Jemand
d i e 'I dorst indieneu. De dcrde , nog lalrijker zamenkomst iverd insgelijks binnen ülreciit,
i n 17S5, gehoiideu. Een akle van verbinlcnis tot handhaving der republlkcinsche konstitulie
w e r d beraamd cn door al de aanwezigen geteekend; doch daar biiiten ging bei met die onderl
e e k e n i n g niet zoo v!ot als men geboopt liad — t. a. pl., X. bl. 223—-225; den .Poil, YI. bl.
1 1 9 5 , 1102, 1144. — Op Toorslol van bct Dclfl.scbo Genoolsebap werd een n Provinl ial e verg
a d e v i n g voor Holland cn Weslfriesland" den 4iltu Oclober te Leydeii geü]>end {'). Ilet docl
d a a r v a u beeile « b e t beramen van middelen tot eene onderlinge correspondentie en ecn.stemm
i g b e i d . " Zij bepaaldc zieh echter niet hier b i j , maar zij Steide ook vast een Onlicerp om de
repuhliek door ecnc heilsame i'ereenighig der helungen van rcgcnt cn lurger van hinnen gelukhig
en van buiten gedugt te maken (•). In 178C \ \er d zelfs een »Centrale Commissie van corr
e s p o i i d e n l i e " ler vergadering te Leydcn benoemd, om bijstand aan aangevallen bondgonoolen
v c r i e e n e n . Zie Fad. HiH. Verv., XI. bl. 202 , 203.
l ' E W N I N G E N OP DE lUTRGERWAPEKI^'G.
5 0 5 . Plaat LVIl. 1783-1784.
D r a a g p e n n i n g van het Ut recht s e h e Wa p e n g e n o o t s c h a p Pro Patria
e t L i b e r t a t e , den 2''" o f (s) Ö''^" F e b r u a r i j 1783 opgericht.
p'oorzijde. Binnen een krans van eikenloof en hangende aan (
v a n L'trcohl ('), rüstende op een kruislings geplaatsten olijflak en
d e voorletters der zinspreiik van bet Genoot.schap:
l ' . { n o ) r.(ATErA)
& L.(IB E l l TÄTE)
rOOR VADERLANI) EX VRIJUIUT).
n s l r ik, het wapenscliild
wanrd , en omgeven door
W ilpr A«,\da,jUn tan WitXEM V. z. j. of pl. (1786), 15 hl?,. — Te Mamiluis. zic Ii« uerkjc van WILLEM VAS DER JAGT,
MaasslHis in fi-fngáe orfr ilf afniumg ran hft willig TrijvilUg ExercUit Gmlichap oider de irprcuk.- Vrij cn Oclrouw,
äankzeggivg nor hei g'tchoukm raandel. op tlm 20"'» ran W,ji>mnand 17S5, Rott., 1785, eii Tleclaraloir tan het exerci/iegfzelKhap
te Ífaa$M¡, H Sept. 1787. In piano; volgcns Cot. Oudh. Tent. te Peiß in 1863, n". 1436, «cn metkwaarrtip stuk
voor <lc kcnnis rnn de verliittcriiig der staatspartijen. — Tc Ilallem , lilijkens de Amispriai rari de Wel F.d. Geb. Juffer ANXA
GERNTNCYD TELLEKEN bij de ovrgmf der Vaandek aan de tnanhofU Sekullerij der palriotle» Mnven de sind Hai Um, op dm
1 Julij 1785. — Te Delfihatea, blijkens de dichtstnkkeii van Ks. VAN DER PALM, 3. II. VAN DKR PALM cn Loscij, Aan
hei (Jexoolschap rnn If'apenhandet onder de tprmk: Pro ans et focis le Itelfiharen toen aan hetzelre een vaendel en litee io-
^een Hein rtriendenge!el»cluip len Ueke» lairnttr aehiing wrd gteduMkéu, Jeu 22""' van llerfstmaand i;8.'>.
.g 2f lijst (1787), Ji". 339, later te l)e5chrijveii.
(1) P.vAPr., Gesch. ran hei Wapen Gen. te Delfl. Ijl. 171: Vad. Hial. Ferc., X- bl. 154.
( » ) Xlittrckicls daarvau in de /od- iiiíí. /Vre., X. bl- 155-168. Tegenscliriftea vcrmold aldaar, Iii. 168 (*). Het stuk
gnf groote opsprnak. De dcrde dnik zag nog in 1785 te I.eyden het liebt. Vergel. C. PAAPF., bl. 171—177 (vsn De!ß).
<») nc Ned. Jaerb. toeb vermelden I78-Í, 1)1. 412, den lireeden FehruariJ nls den dag ^a.i de viering ^aIi den eerden, cii
d«arcntepen 1787 , bl. 347 den t{ifden Febr. 1787 als den r imW verjaardag.
[«) llPt «apenscbild van Utrecht i s vi>n ieel, maar gescbnind met sileer . als btriniiering aan bet afgesiipdon stuk vnn den
u-iflen innntcl \nn Siiil Maarten, den besebermbeilige vau dp stml.
AVf/'-
Keerzijdfi. Onder een bloemfestoen :
Deze peniiing werd i
d r age n (').
1 - T R ; ( G C I I T S C I I )
w A r E N
a E N ; ( ü ü T s c i i A P )
B e n e d e u :
1. M- LAGEMAK- L?-(iciT
r o o d - wit- en blaauw koord of a
:i zi lveren kettingje ge-
Voorzijde. Jlet -wapen
G c n o o l s e h u p :
5 0 B A. Plaat LVII. 1783.
E o r e P e n n i n g van 't z e l f d e Genoot.schap.
U t r e c h t , omgeven door een l int , waarop de zin.sprenk A
te voorschiju,
S c h r i f t e n {-) :
d r a g e n d e
P i l o PATRI A ET LIBERTATE
rOOR VABJURLANI) EK fRI JEBU) .
A c h t e r hei wapen komen kruiswijze de acht standaarden der Burgerkompagnien le Utrecht
ZOO vele vaandels, met de navolgende vrij zonderlinge op-
D E PEKS'IOKKE
D E SWAHTE KNEOTE
T' rORTUYN
T Ü R K Y E N
P A P E VANDEL
D E BLOEDKUYL
D E ORANI E S TAM (S)
U E IIAXDYOEDBOOO
I n a f s
r X C I P E MARS PATllIyE
P E L I C T A - PATA REDUOE
M D C C L X X X l i r
VA2TG AÄh\ MARS, EN 13REXG AAN HET VADERLANI) GELUKKIOE TUBEN TERUG
DU MF.YEK (4),
( ' ) Catalogas STUICKER, ii». 4632; idcm VAN CLEEF, 3901.
(«) De twee witte en roode vaandels van het Genootscbap Pro patria et libertate ba.ideii dezelfde voorstelliiig, -zinspe-
- Iciide de vcreeiiigdc 8 vaandels in een schild n;et bct oogmerk vnn dat Gcnootscbap, om ten nntte M« Vtrecht te werk te
-Saanmetalle Campaynien, zoster ondersoheldXed.Jaeri., 1783, bl. 1104.
(S) De OranjettOT^ moet zicb tttsseben die PeMokke. die S^oarle knegte tn Am Papetandel, bij Tarh^en ca cm Bloedkuyl,
al weinig op zijn geniak hebben bevondcn.
(•<) II. DE MEVER was cen I-apcn- cn slempelsnij.lcr tc Utrcelit, cn volgcns KRA««, Leren en werken der ]IoUand»e!,e
en riaawche ku«iltehilders, III, bl. 1112, slaogde liij vrij goed in zün \ak. Een nantal tcekeningen van medaljes, in 't l>czit
vnn gemeldcn Sel.rijver, streiken volgcns be.n ten bcwijze voor 'smans grondige bekendheid met de onder^crpen, die bij
beliandclde, cn zijn bovendien uitmnntend vnn teekening. Over JOHANNES DB MEYE* , Y/ion van den bovengenoemde, en
nicilc cen gravcur, zie mcn in 't zelfde werk, bl. 1113.
I I .
Keeri
f i