ÌÀÌ
i g ; 4
m
•t'<
il- î •
i »l'^i
! L/,l
P
fil':.
tr'
If'- ¡ I l i i: f l i
© 9 5 . Plaat LXVIII. 1787.
O p het beschermeu v«n Delfsbaven. 1787.
Foorzijde. De iievens elkander geplaalsle borstbeelden van deo Prins en de Prinses.
Om den rand:
"VVILII-(ELMUS) V D:(iii) PR'{I.NOEPS) AR'(AUsiAt:) ET XASS-(AUIAI3)
S O P H - ( i i ) WILI1-(EI.»IXA) 1):(EI) G'(IIATIA) ?R-(I.NCEPS) II.{bgia)
B- (o IIUSSIAK)
IFILLJ'JM F, DOOJÎ GOBS GË^AJm PlUNS FAN ORAXJE-NASSAU, SOPIIIA WILHELMINA,
DOOR GOBS G EN ABU PRINSES VAN PRUl&EN.
Keersijde. Een gewimpelde speer, omcirkcld door een breeden laun-erkratis , die er van
arhangl ; op een daar tegen aan geplaalst schild nf wapenbord leest men :
Links ziet men een Irommel, achler welken een degcn, eenspoaton, een snaphaan met
bajonct en cen vaandcl «itsteken: rechts, tusschen eenig riel, cen hellebaard. een roeispaan
en een bekranste vaas of omgekeerde lobbe, met bei opscbrift M\AS, die haar water uilstort
in een slroom.
Om den rand:
V O O R ALLER WELZYN GEWAAKT,
I n de afsncde':
D E Uli S T BliWAARD
E X EEKEiVi)
1 7 S 7.
De liefhcbbcnj voor de wapcnoefeningen, in 1784 le Delft onUvaakt, was spoedig ovcrgcslagen
naar bot iiabij gelegen DolfsiinTcn cn reeds in 1785 beslond er ccn Pal riollisch wapengenootscbap,
Pro ari» el focis, dat door J. II. van drb Palm bezongen werd (i). Den 6<le"
September 1787 werd hr>t door een commissic iiit den Raad van Delft plechltg in den eed
genomen; en bij die gelegenheid aan de ü/ncieren der Schutterij aangezogd, dat zij wel de
gewone wuchlen en dienslen zouden blijven waarnemen , raaar dat bij alarm of beweging de
zorff voor de veilighcid der baven aan het Genoolschap werd toevertroinvd. Dil schijnt niet
lalrijk le zijn geweest: immers tien rniters van bei Delfsohe Genoolschap waren loereikende
om het tegen aandrang te beschermen en »de andersdenkenden, zoo zy ai iets moglea willen
ondernemen, in bedwang le bouden. " Toen, weinige dagen later, de Prins in den Haag terug
was. sdiijnl ci-n tweehonderdtal vrijwiiligers der Schutterij van Üelfshaven gesleund le hebben
in het bewaren der rust: althuns men vindt in de Ned. Jaarh. van 1787 niels aangetec
kend van eenige beweging, die aldaar, zoo als eiders op vele plaatsen, zieh zou geöpenbaard
hebben.
( ' ) Zie bovon, IjI. 218, en de «aiiteekening.
Op
Op »¡on. l.jl, •! zij van den Ptins, '1 zij van de slads-regeering, di penning gesiagen
werd, i. on» onbekend; maar nil hel opschrifl blijkt, dal liij .Is een erhatmU iverd uilgercikt
(1).
E r k e n t e
OtHi. Pia
i n g voor de r,
t IXVIII 1787.
s t b e w a a r d e r s [e Rotte 1 7 S 7 ,
VoQriijdc. Een Vierkant altaar, dat tot opachrift heeft EENDR4GT, en met een küssen gedckt
is, op' t »elk een iwaard ligt, door kranson en takken lieengestoken. Tcgen den bovenrand
van den penning leest men :
n le plaatsen van dcngene die
G E H O U W EN QETKOUW.
De afsnede is ledig gelaten , vermoedclijk om aldaar den t
er mede beschonken »erd.
KeeriiJ'h. Een console. waarop het »apen van Rotterdam, met twee bnndelbijlcn daar
achter gekruiat, die door een nedcrhangend featoen vereenigd zijn. In de bovenvakken rechts
en links van hel wapen de letters S.(auTiis) C.(oni]i.To) («.; EaMedmi). Een kleed hangt
van de console neder, waarop men leest:
E r k e n t e n i s
v o o r de bewaarde Rnst
b i n n e n de Stad
b j do hersteliing
v a n a («¡Lands
w e t t i g e Constitntie
A(nn)„. I 7 S 7.
In de Ned,rland,cl,e Jaarboeken van 1787, bl. 5433 («) leest men, dat de Vroedsch.p van
Rotterdam bealoten bad , aan de hoolden der vr.jwillige »acbtdocnde burgers, die destijds
(October 1787) nog dag en nacbt met voorbeeldelozen ijver voor de rt.st en vciligheid van de
hnizen en goederen hunner medebnrgers »aakten, tot erkentenis een gouden eeropenning uit
te re.ken, met een opscbritt tot de zaak betrekkelijk, en daarvoor de noodige stempele te
laten vervaardigen. Niet lang daarna moeten deze stempels gereed lijn geweest! immers de
Nedert. J„aibo,tei, van November, bl. 5747-5753, vinden wij reeds in de aan.praak, door
den Hoofd-Omcier Mr. R. F. vai. S u v n E s , tot de Iloofden der vrijwillige Wacht bij het uitreiken
der penningen gehouden. Deze burgerwacbt ontstond den IS^'^" September 1787, bij de
verwacbte en gevree.sde komst der Pruisiscbe troepcn, ten gevolge van een aanbod, door de
leden der Of,;gl, V<,ierU„d,chc (of »Or.nje») ScoieUÜ ,de Eendragt», in de Nadorstlaan
vergaderende, gedaan om met de Sebntterij te waken, »dat de personen hunner medeburger.s,
van welke partij ook, niet mishandeld, of bunne hoizen gcplunderd zouden worden." Dit
aanbod »erd door de Regeering aangenomen en het »acbh.oord aan de vrijwiiligers gegcven,
die van dien tijd af ronden deden door de at .d, zonder ander »apen dan den sabel, en tot
onder.!ebcidingsteeken ccn oranjekokarde cn een groenen tak op den hoed dragende (S). Tc
gewichtiger waren de dicnaten, door hen beweien, dcwijl op 22 September de gehecle Sebntterij
nit den ced ontslagen was en alle wapencn en scberpe patronen had moeten inleveren (»)
Wei werd hi, publieatic van 20 October een nicuwe ordonnantie voor de Sebntterij vastge-
( I ) Jaari., 1707 , hi. 445?.
( = ) Zie ook f-arf. Hiil. ftrv., XX. U. 443.
(>) A'ei Aari., 178?, 11. 4732 i Ved. HM. Tpre., XVl. W. 175.
( » } NM. JaBri.. 1,1. 4787—1739.
; 1 . .