S í - '
¡ I
I S
S i - . t
S I , •
K ' i '
« F W h»
I
O B I I T
PATYVVH
T I . lAN. A, MDCCXCIX
; / / / orKRLliED TE PAHUA, HE« 6*. JASUAEI 1799.
K o r t , maa,. veol bewogen «„ roen,Tol was l.el leve, v . n den jon-on Vor»l, „ ¡en. na.eÍ
r t i l r "" teS'ip P . . r i e hij ¡jverise .nol„
tot onde „ c k .a,. ™kkeren n,„ed eea groote .ogen„„„,d¡gheid „ „ gee.t, a. n liofde voor
'.ijn so J a l e n , door ,vederi,efdo y . n h„„„e .¡jdc b e . „ . „ „ord, een onverbiddelijkegestrenghoid
v « . r t.nbrenken o,, de „delijkheid bclrof, . . „ oprechte godsvruoht (.) een ,v.rn,e befde
voo de ,,,jne„ n,e. .lleen, „aar voor gabeel de men.ebheid. Van de. e la.t.lo ,verd hij he,
s l a o h , o f f e r ; ™n,ers bel ,va. lea gevolge van zijn ijver om de i.ospitalen ¡n Italien te be J k e n
„ a , , r de typh,,., „ oedde en w.ar b,j lijn hjdende krijg.makkers ging bemoedigen, troo.ten en
v e r b o r g e n dat h.j «I f door de gevree.de .iekte ,verd aangelast en op O Januari 1709 ai.
O p p e r b e v o i h e b b e r van bel Oo.tenrijkscbe leger overleed. Wie kan zeggen, ,velken keer de
z a k e n ni Itabe genomcn b.dden, ais 11O»JPAI,TÍ met een te-cn.tandcr te kampen bad gebad
< . o op 2o.|ar,Be„ lecrtijd reed. talrijke en zoo .obi t terende bewijzen van veldbeer.bek.aamheid'
l>ri(l gegcvcn ? (2)
0 ( ) de i) c I (I h a
J O I I A I .
LXXXI.
r <1 c ( t i s i n
2 1> BÜDAC
Foorzijde. IÎ011 loiiisclie kolom, op harén lop i
stíiat ASIA, en die door een selieepskroon bedekl i
ocn ^child vüstgeslrikt met het opselirift :
T E R .
: v a n Ternate, door
1 7 9 6 — 1 7 U 9 .
1 wercl(ii>ol drasende, waavop to iczen
In Iiet midden van de zuil is daaraan
1)0 vliegcnde Kaan, i.oudt boven dal selnld cen lauHcrkrans, ter«iji zij tevens on haar
i r o m p e l den lof des moediRen vcrdcdigcrs alom sclnjnt te verkondigen. In i.cl voctsluk iscen
r o n d c ms , in welke een dolfijn is uilgchouwcn, die zieh kränkelt cm een anker. Op den
rùifl'jkt Waarschuwing W. G. PBEDEHIK
rf« ^'••lér!.. Xir. blz. 310, al-ivnar de iHcl van ilcze stichtelijkc lektuur
ochtcr roor cen letterkundig bedrog wordt geliouden.
( =) In 1802 verscheer. te Re,.«rdam. bij J, P. VAX een Leren «N W.LL.« GKOaoB PKÌOBR.K PHn.e vanOr.nne
•twelk mcn, door er vele zükcn uit de Slo.t-e» Krijgsgescliiedcmi van ons vadorlaji.] van I783-179S in t« vicchtcn lotri«-'
stukke« (33G bladziidc.) Lad we.cn . . doen uitaijen. Men vindt daarvoor een portret van de« Prins door C. CRO.N'EVELP T»
). V«u«AG en ygen i-la.en.doer C. J. „e IIcv.Ea en C. Bnocw«« ges.okcn. Zij «eller. om deze of gene merkwaardigc
b,jst,nderl,e,d ait -sPr,«.«« levcn voor, .It 1) Een ontmocting te Leeu^.rden. 29 Aug. 1777; 2)'sPrinsen ^uurdoop in L
schcrmutseline b.J het Ginneken, 28 Sh.rt 1793; 3) Ilet govecl.t van Lannoy, 27 Aug. 1793; •<) Den Prins, op de hoogte
van W«nv,ek gekwetst. 13 Se,,t. 1793; 5) Zijn aankomn te Rotterdam, 15 Sept. 1793; G) Zijn krijgsraad in April 1794 •
7) ilet verlaten van Nömegen IG Ootobcr 1794; 8) Zijn afiebcid nemen van de 0,«eieren van hot ranemblea.entte Osnabrug;
9) De Prms op Uet Parndcbcd. Ook de »«amlijst der inteekenaars op Uit «crk verdient eenigo aandaeht, zoo om he. meri
waard.ge cijfer, d«t niet minder <lùn 1300 bcilraagt, als omdat n.en er n.cnigen nrtnm op aan.reft v.n lieden, die in 1802o,>die
« i i « v.n hm, Oranjwocht .«den doen Ilijken. Z!e voorts D'Eset-Rv t. a. p. II. bl.. .371-385; V^N , I'Jm
h,rakUrk,.,uir, II. 737-739: liiL»K;in.JK . CWJ.rf. d » Vad^l.. XII. biz. 339-340; .V.rc.. Deel 77. hh. 46. 9ü
eil r>:.9 eil Deel 79 bl?.. 17- XimeprHi/op :,jn otfrlijdm door J, W, PIUNÜMAN cn J WIJSMAN M eii ni' G Vi VUBSÌ
f m / o i i r ^ i / » , - Ulrocbt, I8f.7, lili!. . ' ' . . . . . . ,s,
a c h -
a c l i t c r g r o n d vcrheft zieh de rookend« vnnrberg of piek van Ternate, aan wiens voel men
d e forlen en Moningen ziet. Daarom hecn de zee, met lai van oorlogschepen en jonken,
O m den rand:
D O O U GEWETvD, LIST, EN I lONGEl l GTiPERST.
I n de afsnede:
verlost 4 A U G.(us'ri!s)
7 i ) 9 .
Op den sokkel : I G. ll.foi.Tzniiv) F(ecil).
Keei-zijde.
O m den rand;
DE EAAD DEIT A S IAT I SCHE BEZITTINGEN EN ETABLISSEMENTEJJ
V A N DE BAT.(DAFSCNE) R E i'.{UL5I.IEK)
I n het veld van den penning wordt , binnen een lauwerkrans en onder een muurkroon met
a f z w e v e n d e l inten, dil opsclirift aldus vervolgd :
J O I I . ( A N ) GODE.(IIIED) BUDACH,
GOUVBILN.(BT;Ï) EH DIR1ÌCT,(EUII1
T E R N A T E N
t e g e i i s de
B l U T T E N EN MOOUE N {')
k l o e k m o e d i g verdedi^d
h e b b e n d e , tot cene
E R K E N T E N I S
1 8 0 1. (2)
Deze penning behoeft geen uitvoerige loelichling van onze zijde, na de beide slukken ,
d a a r o v e r geleverd door den Majoor der Mariniers den Heer P. A. LKUVE, in de liijJragcn tot
de Taal-, Land- en Folkmkundu van Nederlandsch Indie, Niemve volgreeks, 8« Deel , blz.
209 — 214 en blz. 262 — 363 — ook mel afzonderlijk hladnnmmcri i i g gedrukl. In het eerste
. s l u k j e , getiteld : lelf over eenige gcdenkpenmngcn en andere vereeringen, door of pan locje de
O.-l. Comp. gedaan, wordt blz. 12—18 {209 —2 1 4 } ecu cxtraet iiit de re.solutiën van den Raad
d e r Aziatische bezitlingen van den 20ST™ Apri l 1801 medegcdceld , betrcllondedevcrvaardiging
v a n den gouden gedenkpenning, te liangcn aan een keten van het zelfde melaal , en de opd
r a e h l toi hcl snijden van den penning aan den burger UOLTZHEV te Am.sterdam. In hcl tweede
s l u k , waarin het voornoemde extract blz. 94—97 (357—359) nogmaai.s is oi)genomen, en
dat lot titel voert : de verdediginy van Te ruai e on der den Gouverneur JoiiAn GODFIHEB BUDACH ,
1796 tot 1799, w-orden de feilen uitvocrig, naauwkeurig en met onpartijdigheid geschetst.
BUOACII, geboren te Frankfort aan den Oder, kwam in 1767 als soldaat in Indien, doorliep
a i l e rangen en wa.s Gonverneur en Direetewr van Ternate van 1794 lot 1799. (Zie LEUPE
( ' ) Dnt mcn van ouds liior tc lande den nnnm van Mooren toekcndc aan alle Volkeren. wier gelaat niaar eenigxins gcbronsd
was, behoeft nüoiiwelijks gezegd te worden, en 'tJ.ou aan den stcmpelsnijder le vergcven «ijn geweest, dat bij ilicn op den
penning te pas bracht. Doch een .'hiatinche Raad liaO beter tnoelen wcton en zoodanige domheid voorkomen,
( » ) Afgcbeeld en besclireven in den Ked. Merc., 1802, Deel 82, tegenover bin. 92 , op ceii los blad. De teckening kwam
7 Mci t«r tüfcl; de proeven 24 Sept. 1801. .Mlecu cen geringe, iiiet aangeduiile verandering lind in het opsebrift plnats.
LBfi'B t. «. !>. hlz, 99 (300).
i t ^ i h "
r
mí ^^