Ii »;
i !
S
iti
• I, i
msm
« • ' " " L " " • " • « S ' i " '«>vUd.r¡„g n„„„ ui, ,1.„ n,,.d.
o p 30 September 1,87, ot <le oHí e .Ung uii ,¡J„ «aardigheid, 1 Uccember 17S7
De .laande Kederl.nd.che ¡».agd, „el ,ch¡kl e„ speer ge,vape„d, bckrooul h. t bor.lb.eld
v a n lio,„T, op «en oheh. k gebelleld. Bove, dal borslbceld del men ho. booM der Vrijheid.
„ ! ' . „ ' r"-""' ' «f V(oo. ) VADER 1I00(,)D cu da.roodor cp ee„ plinl.- IK
o v e r ì i j d o ^ i „ ' l 7 S ' S" ' *™' " " - ' ' " ' ' "' • » " » l » ' " " •>!> " » » " >
C Ilei borslbeeld v... IIOO.T, me. p . roik, mantel e„ bef , op ce„ voel.luk genlaal.. on
l wel k men lecsl : > o i , p
ffii-i- ziel sii
ITooft
l ' t , l , , t e , t
y-ijTi Nage eìaijl
Zal E eìttBig le eveìi
Benede,, bel vocis..,k ri. ecn omkijkcndc kce.hond ; r .ohl . o,. i i„k. daarvao .l.ar, „a.kle
k , , , d e r e n be. eene bl .a. l ee„ Irompel, va„ welke een v l .g, n,e. he. opsebrill VIVAT IIOOFT.
a i l m n g l ; bel ander e draagl de vrijbeidsspeer (1).
» . Plaa. LXVl.
l í e n obeli.k, prijkende mei bel rvapen van Amalerdam, door l.nwerlakken omgeven cn
, v . a r l e g e „ bel borslbccld van Iloor, is gepl„al,l, dal door een vlicgenden en op de bar.nn,
b l a . e n d c n cngel cn ecn gcvapcnden burger »ordì va..gchonde„. De vri¡heíd>speer ..e„nl
. c g e n bel voelslnk, op "1 , v e lk ecn pijibnndel, labba.rd en perk.menl (.innebeeld.n der Bnrg
e m c e a l e r l i j k c waardigbcid) ajn nedcrgelegd. Op den voo,-grond 2Ìl een omkijkende kee.bond.
a.-r. Pi
V e r s o b i l l c n d e
a . Ben links gewendo blaffende keesbond in
1. LXIV.
r a a g l e e k e n , .
n lauv-crkrans. Hoven hem, op e
I K HYT- OP- M Y N TYD
I». €!. f i , Zillcnde of loopendc kecsbondcn.
e . Een kco.hond, slaandc op con console, en gcslempeid op een Ms-slnivers^sluk van Wesl-
F r , e . l a „ d van bc. j.aar I67S. Ecn kroon verbind. , bovcn den hond , bel Lalijnache randschrifl.
r . Ben groole , links bccnioopende , ijlaflcnde keesbond binnen een lamvcrkrans.
S , - k . Plaal BXVl.
s - Silver, gedrevcn. - Ben keo.hond, ni. zijn hok komendc; voor bem ecn kc.en cn
l i a l s l , a n d , rcchl s een boom.
I l , Zilver, gedrcvcn dra.igteckcn. — Ecn zi.tcnde keesbond i n kabelrand.
( ' } Deie voorslelling is gcplnnlat achter een liedcksel v
niMkt ,ïOr.lt komt zij te vgorscliljn. Tussehen 1Í8?—1195 v
voor eleo clag te komcii.
d ageat, en allceo wanneer dit tvarm geaar
om openllijk .net dergclijke allegoriën
i . Zilver, gedreven. — Een slaande keesliond.
k . Draagleeken. — Een vcrguld koperen hok,
l a t e n komen (i).
• men eea zilveren keeshond uil kan
Meermalen Ireft men in de Nederlandse/ie .Ta arboekm .stiikkeii aan betreffende de draagteekens
en andere voorwerpen, waarvan zieh 't zij de Palriotsche, 'tzij de Oranjepartij (ä) al s leuzen
of ter herinnering bediende. Zoo lieten Gekommitteerde Raden van Holland den 5<l<:"Maart
1785 (drie dagen voor 's P r ins e n verjaardag) deze waarschuwing uitgaan (S) : » Alzoo lot onze
k e n n i s s e is gekomen, dat zedert weinige weken alhier (in den Ilaag^ eene groote menigte Méd
a i l l é s worden gekogt, en wy vermocden, dat znlks geschied met oogmerk, dat die openlyk
z o u d e n worden gedragen, even als of zulks niet begreepen wäre in het verbod by de l'ublicatie
Tan Ilun Ed. Groot Mog. op den 2 3 Febr . 11. geenianeer d (*). Zo ist dat wy allen en een
iegelyk willen gewaarsohuwd hebben om zig zorgruldig te wagten Tan gemeide Médaillés,
s o o r t g e l y k e of eenigerhande onderscheids of herkenningstekenen welke niet geregtigd zyn te
d r a g e n " enz. — Deze publikatie vond in den Haag niet weinig tegenstand, zoo zelfs, dat zij,
h i e r afgescheurd, g inds met een geschrifl van aanstootclijken inhoud overplakt werd (5). Ook
te Rotterdam werd op den 4''''' Jlaart 1785 een soorlgelijke waarschuwing als de zoo even vermelde
gedaan (O). BILDERDIJK, een ooggetuige, maakt in zijn ßeic/uWe«« ¿W T a i e j -Wi (7)
gewag van dit verbod en hoe het ontduiken daarTan gestraft werd.
Dal het wel altijd bezwaarlijk, zoo niet onmogelijk zijn zai, le bepalen wat aanleiding gegev
e n heeft tot de benaming van Ke es, als gelijkluidend met »Patriot", kan niemand verwond
e r e n , die weet , hoe de tijdgenoolen zelven het omirent die aanleiding geheel niet eenswaren,
j a daaromtrenl de mee.?t tegenstrijdige verbalen deden. Niet alleen verschilde men aangaande
d e beteekenis, die oorspronkelijk aan 't woord was gebecbt, en aangaande den tijd toen bet
voor 't eersl als partijnaam werd gebezigd, maar ook aangaande de vraag, of bet een door de
P a t r i o l t e n gekozen bijnaam was, dan wel een bun loegeworpen scheldnaam, dien zij, even als
v o o r h e e n met den spotnaam Geim had plaats geliad, zieh als eerenaam hadden toegeöigend.
( » ) Dik^ijls zijn dc2e droaBteekens nog voorzicn vou het drickleurig lint (rood, wit cn Uaauw) waar îtj aan gedragen wer-
(Jen. Behalvc de afgcbeclde vonden wij iiog de volgtndc vermeid:
1", Gedreven ovaal. — VMTzijd« : con kccsliond (met een seliroef aan bet zilveren plastje gelieeht). Ktfrtijde .• ingesneden
tussehen twee guirlandes:
Ifiet Byl.
Vooi
et zijn jongcn cn daar
t Tyd.
2°. Gedrcvcn cu uilgeslagcn dvaagteeken. — Eon in den grond gcplaatsle pülbundcl, waarop een Yriibcidsrauls. Ecn Uaffcndc
keesbond klimt er (er linkctiijde tegcn op; rechts kraait cen baan, oiiscbrift: ii bemin rfie) rr/zieid. Gedragen aan een
lint van zwart, gcel cn rood.
3». Uitgeslagcn vergnld zilvcr, - Een staande vrijbcidsipecr, waar een keeibond tcgcn opspringt of klimt.
Ook op andere voorwerpen van liet dagelijksch gebruik vindt men ovcrblijfseh van het Kfcsianimii dier (Jagen , b. v.:
a. {C alci. Tcnt. Ddft, n'. 1331) Een gepointUlcerd ^vijngIas, «aarop een keesbond, met het opschrift:
Ik wa ak ge/rmw en doe myn pligl,
Hfl/K yw irand aü 't Mmirlit/S.
!,. {Und. n». 1400). Ecn ivoten snuifdoosjc, met scliildpad. Van binnen op het dekäcl een keesbond it
ondcr. dit gnlaclil tUrfl Booy< uyl. Zic ook den A'ap., VII. bi. 295.
d. {iild. n°. 1308), Een koperen tabaksdoos, op het dekscl waarvan de Ilollaudsclic Maagd, een Patriot, «cn keesbond enz.
gegravecrd zijn, Beneden, !iet wapcn van Amsterdam; voorts tot opschrift:
Liffci vrgheyt Uvemhul
In «(w) ra/ iler/ ii gmitl
Ma ar e er gy valt, sal M er spannen
Dan ipt tu oiie land nag dappere manneH.
Deze laatstc voonverpen dicnden tot berkenningsteekens. De keeshond werd aan borologiekettingen , als oorring of dcckspcld
geilragcn en prijktc op allerlei voorwerpen. Zic den JVat,, 1855, Bijblad, bl. LXVII.
(») De OraiyV-hcrkenningsteckenen üuUen «ij later bescbrijven.
( ' ) Zic Nederl. Ja arba eken, 1785, bl. 306.
(•") 1785, bl. 155—196; //¡ii. , X. bl, 71—72.
(») , 1785,b i03.
(6) /<W., 1785, bl, 438,
( ' ) Deel XII. bl, 58 , 84 , 06, 174 en 217.
Il'if
h i
lili il