I!
I
! ÍJi!
" X I
« i r ••
Bi
RVTCEI
w d Ove
tiaar de
;clie¡(UI<
JAK (I ) WAS
r i j s s c l s c h gcslaclit. Zooii van
w e r d , na de Lnlijtische scholf
a k a d e m i e te Leiden gezondeii c
h i j ziel» als een der IrclFelijlcstc
ri door zijn ijver voor de sludio
clcH liUien Oclobci
• c r m o g e n d e oiidei
n in zijn geboortestad d
m aldaar in de rechten l
1761 le Dcveiiter ^ehorcii
, genool hij cen uitslekende
r l o o p e n te 'hebben,
s U i d e e r e n . Weldra
Jit een
o p v o e -
¡n 1780
o n d e r -
l e e r l i n g e n v a i i PESTEL e n VAU DEB Krüs s : ijl l'Ü
z i e h de achling en locgeiiegeiiheid zijncr leermeestei ,
• i a k k e r e n aard de vHendschap en hei rerlrouweu zijner
doze laatsten hei bewijs tocn zij hcm aan hun boofd
n oproer in de slad was uitgebrokeii, ter beteugeling
h a d opgevat. Zooveel beleid en moed legde de jonge
h e l r e k k i n g iiun dcd dag, dat de llegeering van Leiden
ciui zijn «ilslekend gcdrag In December 1784 werd
muar ook door zijn opgeni imdeu en
m a k k e r s verwierf. Hiervan leverden
p l a a t s t e n , bij gelegeiiheid, dal er e<
w a a r v a n helStudcnten-corps de wapcn
ScHiHMELi'ENSITICK in zijn voornocmde
h em een cerepenning schonk als loon
het in n opeubaar verdedigen
h i j , na het in 't opeubaur verdedigen eener disscrtatie »de imperio populari caute temperato"
(over eeii met beleid gelemperde volksregering) lot doctor in <le rechten bevorderd. Zoowel
het sink zelf, dal weldoordaohl en in sierlijken stiji gesehreven was, als deuitstekendewijze,
•p hij de daarin vervatle siellingen verdedigde, dedeu wijd en zijd al wie er vau oord
i e lof mag dan ook beschoinvd worden als eenvoorbode
i n pleit- en raudzaal verwerven zou. Ja aan zijn verhan-
; e l d e n door een akademisch proefschrift genoten werd,
r l a a l d le worden, — weike laak de Leid s e h e ad voka al
v a n den roem
d e l i n g viel eet
n a m e i i j k van i
A. B. SWART V
d a g e n ; en de
voor dl
i n de 0
Scuisi
k i g gevolg
i j h e i d
lof gewagen.en
n hij zich later
le beurt, als
N e d e r d u i t s e h vi
d e (3). Trouwe
i t b o e z e m i u g e n vau
d o o r goede
; hel behandelde
like» d w
AClten omschrev(
„ g e l .
viel in den smaak "
• al l e vormen en var
t o e n m a l i g piibliek Í
an die
l i e f d e
e l k o m
. zette zieh nu te Amsterdam als advokaal neder , en met zulk een geluk-
. e l d r a bijna geen geding van eenig gewicht was, waarin hij niet optrad
v o o r cisch of verdedigins
z i j d e van hen, die een v.
h j j zieh
b u r n e r «
d e opro,
n a d a t di P n
j r een stelsel
T d e n erkend
(•t). Tijdens de onluslen vau 1785-1787 schaarde hij zieh aan de
r a n d e r i n g veriangden in den regeriugsvorm on openlijk verklaarde
a n rerlegouwoordiging, waariu de naluurbjke rechtcn der staatsiD
gehandhaafd. Maar levens kantle hij zieh naar vermögen legen
I van volksmenners, die hel begrip van vrijheid overdreven. — Ook
,-apenen in 1787 de purtij , lot welke hij behoorde, het onderspit hadd
p o g i n i
i s i s c h e
e n doen delven, bleef hij mei onbezweken moed hare beginselen voorslaan, en schitterend
k w a m zoowel de onafhankelijkhcid vau zijn karakler als zijn welsprekcndheid uit in de
p l e i d o o i c u voor de zoogenaamde Gecovstitueenlcn en voor de Amsterdamsche Regenten, die
( l e d badden iiilgcmaakt van het comité van defensie. In hoe verre hij een werkzaam aand
e e l nam aau do middelen lol voorbereiding eener nieuweomwenleling, diein'tgenoolschap
( ' ) Bij (Icze levcusscliels ! voornomclijk gcvolgil ilc KoHce biogrophiqi
J. S. i
.erigo.
IIOUM/Zi ninjrophie, 1S20, 23 pp. Ecu minder uii
VAN Lennkis uitcic GaUrit
•komffiiOc in dc Ä c j r . histur.
I , 2 (182fi) biz. 17S-181,
m Tijn tijd, bfschreren door
1 fiitsiiiiile. — 2) Historische
ties coalenipuramK
voortrctfrlijk gcnociiid. Zìe vercler I) RUTOKR JAN SCHIMMSLPÍNNIKCK EA ERNIGE GELMR/NÌMM R.
:oon G. Orasi SC!II\i.MIÍI,PIINNINCK , 's ]Iage en Aiiisterrtam, 18K), 2 (ieden met porlret o
schfUeu ran mr. J. R. Tu OR beck e , 's Uage, IfifiO, biz. 97—131 ; de ScMs gelitcld: H. J. Sen
IpRRt'SíooN Wise LH-9, rrocg;Pr in 18'l(i uilgegeven in di- GUIs. — 3) Coup d'oril mjiiile sur M. SCHIMM BIPBNNISCK , Grami
peasionaire <ie la repuilÍQue òatarf. Ilnrlem 1S0.5, eliez A- I.OOSJFS Pz,, 36 pages 8vo 4)1'. IIOFFMANM PEERLKAMP ríe
rila el moriíus lí. J. SCHIMMELI-BXKINCKII liiflhis. H. Com. et Amst., 18-18. — 5) ¡'ad. Hist. Tírp. X—XLVIof31—76, op
do plaatson vermeid in hot Algcmeen Kcgisler, Deel 7ß, bU. 144-H3 em.
(2) Zie n°. fiU, biz. 242-211 Bißiad, blj. IX.
( ' ) Leyden bij FRANS DB T)OE8. 1785, Yoorrede van den vemler VIII on 81 biz.
(*) lletbanldelijk tiad bij zoo in Concordia «Is in Doctrina als vcrbandelaar op. Zoo b. v. las hy in het eerstgeiioenid
Cienoolsehap op 5 Juni 1789 cen Oniifr:aii Kaarom de devgi hy soo xelm geprezcn, tan :oo winigen geoefend vjordt en 25
Jan. 1790 VerMigiug ran Hachiarel: in dc notulcn van vindcn «ij b m als sprckcr iinnsctcckind in 1790, 1792,
1703 en 1794. Oi. 18 Pebr. 1793 o. a. over de teare ileui/,ee/de» der irijAeid.
1Ì0CDoctrina
et Amicitia werden beraamd, is moeilijk te bepalen ; zeker is 'I, dat hij aldaar en
a l s Verhandelaar en als lid van 't Bestuur, geen geringe rol speelde en dal 19 Januari 1795
h em op zijn post vond. Reeds dadelijk tot Voorziller der Muuicipaliteil benoemd, legde hij
i n die betrekking een werkzaamheid, moed eo vaslheid van karakler aan den dag, die de
a c h l i n g , welke zijn medeburgers hem toi d i e n t i j d loegedragen h a d d e n , loleerbied deed slijgen.
De rede (l), waarmede hij zijn ambi aanvaardde, eu waarbij hij niet alleen inzichlen voi
w i j s h e i d openbaarde, maar ook met wondere kracht zijn stellig besluil le kennen gaf om
l e %vaken voor de veiligheid van personen en eigeodommen, voor de handhaving der orde en
d e r openbare rust, was wel geschikt om in die oogenblikken van opgewondenheid een heilzamen
indruk te maken en alle partijen gerust le stellen; j a men mag aannemea, dat zoo wel
d i e rede als het besluit in Februarij door de Municipaliteil op zijn voorslel genomen, het
m e e s l geslrekl hebben, om aan de omwenteling van 1795 di e gemaligde richting te geven,
v a n toen af volgde. Zoo er geeo Balaafsch bloed in den burgertwist wer d gestört,
z u l k s grootendeels aao ScniHMELPERifincK. le danken.
b e g i n s e l e n van gematigdheid, welke SciiiaMELPEs^iiwcK ontwikkeld had in ziju aani
a het voormeld besluit (een stuk, waarvaa LUZAC toen hij ' l i n zijn Gazette de Leiz
e i d e : (¡ue eette pièce irati à la poitérité), bleef hij verdedigen in de Nat ional e Ver-
De redevoeringen, welke hij daar met een wegslepende wel sprekeudhei d voordroeg,
» e l k e .ij
h e e f t men
D e z e l f d .
s p r a a k eu
deopnam;
g a d e r i n g .
m u n l e n uil dooi
e v e n als die vai
b i j e e n v e r z a m e l d
not van den bei
ScnlHMBLPENSIIICK
n i e l van nut kon zijn. Niet verkiezende zich aan te sluiten bij d
d i e er den loon gaven, weigerde hij de rerklaring af te leggen, die
z i l l i n g nemen gevorderd werd, eu belette hierdoor zijn loelaliug.
d e helderheid, waarmede gezonde deokbeelden worden voorgedragen, en
ìtfiRABEAu en andere beroemde redenaars der Conventie zouden zij verdienen
Q i n 'Il ieht gegeven te worden, tot onderricht van den staalsman en tot gei
n n a a r der letteren (2). Herkozen bij de Tweede Nationale Vergadering, zag
dat hij daar op de wi jze, gelijk zij was zamengesleld, aan zijn Vaderland
Naar Amsterdam leruggekeerd, nam hij de praktijk wederom op
g e v e n d e , hoe hij hoopte, daaraan niel weder le zullen onltrokken w
o p r e c h t gemeend, dun zag hij zijn wensch niet bevredigd; immers,
g e m a t i g d e n in 's L a n d s Vergadering zegevierden, en men le Pariji
w i l d e hebben, bekwaam om het Fransche Bewind ten gunsle van
t e stemmen, sloeg me n het oog opScniMsiELPEHMiNCK. Welkeonaai
i n zijn staatkundige loopbaao mocht hebben opgedaan, hij beg)
d i e n s l kon zijn en aarzelde niet om zieh naar Parijs te begeveii
v o l k o m e n in de hem toevertrouwde zending te »lagen; doch z(
w o n d e n geestdrijvers,
i'an de leden bij hun
b r a c h t e taak, rüstig i
n i e u w e teleurstelling.
v a n lijdelijken aard zou
z i c h op zijn post gekwt
hij geschikt
a a r Amsterdam te kunnen lerugkeeri
Wel had hel Balaafsche Bewind heir
z i j n , doch nu het de ondervinding
len had , en nu het tevens de overti
b e l a n g e n in Frankrijk voor te staai
>, herhaaldelijk te kennen
: w o r d e n . Was d i e betuiging
• s , toeu op 12 Juni 1798 de
. e e n afgezant d e r Republiek
1 d e nu bovendrijvende partij
n g e n a m e o n d e r v i n d i u g h i j ook
• p , dat hij zijn Vaderland van
II. Hier had hij de voldoening,
0 0 hij zich gevleid h a d , na voln
, hem wachtte in dit geval een
) beloof d , dal zijn zending alleen
lad opgedaan, hoe ui lmunlend hij
j i u g bezat, dal niemand belerdan
d r o n g het er op a an, dat SCHIHMELPEHiiiiccK
ons bij het Directoire bleef vertegemvoordigen (s) en benoemde hel hem lol zijn
g e w o n e n afgezant. ScniaiMELPEnuniCK had het vertrou«en welen le Winnen van h e n , die op
d i l oogenblik in Frankrijk aan hel hoofd der zaken slonden, en beänl-woordde dan ook ten
r o l l e aan de verwachting, die men hier van hem had opgeval. Kon hij niel b e l e l l e n, dal van
ODS land gedurig zwaardere , j a alle beschrijving le boven gaande opof fer ingen w e r d e n gevergd,
hij wist ten minste een tijd lang onze onafhankelijkhei d te handhaven. Ook van BOHAPARTE,
e e r l a n g tot Fersten Consul benoemd, onlving ScniiiuELPEHHiHCK. herhaaldelijk bewijzen van
( ' ) 9,ic die .•¡anspraai m de Plakkaten wn de Protit<o«ele Rtpretentanten ra« Af/ Folk van Amsterdam, vitgeg. door G.
BFTTNDELI i BRANDIS, hun Secrttarit. Amst. 1795 (JW. Lett. 1706, blz. 441).
( ! ) Zie het vleiend afbceldsel van iicra gegeven door VITKINGA , Gedenkschrifleii, Deel I I , biz. 307—308 :\oort8 iíceiiro»
C. VAN LBNNKP, II, blz. 243.
(3) Zwaaneoeder (C. LOOTS) bezong liein in Aug. 1799 {Arke Noachs 32, bli. 273-274) In den aangeduiden gecst.
a c i l -
I I . 13 5