tiri
moet eclilcr spoedig daarna weder naar 't Vaderlaiid zijQ gekomen, dewiji hij den 25 Septemb
e r reeds uit Vlissiagen weder naar zee zeilde, otn de Oost-Indisohe schepea, die men verw
a e h t t c , ten geleide te strckkcn. Ilet is bij den slag van Ramperduin, op 11 October 1797,
dat wij den Herculcg roor 'I eerst , era ongelukki g lerens voor 'I laalst, terug vinden. Na zieh
lege n het Engelsch fregat den Triumph wakker geweerd te hebben, kreeg het brand io zijn
v e r s c h a n s i n g , zoo dat weldra de bezaans- en kruiszeilen in lichtelaaye vlam Stenden en liet
g e h e e l e aclilertuig naar beneden storlte. De Kapi te i n -Lu i t e n a n t RYSOORT , die op 't schi p het
bevel Voerde, bad inmiddels, ten gcTolge van zware verwondingen, liet kommando moeten
o v e r g e v e n aan den Luitenant MUSQUETIER , die, len einde geen andere ßalaafsche scliepen aan
te steken, hei schip biiiten de linie bragt , en dnar, bij gemis aan een brandspuit,moeitedeed
om de Flammen te stuiten, zelfs het kruil over boord doende werpen, teu einde het geheel
v e r l i e s van den bodem te behoeden. Doch na het viiur meester geworden te zijn, zag hij , nu
z o n d c r middel tot a fwe e r , zieh verplicht zijn bodem over te geven, die alzoo naar Engeland
g c v o e r d werd (i). De voorspelling op den penning werd slechl aan hem bevcsligd.
Ä i Ä . Piaat LV. 1782.
O p de b c s lui t e n omirent het a a n n e m e n van J. A d a m s , al
d e V e r e e u i g d e Staten van Amerika, en het afwijzen
z o n d c r l i j k e n vrede met E n g e l a n d , d o o r d e S l a t c n va
g e n o m c n op hunne Landdagen — aan die Staten
d o o r de Burge r -Soc i e l e i t Voor Vryhe i d en Y
t e Leeuwarden.
s Afge
n Frie
lar den ouden en caraclemede
men heeft willen te
cht naar de vrijheid , on-
S t a u l , voorgesleld
Vuonijde. Een Fries, gekleed (3), naar Inid der verklaring, »
r i s l i q u e n tränt der Friezen tnsschen het Viie en de L a n i e r s , wi
k e n n e n geven, dal deze Natie, in haar oorspronkelijk karakter en
v c r a n d e r d en nog dezelfde is." llij biedt de rechtcrhand aan den
o p de wijze, waarop men in die dagen en vroegcr gewoon was , Amerika af te beeiden
al.s een gcpluimde Indiaansehe Maagd. Voor en onder haar voelen liggen een scepter en
b r o k e n boeyen, ztnuebeclden van den dwang en de afhankelijkheid, waaraan zij zoekt te
komen. Dat zij zonder hooger Iiulp niel aan het oppergezag van Groot Britlanje ontkoi
k a n , diiidl de smeekende blik aan, dien zij ten hemel wendl, van waar een Engel uit
( • ) DE JOS-OE , t. a., J)-2' druk , deci V. W. 310-343.
( s ) Men iiocmt zulk «n PriM wcl cens een Standfrift (een «.ORFRI-Fri« ÏOU raen nu zeggen). Zijn kleedi.ig is kcnneliik aan
.1« neacrlitingondo muts, den pimten kraag, liet lutskleed (•) en de spitse sehocnen. tJit het half doiljn schetsen, door J. Buys,
die den penning tcekende, ontworpcn, en welke sehctseii nog voorhanden zijn liij <ie (In den text besproken) papieren van de
soeieleit Voor IrijAeid pa Yikt , had het vrij wal in , zulk eeii ouderwc« iiitgedosehten Fries op te duikcn j zoodat raen, als ons
uit anatre brennen gebleken is, eindclijk, in plants van een levenden, een gesehilderden Fries tot model nam, afgebeeld op cen
oud en lielangrijk scliilderstnk, dat, onder den iiaam van - de Friesehe Maaltijd," destijds (ir82) op de later aígobroken 'J)atir-
-la Slal^, te Rinsumageest liing (t)- Bit liad het gelukkig gevolg, dat de schilderij tcvens Ixiwaard werd. Immers W, Wop-
KES, eersle Directeur van de Soeieteit, wiens ijver veel had loegebraeht om den penning fe laten slaan, liet de schilderij, die
in zijn bczit gekomen was, bij zijn overlijdcn na aan den Predikant bij de Doopsgcîindc gemeente te Leeuwarden, JAN BROUWBR
(Í), na Wiens deed zij bij den verkoop îijner boekcrij (*•), voor/92,— gekocht werd door den ijverigen en gelukkigen
beoefenaar der Fricsch« gescliiedenis, F. I). FONTKIS. Door dezen werd zij bij zijn afsterven, in 18t3, verraaikt aan het Fricsch
Cenootschnp van Geschied-, Oudheid- cn Taalkunde, in welks hezit uok tevens, na den ilood van den lloogicernnr Dr. SKKRI'
Baouwg», vele papieren van de nicer gcnocinde Soeieleit, Fmr Prijhfid en Ynr, gckonien zijnmuJtUd
>0
:r bntait cen tibccMiDg n
zen raâc, sclUHuaií scmanklc » gclUko [P] KhildtrUra, e
KM Diganc. »liwraiiii u uit Let oiul-iuicllUk gcsUclit drr EKIBOA'S. hrt andere uit J
, wurondet li(} Teiri.£u Genoctiehep bckrooado 'crbudeimEen.
en cenìpiTii brach reven in een verliii«! »«n Mr. A. VAÜ HALBUKI., jetileld: AlgdJsiU, jepluut in de Ic
ncrU laM en in d« ÍVi«í»« rM^Alm,^ van laS7, bl. 87. Z.f ook het VcrM^ r., M Primk GaM^h.
de lebilderu, op k.toen jedruJct, hcrlioni.Us uit eeu hbrick b)) Leeuwerden, die ledert tc sroi.de >s gesnan.
», AíBÍ-íf. eJ/riM.í •pmUm: i
ip Lumie Cliriateluice cn liciligc dagcn uf vriendiebappelOke bjeenkonutes."
l i c h l e n d e wölk nederdaall en haar den hoed der vrijheid breagt. Zij steunt mel d e linkerh
a n d op een schild, waarop te lezen slaat: DE VEREIiNIGDE STAATEN VAN NOORD (i) AMERIC.\.
Met zijn l inkerhand wijst de Fries een vredetak af, hem aangeboden door eene, sehuins
a c h t e r hem staandc, maagd. Deze, vergezeld van een ziltend hüpaard in dreigende houding,
h e e f t , opdat men ook omtrenl haar niet zou t wij f e i e n , wie zij verbeeiden moet, de linkerhand
o p een schild geslagen, waarop te lezen slaal; GROOT DRITTANJEN. De reden waarom de
F r i e s den lak weiger t , laat zieh raden door wie den udder ziet, die, onder llrittanjes voetcn,
in 't ¡/rat schuilt.
I n de ï f s
Kcerzijde. Een a
li, C. CALKElt F.(ECIT) (>).
n d i e nil een wölk koml en het wapen van Friesland vaslhondl {').
D a a r o n d e r dit opschrift:
A A N DE STAATEN YAK FUIESI.AND
T E K UANKUAAKE N A G E D A C II T E K I S 8 E
DE LAXDSDAOEN IN FEBK,(I;AK!J) EN APK.(II.)
. LI
E N Y VER
UDEN. W
Velgens de f^erklaring van den penning, heeft men daarop in de eerste plaals willen le
k e n n e n geven, dat een regeringsvorm, op vrijheid gegrond, onder' s hemel s zichlbare hoede
s l a a t , en daardoor ook nog steeds is bewaard gebleven ; voorts, dat , ofschoon de erkentenis
v a n de Vereenigde Slatcn van Amerika als een vrijen en onafhankelijken Staat, en het afwijzen
van een afzonderlijken vrede met Engeland , punten, waarbij de Staten van Fricsland die
d e r overige Gewesten zijn voorgegaan, de belangrijksle bcsluiten zijn, op de beide genoemde
Landdagen genomen, niet te min ook al de ooeriye res o luttes, in Febrnarij en April 17S2
d a a r genomen, mel de volkomensle goedkcuring zijn onlvangen en loegejuicht.
Nu de Vereenigde Gewesten in open oorlog met Groot-Iiritlanjc geraakt wa r en, behoefde
men eindelijk hier te lande zijn sympathi e voor de zaak der in opstand gekomen Amerikaan-
•sehe Staten niet langer tc verbloemcn. Joiitf AKAMS, Lid van het Congres dier Staten, en als
( ' ) Het mag ceiiige hevreemding wekken, dat wij op den pcnning de uitdrukking Nowd-Ammca lezen. Inimers liad IUN.
DKIK VAN PKISFS te Amsterdam, op 3 Augustus 1/82, onn W. WOPKES gesclireven: « Eon «oodzakelijke vcraiidering zal er
iiioetcn zijn niet de inscriptie op het Schild van America, want ik gistcren in liet zekerste onderrigt ben, dat het niet moet zijn
Noord America, inaar alieen Ameriea," — beter wäre geweest noch het een noch het ander — » omdat de lieer Adams wcl
imnctucel daarop gcstcld is, dat hij Ambassadeur vnn de Vereenigde Staten van America is, en niet bepaaldelijk van Noord-
Ainerica, gelijk meii vecl gesvoon is te zoggen." In het traetaat van 1 Oetober 1/82 met Amerika, liet meii het woord Noor,t
d:iii ook, opslerk aandrijven vmi ADAMS , weg. Vad. m i . ViVD., V. bl- 173*).
( : ) In den zoo even aangchaalden brief lexen wij ook: • <Ut de beide Ilccrcn Ploos van Ainstcl en ISuys niet duisler my
als onder de roos hcbbeii tc kennen gegevon VBII Calkcr hoven Iloluhov te verkiezcn."
( ' ) Het wapcn vaii Friesland van Inzuur, met twee keerenile leouwen van goud (Oostei^oo en Wcstci^oo) en ie\cn gouden
bhMea ot Uircen (de Zeven Wouden) wordt, als gczcgd is, vastgchouden door cen arm. HicroinUent lecst inen liet navolgeiiile
in een brief van WÖPSES . vtin 20 Julij 1782:
heeft vcrsclieidene concept-leekeningen VBII bot wapen gehadt,
niaar allen met een liuti de beeren Tekenaarc
gclieven de Soeieteit te exeuseren, dalze in het l.int geen genoegen knn nede
men; sij is van gcvoclen, dat het wapen aU
hand der Vovrzknighcid onmiddilhji moet gcplaatst worden. Lintjes en
sirikjes hebbcn btirc tijden; Gave Gudt dat mei
; nooyt als tot opeieringe vnn \rouwcn en kiiiders gezien iiad." De woordeii
van Woi'KKNS zoo\vcl als de opgcgf
eden, waarom liij de linleii ver\vcr(>l, zijn eigennardig; maar de gelicele strijd bewijst
wcdcrom op wat hoogto men toen
betrekking tot lieraldick cn numisnialick gckoinen was, dat men zieh geen wapen meer
koi> voorstellen, dit
rf andere wijze inoest worden vostgehouden en voor vallen bewaard. Tronwena de zinbcter
nebeeldige voorslolling up de voorzijdc voegde o
1 mcdalje.
{<) Beschreven in de Ktd.Jaerh., 1783 , bl. í