-reruTli naturaliinn m a te r ie i sum m am n o rm am esse
n a tu ram , fo rm æ vero proponendarum ra tio n
em 2). Nescimus igitur quo pacto in dubium ¡
vocari possit in singularihus ohservandis unice empirice,
in hac methodo iuventis ordinandis phi-
losophice potissimum esse progrediendum. In principio,
e quo ut rami e trunco scientia explicatur, ¡
summa sit necessitas, in singularihus natura du- '
ce summa libertas, quatenus illud formam, hoc i
materiem respicit; inversa est ratio conditoris sci- ¡
entiæ. Mysterium est, optime demonstrante JVah- |
len b e rg io (in Suea V.) , discere, quousqué n a tu r
a m sequi p o s s im u s , quandoque a r s su b v en ia t.
Species unice & proxihnæ sectiones ex maxima
parte sunt naturæ, in sectionibus superioribus ars
jam subvenit, in Systemate præpollét, non vero,
interprete Bacone, aranearum sed apium 3). Quæ
in specie ad constructionem Lichenologiæ spectant,
a supra jam expositis facile deducuntur, v. c.
thallum præcipue in speciebus distinguendis, caute
& occulte in generibus, neutiquam in Syste-
2) Logica ad scientiarum materiem inveniendam inu-
tilis, in inventis ordinandis primaria. Hac simplicissi-
ma restituta veritate novus ex Linnæo nascebatur ordo.
Systema 6c quæcumque disciplina a regulis logicis, h. e.
perceptionis humanæ, aberrans nullo modo rite constru-
cta esse potest.
3) Benévolos iJlos nisus naturam 1. artem unice am-
plectendi frustráneos esse facile demonstratur. Ob har-
moniam vero naturæ ad se invicem properant ; neutra
tollenda, conjunctæ valent. Scientia sine principiis con-
strui nequit; oppositurn si quis contenderet, ipse sequi-
tu r tamen occulta, ipsi non clara, hinc facile vaga. Na- '
tura, cohstantia & ratione prosequenda, est varium <Sc ;
mutabile, Penelopes instar continue texens & retexens; Í
procos suos crédulos ambigua dèludit spe donec ratio ex- |
SíinervíB instar cachinantes principes'Ulyssi
mate esse consulendum e. s. p. Externa facies
inter Lichenes fallacissima est. Anamorphoses
ejusdem generis & speciei magis dissimi'les sunt,
quain normales species & genera.
§. 5o. Utrum species sint constantes naturæ
quantitates, an vagæ & confluentes, hoc loco
non exponendum; illam sententiam nos profite-
mur 4)- Inde sequitur dilatatio notionis speciei,
inter Lichenes saltim. Formæ typo familiæ repugnantes
species veras non sistunt. E statibus
typicis hæ optime determinantur. Non characteres
tantum, sed tota historia respicienda. (Cfr. §.
48.) Characteres non efficiunt species, sed ad
ignotas determiudas sunt adminicula. Quo rai-
nutiosius characteres acuuntur, eo magis non raro
a natura aberratur. Æque facilis error in nimia
contrahendo, quam distinguendo ' 5) . Malo
insignem evidentem statum distinguere, quam e-
um cum alia specie confundere. In insigni formarum
grege passim juvat series quasdam constan-
tiores & historia discrepantes ut diverticula distinguere
& novo examini commendare. Re piene
explorata veritati debita tribuentur. Caute ex
analogia concludendum. Non idem ubique cba-
4) Indicia contrarii judicii e Lichenologìa petita a prisca
laxa specierum limitatione pendent. At concedendurn
transitus observari inter species vere distinctas, sed pendet
vel ex barum thallo concrescente, quasi hyhriditate,
(Cfr. p. 292) vel ex apotheciis in peregrino thallo ortis
(§. 24) vel e formis tam mutilis ut verus character non
prominent. Hos diciimis transitus indirectos ; directos
vero quibus altera forma in alteram explicatur. Fallun-
tur, qui non e statu normali, sed e formis transitoriis
species dijudicant.
5) Ultimus locus in utroque latere ambiguus bonos,
íuerile est novis tantum speciebus, senile harurn redu-^
ctione tantum gaudere. Qui alterutrum, nec passive tantum
veritatem, quærunt, necesse labantur in excessum.
1