iiil-l
l i
6
iE!!
lii^l
f i . i
4 GE E S T
hcmdoormeêt anderen, bckwaatnlyk op
onye tvden îiair de valle inaatregdcn der
onfeilbaareWiskunde g e b r a c h t , 2 » » ftaande
in 't middelpunt deier zwaarte, is'er iekere
afoeleaenheid van dieheldere Weercldtoortï
ê , welke voUlrektelyk den wortelis van 't
evenzvdig Vierkant u vrcndinge,daarbyde-yytt od«ein»voifedr«h-oaaelkldlaerrrocmn,-
n a a m e n l y k Mcntirms, VcmisJe Aar de,meide
Mane harenTramvant,M^w,7»f««- met zyne
vier Trann-anten,fei»"iwmet den ring en zyne
vyfTrauwantcn ,\velke omloop der ¿onne
doordeC<i»rtra,andersglinftcrigeStaartllarren,
iederop xyn Order by beurten voorbyloopende
, bywylen begroet word. Men heeft
hier eene, die in den jaare i68o boven onlen
eeiichteinder gefchenen heeft, tot voor-
Beeld Iwgcllclt. Buvtcn deien omtrekilaan
de Valie Starren , als zo veele Zomicn op
hen zclven, elk in limine byzondere geflarnten
afgedeelL.
Nudtr Gezkht van onzen Zonnekring Haar de
de hedendangfcbe opnerkingen.
Croattt 'zù van de Zonne , als van de Tlaneeten
; inevenzydigevierkantemßenafgcreehent. .
Die der Zonne is van „ , .
.... 364J2fi9'-"4o9°o.
Die van Jupiter,
van Saturnus... 8ç)5î649!40+0q.
van Venus 61Î13S1SS63.
v a n d e A r i / c 2662560000.
van Mars SS^StJJö?.
vanMercm-iuä
Hier uyt blykt, dat de Zon grooter is, dan
Jupiter '3 '
Saturnus
Venus 59Î7Î4-
tItJarde 136907S.
Mars 102445:09.
Mercurius 24+'5557-.
E L Y K E
Be'jieegtng der Irauisanten om h m l
Hoofd^Uneeten.
De Maan, die Zeven en veertig maalen
grooter, dan de Aarde, is, en vylthienmaalen
zo verre van de zelve afftaat, als de Aarde
in haar Dtametcr beüaat, loopt rond
Dag:tJur: Mi; Halv; Mi:
IndePeriodifchemaanJbinnen 27: 7: ti'-
IndeSynodifclie . .
Mercurius"! . . •
, Jovialis
2.9: 12: 4+:
1: 18: 28: 3s:
3-. 13; '3:
7: 3: ip;
16: 19. 6;
mylen.
maalen.
jlftekeienheidder Tlmeeten van de Zonne ten
• balven het Diamitet der Aarde, volgens
de la Hire.
Venus
Jupiter
Saturnus
De cerile to/iwjîAf
Byloopers '9-
Detweede 17: 4*'
Die van Mercurius is . . . . 38S0.
van Venus 723'-
• van de Aarde ic o o o .
van Mars
• van Jupiter i' ° 9 0 .
• van Saturnus
• Omhof der Hoofdflaueelen om de Zonne.
Jm; D.,g; Uiir; Min;
Mercuriusdoetzynloopbinnen 87: 23: 13.
Venus '8: —
Ue Aarde . . . . jSç: 5: 3'-
Mars i: î^i: H'- 3'-
¡upiter . . . . 11: 317; ^7:
baturnus . . . . . . 29: 174: 4^8:
Derde 4: '3: 47-
Vierde . . . . ij: 4'-
- Vyfde . . . . . 79: •>• UDe
andere Gronif^ellmgenderWeereU zyn
de 'Ttokmaifihe, of die van Ptolemaeus i iç.
I. en de Tyi:homfiheF¡gJI.-!Sff:hi:áA, vvelke
beiden, fchoon zy in den eerften opOag
iets nnerkwaardigs dbor hunne eenvoudigheid
fchynen voor te geeven , echter genoechzaam
van zieh zelfs hunne onbellendighcid
door hunne ongeregeldc gefleltheid,
wyl zy in geenen deelen zaamenhangt, aan
den dag brcngen. De eerfte fielt de. Aarde
ten Middelpunt, en plaatil de kringer, van
àitMaane, Merctírins, Venns, Zonne. Mars,
J u f t l e r , Saîiirmis, en eindelyk de Vaße
Starren , allen op Order als mede iniddclpuntigen,
ofvan e'cn en 't zelve iniddclpunt.
De tïvecde Hoofdftelling wyll twee middelpunten
aan opeenen en den zelvcn omloop, te
weten dat van de Jar de voor de Maane m
Zonne, en dat van de Zonne voor de overige
Tlaneeten. By dezen is eene derde Helling
Fig. III. gevoegt, die 't middel tuffchen de
Tychonifche en de Cofermfche houd, en plaatll
d e Maane, Zonne, Jupiter en Satnransom
d e Aarde als m i d d e l p u n t i e n lei d Mere anus,
Venus en Mars om de Zonne, op w e l k e wyze
zy de Hcerfchappy des omloops , welke
by Copernicus in 't geheel aan de Zor.ne,
en by Ptolemoeus aan de altyd iiilftaande Aarde
allcen toegevoegt word, intweeverdcelt.
Men ziet Fig IV. de gelykmatige grootte
d e r Tlaneeti/che lichaameu tcn opzicht e van
de 1Z ot nne1 afgebeeld,J .u »y. tn w» -e, lnk eA a fte1e.'lkr>er^n^i n-
Ji^UtHtG 9 "J »T .».J*».-
klaarlyk blykt, dat onzc Aardkloot op
zieh zelfs tcn aanzicn van de Zonne allccn
aangemerkt, zonder van haaren onvcrgelykelyken
omloop te fpreeken, als een enkeld
flipje moet gereckent worden. Men kan'er
insgelyks uyt zien, hoedaanig de Planeeten ,
wanneer men ze door Verrckykersbefchouvvt,
zieh vcrtoonen, cn van gellalte zyn.
Ci^F.NE.SIS C«p.I.v.2.
O p u s jii ima -Di c i
ft:
III
Iii: