124 G E E S T
gelyk wy Hoogdiiyifciien veelnraals : Ich
'•A'oitc mcht tau find Gulden Nehmen, und difs
oder jenes thuu. Ik "^•ilde geen du)zend Guldens
nemcn , en dit of dat doen. Hicrom is
het, dar wy liever tcn 4. door kefifb verflaan
cene munte , by den Hcbrecn bekent
u v i z - i l v c r , een yTii"/genaamd.
Hcc blykt geenzins uyt dezen Text ,of de
Sikel gewogen zy by de Schaale of de Unfìer,
dan ofingcmunt gckl? Maar heciswel
zekcr uyt andere piaatzen, cn degeheclebefchryving
der "Sikels, dat ze zyn gewogen.
Gen. XXIII. 16. Ende Abraham "jnoeg Ephron
hct gcld daar hy van gefpraoken hadde -voor de
ooren der zoonen Heths-, vier honderdßkelen
zilvers j ander den Koopmau gangbaar. Ja
Hellen zelfs hedendaags de aldergeleerilen,
dat de Joden irr het OudeTellamcnl,ten zy
ren tyde der Macclwbecn, geen gemunt gelt
hebben gehad. By àldien iemand de hoegrootheid
verdagt '\\'as, het zy aan malkandercn,
of afgcfcheidcn, die konde het ge-
M'igt tehulp nemen,de goedheid vaniietmetaal
toetszen of aan een Toetsileen, of eene
andere beproevirig. Ook word 'er lang na
deze onze tyden van wegen gewag gemaakt.
j Kron.XXi.2^. 'jerem.XXXU.^. Dieskogt
ik van Hnuameel, myns Onms zoone, hct
i'elddafùy ylnathoth ts : ende ik -Jooeg hem
hct gelt toe, zeventien ztlveren [ikelen.
Maar de waardy van den ßkel, fekel, 20
in gewigte, als in miìnte, ilaat te onderzoeken.
De voorliehcende fiikkel zal zyn de
piaats Malth. XVll. 24. uyt dewelke blykt,
dat ßatejry een fiater ^gnVjk van vvaarde was
meteen vierdubbelde Didrachme, omdatde
zelve genoeg was om de -Didrachmen te beraalen
voqr den Heiland en voor 'Petrus. En
ter andere zyde, dat ieder Jode alle jaar betaalcn
moelV eencn halven Sikel voor den
Tempel, dewelke geweelt is deze zclve Didrachme.
Een Sikel is dcrhalven eene vierdubbelde
Didrachme. Dog Jofifus zeer ervaren
in de Joodfche zaken, leeraart ons in
het lILBoek het 9 Hoofdfi. der "JoodßheOudheden
, dat een Sikel beilaat uyt vier /Ittifche
Drachmen. Derhalven ilaat te onderzoeken
het gewigt vaneene^i///Z'iivierdubbelde
TDrachme. Hier ter piaatze behaagtboven
anderen Eifenßchmid over de Ge-wigteu
en Maaten bladz. 53. Hy heeftuytgevonden
en voor hem Montanus, Merßennus, VillalfandusVzt
gewigt van den 'Hebreeuwfchen
Sikel op 268 Paryfche Azen, 8 grooter dan
de oude Romeinfche halve once, maar Ö4
grein ligler dan de /Ittijche vierdubbelde
hrachme, welk zelfde gewigt over een komt
met met 320 gerite koorens, hoe veele de
oude Rabynen aan eenen Sikel geven. Dez
e Azen veranderd in een Medicinaal
pond geven 3 Drachmen, 2, 8. Scrupels,90
Grein. Anders hceft het_ Eetnardus, die
E L Y K E
eene vierdubbelde Didrachme der Joden 188
muntgreinen geeft, die overeen komen met
l^aryfchc. Dog in de muncwaardydoet
een Sikel 45 Duytiche Kruytzers. Derhalven
zullen jooo Sikelen van Abimelech aan
Abrahatn gegeven of gewogen, uytmaken
475 oncen, 9 grein, of95o. Lothoneu eng
grein, of 75-0 guldcns: dus moeten en können
andere piaatzen van de H. Schrifcuure
' hier en daar voorkomende, dewclke van de
Sikels gewag maken , worden overgebragt.
Dog hoe voHlandig het betoog zy der Geleerden
van dezen b'euwtyd, dat 'er in het
Oude Tellament lot aan den tweeden Tempel
toe van de Joden geene munten met eenige
beelienis zyn geflagen, maar alleenlyk
by gewigte gewogen zilvere plaatjes, en dat
alle die Sikels met Samaritaanfche Werkleiters
geteekend nietopklimmen boven de leeflyd
der Macchabeen, en die Hebreeuwfche
letters voeren, zelfs nict tot dien tyd ; zal het
echter, Hoope ik den Lezer van dit Werk
niet onaangenaam zyn, byaldien ik in een
gchecl Printblad ter nederilclle de lylle van
deze Geldllukken, dewclke zo uyt verfcheidcn
Schryvers, als uyt de Muntkabinetten
by een gebragt heeft '^oan Baptiß Ottins^
Aartsdiakcn van de Kcrk le , een Man
zeer beroemd wegens zyn Taalgeleertheid en
heerlyke verdienten.
N. I. Vertoont vandeeenezydedennaam
van Simon, en eenen Valmboom , aan de andere
zyde het Blad van eenen Balzemboom,
of üever van eenen fVv'ßok, met het opfchrift:
'De verloßng van Jeruzalem.
N. 2. Heeft dezelveopfchriftcn, maar van
de eene zyde een Piilmboom met twee Vaten
of aarde Polten : van de andere zyde twee
andere Vaten, uyt dewclke eene plante voortfpruyr,
N. 3« Van den cenenkant denaamvan J/-
mon, binnen eene Kreon of iCransje.vande
andere zyde eene aarde Pot of Kruyk met
een handvat, en een Tak van de verlolling
van Jeruzalem:
N. 4.5. 6. Op de voorfte zydevertoonen
zy het Gebouw des Tempels met den naam
van Simon, aan de achter zyde, de Verloffing
van Jeruzalem, en cen'bondeltje,zohee
fchynt van Koorn.
N. 7. De naam van Simon op devoorzydc
met eenen ü ruyvet ros , de Verlofling van Jeruzalem
aan de andere zyde met eene Licr.
N. 8. Onder dezelve opfcbriften üelt zy
eene Lier, van de andere zyde een Tak
van een Boom, of eene Koornaire in ecna
Kroon.
N . 9. Word gezegd hct tvveede jaar van
Zions Vcrloilingaan te toonen, welkuytvalc
op het 139 Jaar voor de Geboorte van den
Heiland.
N . 10. I iv Het Vierde Jaar na hct verlofte
TAB L XXXII
G i : n x 5 i s Citp.xxn. v. xs.
A b r a h a j i m s rarrÜic.iiLS.
r ¡ ^ i u d i " ^ . U o l i i ' tMf.xxir.t'.ir..
fl
: 'f:
\ i/i