!
i i . Ì
^.tlii
l'I
Sz G E E S T
k w . u m e Lkhtfihepfinge ^ o f om beter en in
't kort alles te zeggen, het hclderlchynend
Zonnelkbt zelfs, door wiens ibaalcn deganf
c h e Arke , en wel meell op den middag,
k o n opgehelderd en verliehe worden , vcr-
Itaan wil. Velgens deze vooronderftellinge
ilaae het een iegelyk vry de Arke zo veele
venüers toe te leggen, als 'er Kamers, Sta!-
Lngen en Vertrekken gewecll zvn; en byg
e v o l g mag men met recht het behgchelyk
g c v o e l e n van zommige Joodfche Leeraaren
v e r w e r p e n , die niet alicen zonder _ e e n i g e
fchaamte durven voorgeven, dat'er in'c geheel
niet mcSr dan een enkeld venttertje.en
nzonderheid maar een hand brecd, in die
g r o o t en zvvaar Gebouvv tot des zelfs verlichringe
is g ewe e f t ; maar zelfs het gene noch
v r y verwerpelyker is, in de piaatze van dit
k l e in venilenje zeker edel gelleente, biiyten
tA'yticl hunnen gewannden Karbovkel-ßcen,
Hellen, welke alleen door zynen helderencn
l u v i l e r r y k e n glans, zo zy meenen, machtig
g e n o e g was om de ganfche Arke zelfs in de
d o n k e r f t e en verholenile hoekcn te verlichten.
Men zoude het gevoelen van Furtem'
back, Bureo en megr anderen, die insgelyks
van gedachten zvn,dat 'er niet meerdaneen
enkeld klein venÜertje in de Arke geweeil
i s , e c n i g z i n s , zo men wi lde, kunneninfchikk
e n , i n z o n d e r h e i d indien het maar omeenen
W i n t e r te doen had geweei l , en wel meeil
v o o r de Beeren, Slangen, en de'zogenaam-
AtAlpfcbe Berg-Ratten,in't gemeen Marmottcn,
en hier te lande Ooßinaifche Ratten get
e g d , die den ganfcheri Winter met Ilaapen
d o o r b r e n g e n : voor de Vleermuyzcn en
Nachtuylen zoude het mede niet ongemakk
e h ' k z'yn g ewe e i l , dewyl zulk ilag van gevogelce
genoechzaam by nacbl ziet en meell
in donker zoekt te leven: maar voor de
gefchanpenheid des Gezichts zoude het een
onverdraaglyk ent'cenemaalltrydig ongemak
g e w e e i l zyn, niet alleen voor de Menlchen,
maar ook voor de üieren, en inzonderheid
v o o r Coachs Kinderen,welken den g^nfchen
l y d , die zy in de Arke moeften blyvcn,niet
zonder het iiytterfle verdriet , als blaaven of
o p g e f l o t e misdadigers in eenedonkereen bed
r o e f d e gevangeniße zouden doorgebracht
hebbcn. Daarenboven zouden de mceüe
Dieren hetallergrooille gevaar geloopen hebben
van aanilonds blind te worden, zo dra
z y , na een ganfch jaar in eenen donkeren
K e r k e r vail gezecen te hebben, in de open
lucht gekomen, cn door het heldereZonnelicht
zouden beilraak zyn geweeil. Men zoud
e kunnen toeÜaan, dat'er, volgens de ilell
i n g van Telletenus^ een zoort van Roojlero
f 'Ttaliewerk geweeil zy, welk voor het
meergemclde venller onder 't Dak tot ver- .
lichtinge verilrekte, cn een el Hoog, maar
300 eilen lang was. Maar het komt vry be-
E L Y K E
t e r met de maatregelen der Boinvkandc ov
c r e e n , de Arke een grooter geral van venl
l e r s toe te leggen, en gcnoechzaam licht in
alle Kamers, Ötallingen en Vertrekken ti?
b r e n g e n , o fwe l , om met den woord alles
te zeggen, het woord Licht, als hier boven
g e z e g d is.in de plaatze van Venßer te gebruyken.
ßuyten twyffel z yn' e r in zul k een
groot en zwaar gebouw, als de Ar k geweeil
i s , overal L.uchtgaten nodig geweeil, waarom
dan ook geene Venilers? Verders word
' e r in de H. Schrift geen gevvag gemaakt,
van wat Stoiie het meergemelde Veniler ge •
w e e l l is; dus kan men met geene zekerheid
z e g g e n , of het van zekeren doorlchynendcn
S t e c n , ofvan Glas, o fwel van geölied Papier
is gemaakt geweeil: hieromzal men dez
e zaake ook niet naauvvkeuriger onder zoc -
ken.
Kchter ichynt de H. Schrift de bepaalde
maate des venilers uyt te drukken, indien
d e z e woorden, en gy zult ze vo/maaken tot
eene eUe van boven, aan hetVeni ler mocten
toegepail worden,wel k v m ¿öff« vierkantig
en eene el hoog zoude geweeil zyn , \^ el tc
verftaan van boven, dat is, in de opperfle
verdiepingen. Hierom luyd de Hoogduytf
c h e vertaaling van Sturmius aldus: ¿/f/j/yö/i
du a» der Arche machen y und nach der Elle
vollkommen machen. Op deze w y z e zoud
e de Zurigiche Latynfche üverzett ing insgelyks
naiir de Ictcer kunnen verilaan worden
: Feneßram Jacics /h Cee ^ ¿r ad cubitum
e am /njfejne confummabis. Maar zommige
Schryvcrs zyn van gevoelen, dar deze woorden
veel eér aan de Arke en haar Dak , dan
aan het Venl ler behooren toegepail te word
e n ; hierom maaken zy het opperile deel,
o f h e t Dak der Arke eene el hoog en van boven
ipits, om dat 'er het water weder/.yds
z o u d e kunnen afloopen. Op diergelyke wyz
e word de zaak by Buteo, Heidegger en
Reyhel, begrepen ; maar de laaiile Math.
Mof.'p. i4.vcrilaat debovengemelde t'lle van
d e borilweeringe , anders het Schecpsboort
gezegd, op de A\yze van cene Icuninge,
gclykervvys men ook hedendaagfchaan
d e Scheepen ziet, op dat die genen,di e boven
op 'c bchip wandelen, geen gevaar zouden
loopen van in 't water re valien. Vcrders
poogt deze Schryver zyn gevoelen op
te helderen door hetÌchrii'tclykGcbod.wclk
men Deut. XXII. v. 8. aldus voorgcichreven
vind: IF&nneergy cen nitw^ Huys zult
bou'jLcn, zo znligy op uw dak eene lene maaken
: of dat gj geene bloedfchuld op w^-cn huyzelegti
wanncer iemand vaLlende, daarvan
afviele. Daarenboven zcgt hy dczen boord
o f borilweeringe tot een ander gebruyk dicni
l i g gewecl l tc /yn, naamcnilyk om zondcr
gevaar het noodigc zoet water tot vervari-
Ichinge dct Diercn uyt de bencdciillaandc
vva-
GENX.S'IS Crip.vi.v.i.5.
A r e a col l aba c imi Navi lm. s IIÌÌÌIKM-IUS A i ' c i i i