| | r ¡ í
i - :
78 G E E S T
e r evenwel noch eene plaats overblyven. die
ncKciiimalcn grooter is, dan'ertotdcn bovcnoemelden
voorraad en mcer andere lioodu
endinheden vereifcht Word. Om het Slangen.
ge'llacht en ander Ongedierte hoefc men
weintg bekommerd te weezen, dcwyl men
z u l k ilag van gebroed gevoeglyk m 't onderi
l e der Arke kan laaten, het geene men and
e r i i n s genoodzaakt zoudeiynmetgenoechzaame
ballall ee voorzien: h a zelve konook
e e m a k k e l y k , indien 't de nood vereifdne,
in byzondere hokken afgefchut worden. Diis
b l y k t genoechzaam uvt het bovengemelde ,
d a t , fchoon'cr lelfs tweemaalen 7.0 veelvierv
o c t i g e D i c r c n t c p l a a l z e n w a a r e n , men genoechzaame
ruymte cn g ema k v o o r de zelven
in de Arke zmide vinden.
Maar nii dient'er ook voor eene bekwaamc
Spyskamer gezorgt, waar in men alle de
levcnsniiddelen berge, die de Menfchen en
B e e i l e n voor een ganfch Jaar tot hun ondcrhoud
noodig hebben Tot dien einde Word
•er in de Arke eene ruymte aangetoont van
1 6 voetenhoog, 9° breed, cn 598, beheiz
e n d e in het geheel 13993^0 voeten in 't
Vierkant, genoechzaam bckwaam om met
1 1 6 0 1 9 3 Mudden Koorn te kunnen belegd
worden. Daarenboven blyven'er in beide de
b o v e n l l e verdiepingen noch Kamers genocch
o p e n . d a a r men gevoeglyk allerleifpyzenkan
b e w a a r e n . o m d e n o o d i g e e v e n w i c h l i g h e i d v a n
dit zwaar g c b ouw op't vvater v l ouende t e houd
c n , en waar in Noacb met z yne Huysvrouwe
en deszelfsganfcheHuysgezinnaarwenfchkon
gcplaalll worden. \'oor mcer anderen voorraad
van Schaapen, Kalven, Ollen cn ander
eetbaar \ ' 'ce, di e de Menfchen cn Vleefchcetcnde
Dicren tot vocdzel zoudcn verllrekk
e n , bezorgd te weezen, heeft de mecrgemelde
Siunmm ganfch onnoodi g gcoordeelt,
d e w y l hy van gevoelcn is, dat de Aartsvader
e n voor den '/ondvloed zieh onthouden
h e b b - n van Vlcefcli te eeten, en datielfsde
L e e u w e n , Xygers, en metir andere Roofd
i e r e n van dien aard voor dien tyd geen
v l c e f c h gcgeten hebben. Maar dit komt my,
om de waarheid te zeggen, wat vrcemd
v o o r , en fchynt zelfs met de natuurlykegefchapcnheid
tlczcr Dieren nict wcl overeen
l e kernen. Want. indien dit geraden Hand
k o n .gi7pen, zoude'er tot onderhoud z o van
Menfchen als van lieetlen niet anders noodi g
c e w e e f t zvn, dan ecn genoechzaame voorrad
van Koorn 1 Hooi , Stroo en gedroogd
c Bladen.
W e g e n s den drank heettde gelcerdci«rm
i i u mcde een heel byzonder gcvoclen. Het
b l y k t genoechzaam by de hedendaagfche
Scheepsvaart, dat men geen zoet watcr lang
e r d a n drie maandenbuyten gevaar van Hank
o f b e d e r v i n g e goed kan houden. H i e r om bchaagd
het hem, de 7,ce voor den lyd des
E L Y K E
Z o n d v l o e d s haare gewoonclyke zikigheid ol
brakheid te ontneemen i of w e l , indien dez
e Helling gecncn ingang mögt vinden, gel
y k e i w y s ook alle Zeedieren, die in zout
water zwemmcn, kriiypcn en leeven, Waat
van noch hedendaagfch genoechzaame overb
l y f z d e n gevonden worden, buyten twyffel
in gccn zocte Zee zouden kunnen bellaan,
zynen toevluchc te neemen toi zeker geheim
hulpmiddel , w e l k G O D d e H E E R K
aan Noach zonde geopenbaart hebben, waar
d o o r hy het Zeewatcr kon zoet cn drinkbaar
maaken, of, het gene 'er door my byg
e v o e g d is, het zocte water daar door oiibedurven
bewaaren. Indien men o p deze wyz
e de zoethdd des Zeewaters wilde toel
l a a n , zoude 'er uyt volgcn, dat Noach geen
e groote moeite moet gehad hebben met
door middel van zekcre werktuygen watcr
te pntten, of binnen boord te pompen , en
het zelven längs eene w.atcrleidinge de ganf
c h e Arke door te verdeelen; het bedurve
water le zaamen met meSr andere onreinheden
buyten boord te laaten loopen,delccge
vaaten weSr te vUllen, en op die wyzealtyd
helder en znyver water te behenden.
D e w y l men in d e G e w y d e Bladen niet duyd
e l y k uytgedrukt vind , hoedanig de Arke
iVö<!rfieigentlyk vangeftaltegeweellis,noch
o o k hoe hoog iedcr verdicping is geweefl,
zonder vcrder eenig gewag te maaken van
d e verdeelingederKameren,Sl.illingcn, Hokk
e n en meer andere vertrekkcn, llaat het alle
Schilders, Hecldhouweis, Plaatfnydersen
mecr andere Lidhebbcrs der 'leckenkonll
v r y , de zdvc naar hun wclgevallen te verbcelden
, mits zulks gefchiedde volgens de
maatregdcn der ßurgc r lyke ofScheepsbouwkunde.
Dit is de reden, dat zommigeneene
e n k d d e Kalle o f Kille,ofanderseengebouw,
dat op eenen platten bodem llaat,en bovcn
met een dak belegd is, van de Arke maak
e n ; anderen maaken'er een vaartuyg van.
Dierhalven gevalt wcer zommigen de meen
i n g v a n Sturmmi betcr, dan van anderen,
om dat hy een gebouw cp de w y z e van een
Schip maakt , dat eenen bckwaamcn cn rondu
y t g c z e t t e n buyk heeft, om des te gcmakk
d y k e r het g ewd d van Baaren cn Winden
t e kunnen wederllaan; en inzondcrheid dat
hecl brecd van buyk is, om dat de A r k Velgens
de maatregdcn der Zeekunde byna ten
halven ondcr watcr gegaan heeft. Verdcrs
maakt hy de Voorlleeven met eenen kroinmeren
bocht, dan de Achterllecvcn der Ark
e , gelykerwys de gelliptc linien in de ncvenllaande
Alteekeninge aanwyzcn : cchtcr
is zulks vry duyddyker te zien in d e twee andere
ontwerpen. die 'er tot mecr genoegen
en verlichtinge des Lezers by geoiaakt zyn.
Wat beide de bovenlle verdiepingen belangt,
d c z e n z y n , w a n n c c r menze te zaamennecmt,
mtc
N A T U U
R K u N D E. 79
met de onderfle wegcns de hoogte gelyk,en
hebben de gedaanre vaneen langwerpigVierkant
op haare Zuylen of kniezen, zynde joo
E l l e n lang, 50 breed, en ecn weinigbuyten
d e onderile verdiepinge uyrftaande, door
w e l k middel men rondom de Arke eene bekwaame
piaatze gevonden heef t voordenood
i g e gaten en buyzen, waar längs alle drek
c n vuyligheid der middelfte verdiepinge. die
' e r buyten twyifel in overvloed geweell is,
z o n d e r moeite buyten boord kon gedreven
w o r d e n . Zulks zal men klaarder bevinden
in de Doorfncé der afteekeninge, die aan-
Itondsvolgen zal.OnzemeergemeldeScheepsb
o u w m e e f l e r Sturmius legt de opperlle verdiepinge
X . eene hoogte van 7è Ellen of 15
v o c t e n toe, nevens eene breedte van 46 Ell
e n , en eene langte van 296. A. toont de
E e t z a a l e van A W Ä aan. d i e n Hlen langen
12J- breed is, en door vier kleine venftertjes
licht fchcpt , waar in ook de Roerpen kon
b e ß i e r d worden. Dit vertrek ilaat midden
t u f i c h en twee Kamers in, die ieder 13 Ellen
l a n g , cn 8 b recd, en ¿YöÄfÄ metzyneHuysv
r o u w e tocgefchikt zyn. BB. zyn twee Kamers
voor òem en zyne Huysvrouwe, waar
van ieder 13 eilen lang, maar de eene 9Í en
d e andere 8i el breed is. Regt tegen over
z i e t men twee andere Kamers CG. voor Ja-
^bety die van de zelve grooctc,a!s de voorig
e n , zyn. Beide de Vertrckken DD. die men
in den recht-tegen-over-llaandcn hoek der
A r k e ziet, worden van Cham bewoondj
naall: aan deze Kamers ihat de Keuken E.die
i 2 ¿ eilen lang, en 11 eilen breed is: hier nevens
ziet men weer eene andere Kamer F.
die tot bewaaringe van den bellen bboe l gef
c h i k t is. In de Kamers G HI . kan verfcheid
e Huysraad geplaatrt worden, die Noach
cn zyne Kinderen na den Zondvloed in de
vcrnicuvvde Wereld noodig hadden, namenl
y k allerlei gcreedfchap, verfcheide werktuyg
e n en mecr andere noodwendighedcn , als
L i n n e n , Laaken enz. KK. zyn twee groote
Spyskamers, ieder +0 eilen breed cm+lang,
v c r i l r e k k e n d e tot bewaaringe van genoechzaamen
voorraad voor een ganfch jaar. Op
d e zelve verdiepinge iban vier Kamers
L . L. L. L. voor allerlei Watcrvogelen,
waar van ieder 16 eilen lang en 13 breed is,
e n ook eenen bckwaamcn N'yver hcefi. Daar
cn boven zyn "er van M. tot N. Vogclb
o k k e n , w a a r van ieder 13 eilen lang,en isk
b r e c d is, en allen 7¿ el hoog zyn. De eene
helft van dez c hokken is voor de Mannetjes,
d e andere voor hunne V\'yf;es gefchikt, dew
y l het waarfchynelyk is, zo Sturmius zsgi,
dat het mannelyk gellacht van hctvrouwelyk
e is afgezonderd geweel l , om daar door allo
verzaamelinge binnen de Arke voortekom
e n , gelykerwys hy ook van gcvoelen is,
dat i\oach zelis en alle die v.\n zyn geflaclue
zieh in.^gelyks van alle v lceßchelyke vermcnginge
onthoLiden hcblicn De wydlonpiglieid
dczer Stolie fchynt niet toe le laaten,
dac men op deze piaatze alle de naamen der
V o g c l e n in \ byzonder zoude opnoemcn
en iedcr zyn byzonder hok aanwyzcn: duä
zal het gcnoech zyn den Lezer gewaarfchuuwt
te hebben, dat hier noch vry ruymt
e genocch voor eens zo veel Vogelen, dan
'er bekendzyn, overig is. Daarenboven kon
alie de drek en vuyligheid dczer Luchtdicren
met gemak kings zekere gaten, die'er in
het biiytenlle wand der Arke tot dien eind
e ge maakt zyn, buyten boord gcworpen,
en op dusdanige wyze de Hokken gercinigd
w o r d e n , j a zelfs kon het noodige varfch-water
uyt de waterbakken der middelfte verdiepinge
opgcheill, längs gooten ovevalheen
geleid en behoorelyk in ieder,v hok verdeeU
worden. By letter O. ziet men zes bekwaame
Koornzolders, om met genocchzaamcn
voorraad en voedzel der Vogelen voor een
ganfch jaar, ja zelfs me6r , indien 't noodig
w a s , belegd te worden De Nachcvogelen,
als Uylen, Vleermuyzcn enz-kunnen met gemak
in deonderiteverdiepingegeplaaiilworden.
In de tweede of middclfte verdiepinge Y.
vind men de Stallen voor allerlei viervoetig
e Dieren, di e allen 7 i eilen h o o g z y n , fchoon
' e r zelfs diisdanige hoogte luauwlyks voor
zes Gedachten van diergelyke Dicren vereifcht
w o r d : de zelve is echter niet te verg
e e f s , dewyl alle de overigen des te gemakk
c l y k c r in hunne hoogten kunnen in twee
gcfneden en de eene bovcn den anderen geplaatll
worden _ Weder zyds blyven drieScallen
van eene middelmaai igegrootieover ,die
5 i el lang en breed zyn, nevens vier minderen
, die f j ei lang en l i breed zyn, waar
in men gevoeglyk meer andere Dieren van
allerlei Geilachten kon plaatzcn. Het onrein
Zwynegcbroed is van a! het andere Vce
afgezonderd en naar de hoeken X, verbann
e n , alwaar men recht tegen ovcr in twee
byzondere hoeken tweenodige piaatzen zier,
waar in zieh de menfchen totontlaliingehuns
lichaams plcegen te vertrckken. fc.indclyk
w y i t letter Z.ecne piaatze aan.daardemecft
e voorraad voor de viervoctige Dicren naar
w c n f c h kon geburgen worden.
M e n zoude evenwel uyt \v)'d!ooptgere en
omllandigere ophelderingen der H. bchrifi,
waar van hier alleenlyk de kern voorgchouden
Word, zonder veel moeite de volkome
uytreekeninge dcrganfche Arke volgens verfcheide
andere onderilellingcn cn gevoelens
wcgens de Hebreeuwfche fc,lle kunnen voor
o o g e n ilellen: dog, indien't den Lezer wel
g e v a l t , zy het genoech de bovengemelde
y vo o r -
i !W
?