] \ V m '¡i I ' il I 1 ■(/'
î I ' f e l l ih,
I fei
li;
7 S G E R A R D V A N L O O N S
bekend maaken, dat hj hen niet al-
keu in hunne voorheen verkreegene
waardigheden bcvestigde, maar daarenboven
van zin was die gencn, welken
hem tot het zelve de behulpzaame hand
ßonden te leenen, 7net iiieuwe iveldaa-
den op te hoopen. En beval dierhalve
aan alle de Ryksgraaven, dat zy
aan V hoofd hunner onderhoorige in de
viapene'ri gerukte Landzaaten ,_ onder
het beleyd der over hen gefelde Hertogen,
zieh ten fpoedigße by hem hadden
te voegen; onder bedreyginge van dat
de ztilken , welken hierin naalaatig
waaren, aanßonds met dc dood, gelyk
hy hen hadt laaten bekend maaken,
anderen ten voorbeeld zouden gefraft
worden.
Ingevolge van deeZe en diergelyke
beloften wist Lotharis den onttroonden
Jutlanichen Koning Heriold,onaangezien
des zelfs voorheen in Vries-
. land bekome Hertogdom aan de
Noordzyde des Ryns en des onder
het ( I ) ryksaandeel van Koning Lodewyk
lag,tegen de trouw, die hy uyt
dien hoofde aan den zelven verfchuld
was, voor zieh te doen verklaaren,
met het Hertogdom,’t gene de overleede
Vorst hem voorheen te Ments
tot eenepillegaave gelc^ionken hadt,
door het toevoegen van nog (2 )
eenige landen , welken de Jaarboeken
van (3) Sint Bertin Gaula Crufalia
noemen , tot geene kleyne er-
gernis der oude Christene inwoonders,
te vergrooten. Dewyl die,
aanmerkende de fchrikiyke verwoestingen
door de Noordmannen in het
thans genaamde Holland en andere
aan zee gelegene Vriefche gewesten
over eenige jaaren aangerecht, ter
oorzaake de zelven aan de verjaagde
Jutlandfche Vorften ten verblyf en
om dat ryk uyt de zelven by alle ge-
legenheden te ontrusten, gegeeven
waaren, dierhalve deeze nog meerder
uytbreyding van gebied in dien
oord, over de van ouds geweest zynde
Christenen, aan zulke volken ten
hoogfte (4) mispreezen; welken nog
onlangs het wierooksvat voor hunne
afgoden gezwaaid, en, ligt meer uyt
ftaatsbelange dan uyt eene Zuyvere
overtuyging van hun gewisfe, het
Christengeloof aanvaard hadden.
Desonaangezien zag Lotharis ( 5 ) „
door deeze en andere by de hand ge- ^ '
vatte middelen het getal zyner aanhangeren
eerlang zoodaanig ver-
meerderd, dat zyne twee jongere
Broeders niet zonder rede deswege
ten hoogfte bekommerd waaren.
Zulks Zoo wel Lodewyk als KareJ
op het naadruklykfte hem tot het afc
leggen der wapenen aanmaanden;
ja de laatfte zelfs door zyne aan hem
afgevaardigde Gezanten (6 ) , en onder
E o
Zie bier voor bet I I . Deel fol.
, , P. Daniel Hifl:. de Franc, tom. I I . pag. Î7-
D e plus Louis le Débonnaire avoit donné a Heriolte,
Roy d'une partie des Normands, un Duché dans la Fri-
fe . Lotbaire le gagna, 6 f le f it declarer pour luy en
ajoutant encore quelque Territoire à fon Du ch é, ( f gros-
fiù par là fon armée de quelques troupes de Normands.
( 3 ) Aiinal. Bertin. ad ann. 841. H e r io id o , qui
cum ceceris Danorum. maritimis incommoda tanta
fui caufa ad Pacris injuriam in v e x e ra t, Gaula Crufa-
l i a , quæ v ic in a l o c o , huj'us meriti gratia in bene-
ficium contulit.
(4) Ibidem. Dignum fane omni detestatione faci-
n u s , u c , qui mala Christianis intuleranc , iidem
Christianorum cerris r i populis Christique eccleiiis
præferrencur : ut perfecutores fidei Chriscianæ D om ini
Christianorum e x is tè ren t, & dæmonum Cultori-
bus Christiani populi defervirenc.
( 5 ) Nitbardi H iß . Lib. I F . fol. 105. Lodharius
Nortmannos caufa fubfidii introdux era c, partemque
Christianorum illis fubdiderat, quibus eciam, uc ce-
teros Chriscianos deprædarent, licentiam dabac.
( 6 ) Nitbard. H iß . Lib. I I . fo l. 9 1 . P e r idem cemp
u s , Karolus Bituricas ad Placitum quo Pippinum
fui j'uraverant vencurum, v en e ra r , ad quod qu id em,
e x omnibus nuncio r e c e p to , m is fo s , vid elice t Nit-
hardum & Ad e igarium, d e le g ic , & uti ocius v a lu it ,
ad Lodharium d ir e x ic , mandans ac d eprecans, ut
memor fit facramenconim, quæ inter fe juraveranc,
ri_ ferver quæ inter illos Pacer ilacuerat: infuper
eciam fraternæ filiolique conditionis raeminerit. H a beret
fua f ib i , & quod illi pacer fuo confenfu con-
ces fera c , absque confliriu ullo habere permictat.;
promittens fi ho c fa c e r e t , f i d e l e m fe illi & s u r .
JE C TÜM fo re velie ita uc p r i m o g e n i t o f r a .
T R I ESSE Ü P 0 R T E R E T . Iiifupcr cclam qu ic.
A L O U D E H O L L A N D S C H E H I S T O R I . 79
842
der welken de fchryver, die dit te
boek ftelt, gevonden wierdt, met
veele tederheyd aanboodt, van, byal-
dicn hy ieder het hem te beurt gevalle
ryksaandeel liet behouden, dan van
hem als zynen Oudßen Broeder, onaangezien
hun Vader hen zyn ryksaandeel
onafbangelyk gegeeven hadt, dat
echter, volgens den voet by de eerße
ryksverdeeling beraamd, thans afhangelyk
te willen houden.
Dan Lotharis, welke, naar maate
; van de meerderheyd zyner krachten,
zieh thans ook met de hoope vleyde,
van alles eerlang te zullen vermeeste-
ren, wees deeze en andere Broeder-
■ lyke aanmaaningen van de hand: zulks
het ontftaane ryksgefchii niet dan door
het waagen van eenen veldflag kon
beflecht worden. Dees viel eyndelyk
den vyfentwintigften van Zomermaand
te ( i ) Fontenay voor, en by
den zelven, naa ’er wederzydsch
zeer hardnekkig gevochten, en des
ook zeer veel menfchenbloed ver-
gooten w as , aan den halstarrigen
Lotharis een volflaage (2) Nederiaag
te beurt.
Gelyk de Zeegepraalende Broeders
, zoodra zy de overwinning zeker
zagen , ftraks het verder (3)
quid hûrienus in illuni deliq uc ra t, pollicitus esc fe e x
co rd e rem ic te re , deprecatus ne amplius fuos fo llic ite t
ne regnum libi a D e o commisfum p e r tu rb ée , cedc-
renc undique pa c i atque concordiæ , r i h o c fe fua
fuorumque e x parte ratum videre ac per ho c confervare
velie mandavit. Qu od fi alter ho c ita esfe
non cred ere c , quocunque v c llc t m o d o , e x his illum"
certum fe efficere promific.
( i ) r i Florentii Salmurienjts breveCbron. ad ann. 841.
Prælium farium est in te r fratres apud F o n t a n e -
TUM.
C2) Nitbardi Hift.Lib. I I . fo l. 97. Cumque utrumquc
adesfet, prælium fuper Riudam Burgundionum, magno
cercamine coramktunt; riL u d h u v icu s quidem ac L o d harius
in lo c o , qui Brittas d ic itu r , itrcnuc confligunt.
QUo fuperatus L o d h a r iu s , terga vertit. Pars
aucem e x e r c itu s , quam Karolus in lo c o , qui Fagic
• vulg o d ic itu r , e x c e p i t , protinus fugic. Pars v e r o ,
quæ in Solcnnat Adhelardum ceterosque quibus haud
modicum fupplemencum , domino auxiliante p r e -
B u i , ap pe tiic, itrenuc c o n flix it ; quo r i utviquc vi-
ccrunc. Sed novisfime omnes a parte Lo tha rii fu-
getunc.
doodñaan verbooden, 200 viugtte
Lotharis naar Aken, herftelde ftaande
de winter zyne gebrooke krachten ,
en bragt met hulpe van den H ertog He- 3.
riold in’t volgende jaar een nieuw leger -----
te veld; ’t gene hy onder het beleyd
van dien onttroonden Koning, en nog
twee andere Bevelhebbers achter de
Moezel deedt néerflaan,om aan zyne
aannaderende ■ Broeders het komen
over dien ftroom te verhinderen.
Dan als de benden van (4) Heriold
zagen dat de tegen haar .opgetrok-
kene krygsmagten der twee andere
Vorsten, des niet tegenftaande
zieh in de byeen gebragte fcheepen
wierpen, ora den overtogt te waagen;
begaaven z y zieh alom op de
vlugt; zulks Lotharis zelf eerst naar
Aken, alwaar hy zyne bygebleevene
aanhangers uyt zyns Vaders aldaar
gevondenefchatten ryklyk befchonk,
en'voorts met eenige weynigen naar
de Rone week.
Op zoo onverhoopte w yze en zon-
der eenige bloedftortinge het weer
in ’t veld gebragte leger van Lotharis
verftrooid Zynde, begaven zieh L o dewyk
en Karel naar de door hunnen
Broeder ontledigde ftad (j) A-
ken, werwaart ook meest alle de
omge-
S a ä S S S ä S l l
C3) Nitbardi Hift. Lib. I I I . fol. 92. Quidam autem
r i maxime reges miferances fraci-is plebisque & uc ju d
ic io D e i , r i hac plaga represfi ab iniqua cupidica-
te refipiscerenc, r i , D e o d on an te, deinceps unanimes
in vera justicia d e v en iren t, piis v is c e r ib u s , fo-
lico m o r e , opcabant. In quo n e g o tio De i mifericor-
dia ut præilolaretur, fuadebant. QuibÌis cætera mul-
dcudo asfcntientes a prælio r i præda d isces fcrunt, ri
fe re mediante d ie , ad castra redeunc.
(4 ) Ibidem/ol. 103. Q u od cum Ocgarius Mogun-
tiæ fedis E pisc o p u s , Ha tto C om e s , h e r i o l d u s
ceterique v id è ren t, quos Lotharius o b h o c inibi re-
liq u e r a t , ut illis tranfitum p ro h ib u is fen t, timore
pertcrriti litore relitto fugerunc. Lodharius quo que
uc fracres fuos Mofellam tranfìsfe in Sinciaco
d id ic ic , confestim r i ipfe abire r i regno r i fede
non desticic, donec fe fuper ripara Rodani cum pauc
is , qui fe fequi delib erav e ranc, cæteris o ra isfis,
exccpit.
( 5 ) Ibidem Lib. I F . fo l. 104. Usque L udhw icus
r i Karolus Lodharium a regno fuo abisfe cercis in-
diciis co g n o v e r e , Aquis palacium, quod tunc fedes
prima F ran c iæ e r a c , peccnces, fequenti v ero die
V 2 quid
A !;l;
II