I il
I 'ii:
I "
III
Dit ver afzyn des (i) Konings gaf
aan de Saxers en t’ huys gebleevene
Vriezen, gelegenheyd, om, niet
tegenftaande de harde voorwaarden,
op welken hen de laatst afgebede ver-
giffenis verleend was, hunnen nu Zoo
menigraaal geftraften afval te hervatten,
en drongen, door de opftoo-
kingvanden uyt Deneraarken weer
te rüg gekeerden Wittekind, onder ’t
bedryvea der allerlchrikkelykfte (2)
wreedheden, tot aan den boord des
Ryns door; alwaar Zy Deventer en
des zelfs kerk (3) op eene elendige
wyze verwoestten: welken voorheen
reedsjftaande de geloofspreeking van
eenen Priester Liaiwin, zynde een (4)
Engelsman van geboorte , door de
Christen geworde inwoonders ten
tyde van den Uytrechtfchen Bisichop
Gregoor ( j ) gefticht was. Dan
verftaande dat dfe Koning, onaangezien
de voorbeichreeve nederiaag,
het (6) gevaar ontkomen, ja het
tegen hen gezonde leger der Francoi-
zen hunne grenzen reeds genaderd
was, begaven zy zieh ten ipoedigfte
weer te rüg. En hoewel de vlug-
telingen , aan de Adarne achterhaald,
geene kleyne nederiaag ondergon-
gen, en dat Karel het zy zelf, het
zy door zyne Bevelhebbers in de
twee daaraanvolgende jaareri telkens 779,
(7 ) een nieuw leger tegen hen in 780
’t veld bragt, Zoo beitonden Zy, en
door den meergemelden Wittekind 7 S'’-
wederom zynde opgeruyd, Zoo dra '
(8) Karel uyt hun land naar Vrankryk
te rüg gekeerd was, in ’t jaar zeven- 782.
honderdtweeentachtig op nieuws de
wapenen op te vatten, de in hun land
geftichte kerken te verwoesten, midsgaders
de aan hen geZondene geloofs-
pfeekers, op de allerfchriklykfte wyz
e , te vervolgen en dood te flaan.
Zulks Willehad, welke ledert eeni-
ren tyd herwaart omtrent (9) Dok-
cum de nog Heydensch zynde Vriezen
het geloof gepreekt (10) hadt,
en vandaar naar Saxenland Zynde ver-
trokken, althans de kerk van Breme
beftuurde, dit ongemeen gevaar niet,
dan met over de zee naar Vriesland
tevlugten, ontkwam.
Karel
la tradition du País paroist fort vrayfemblabU ; fçavoir
que la cave est l'endroit oîi Charlemagne fit enterrer les
corps dé fes foldaîs tuez en ce combat ; que ces tombeaux
fon t une espece de maufole'e, où il fit mettre les corps
des plus confiderables Seigneurs ¿ f qu'il bastit 6? fonda
ia Cmpelle, afin qu'on y priast Dieu pour le repos des
ames de tous ces morts.
( 1 ) Regin. Cbron. ad ann. 778. IntereaSaxones au-
• dientes quod Carolus cum Francis tam'ionqa cerrarum
fta t ia ab eis esfct fepararus, fuadente \Yid ichindo ,
iecundum confuetudinem, icerum rebeüaci funt & ad
Duriam Castrum, quod Coloniæ civitati contiguum
e s t , usque venerunc, cædibus, rap in is , & incendiis
omnia davastances.
( 2 ) Annal. Astronomi ad an. 778. Interea Saxones
velue occafionem n a r ii, fumpcis armis ad Rlienum
usque p ro fe rii fune ; fed cum amnera trajicere non
p o s fe n t , quicquid a Duicia civitace usque ad fiuen-
ta Mo felîæ vicoriim villarumque fu it , ferro & igne
depopulati fune; pari modo facra profanaque pes-
fundata , nullum ætacis au tfe xu s discrimen ira hos-
tis fe c e r a t ,u t liquido ap pa re rei, eos nonpræd an di,
fed ultioriis exercendæ g rad a , Francorum términos
incroisfe.
(■3) Vita Ludgeri Lib. I . cap. 13. Pos t S. Liafvui-
_ C j ) Ibidem cap. 12. Pos t hiec etiam eedificaverunt
ei ecclefiam in litto re orientali ejusdem fluminis in
lo c o , cujus vocabulum est Daventre.
(Ö) Regin. Cbron. ad an. 778. Saxones audientes
incolumitatem regis & advencum Francorum, in fu-
gam converfi fu n t , quos Franci e vestigio fequen-
tes repererunt eos fuper flu vium, cujus vocabulum
est Adarna . • . Franci auxiliante D e o v irio res
e x tic e run c, & mukitudo Saxonum est ibi o ccifa.
( 7 ) Annal. Fuld. ad ann. 779. Carlus more fuo
Saxonum perfidìam in lo c o , qui dicitur H o c h o k z ,
per fe ulciscitur.
Ibidem ann. 780. Carlus habito conventu in Sa xo nia
iterum earn fubigic.
(8 ) Regin. Cbrón. adann.ySz- Pera rio p la c i to , re«
verfus esc rex in Franciam. Saxones icerum fidcm
v io lane, arma corripiunc, fuadente W in d ich in d o .
(9 ) Fìta Willehadi Episc. cap. 2. Quam ille pere-
grinacioncm libentisfimo, fuscipiens an im o , quanto-
cius m a re , quod erat adjacens, transmeavit, venie?
que in Friftim ad ìó c u in , qui dicitur D o c y n c y r e a ,
quod est in pago H o s tarcha , ubi & domniis Bonifa-
cius E p isco p u s , jam ohm martyrio coronatus fue-
rac.
ni obicum icerum impii Saxones vastaverunt locum
ilium & fuccenderunt ecclefiam.
(4 ) Ibidem cap. i t . Venie quidam Presbyter Sanrius
& dorius de Genere Anglorum nomine Liafvuinus
ad Abbacem Gregorium.
( 10 ) -Ibidem, cap. 6. D e W igm o d ia transire in
Uc riu sc ri, ibique confcendens navim , mare circa
Frefiam transfrecavit; ficque opitulànce Christi gratia
perfecutionem eorum evafit.