il {
827.
die ftad, en der zelver inwoonders
weer naar Deenemarke, ’t gene totnogtoe
verbooden geweest was, tot
het dryven van den koophandel in
voile veyligheyd begaven,
Niet weynig wierdt deeze aange-
vange geloofsbekeering door Heriold
zelf voortgezet en onderfteund:mids
hy ftraks op zyne te rugkomst in alle
oorden zyns ryks , aller afgoden
tempelen en altaaren liet omverwer-
jen, de totnogtoe in zwang geweest
tebbende ofFerplegtigheden affchaf-
te , ja zelf de Wichelaars ( i ) en of-
ferpriesters voor altyd uyt zyn ryk
verbände.
Dan deeze aangevange geloofs-
verandering, door de medehulp der
naar Jutland gevoerde Saxers, verftaa
Zyne nieuwe Vrielche onderdaanen,
met grooteren yv^er dan vereyschte
ftaatkunde aldus geweldiger hand
werdende ingevoerd , zag men de
twee andere Heydenfche Koningen,
Zoonen van den njeergemelde Godefrid,
deeze onbezonne geloofsveran-
dering van Heriold thans tot eenen
dekman'tel van hunnen voorheen reeds
ontworpen aanflag neemen, en dus
zelf, met hulpe zyner eyge Heydenfche
en daarom afkeerig gewordene
onderdaanen, hem (2) nog in
’t volgende jaar, onaangezien hunne
vreedelievende betuyging , die zy
op den naastlaatften (3) Landdag aan
Keyzer Lodewyk gedaan hadden,
van den Jutlandfchen troon ftooten-
de andermaal uyt het ryk jaagen.
Zulks de onttroonde Koning, zyn
Zoon Godefrid, zyne Broeders Roruk
en Hemming en alle hunne Christengewordene
aanhangeren genoodzaakt
waaren, naar de hen in Vriesland
afgeftaane landen te wyken; om
zieh en hun gevolg aldaar, als in eenen
veyligen oord, ter woon neer
te llaan.
En het is van deeze Deenfche
o f Noordfche overgekorae volkplan-
ting dat niet alleen Noordwykop-
ze e , Noordwykbinnen, Noordwy-.
kerhout, Kampen, T ie l, Winkel, de
A a , Schage , Berge Valkenburg ,
Jierlem, Workum (4 ) Breda en het
Deenehuys ter Heyde by die ftad;
maar ook zekere (5) landen tusichen
den Amftel en de Bovenvecht althans
nog ( 6 ) D e e n e m a r k e , ja
zelfs Zeeland en (7 ) Oeland, of,
gelyk men thans fchryft, Holland,
hunne naamen naar die plaatfen
en landen, welken deeze overgekomene
( i ) Saxo. Grainmat. H iß . Lib. I X . fo l. 158. H ic
itaque fanttisfimi tenoris fpecimen a Romanis riti-
bus mutuatus, profanato perfidorum errore delubra
d ir a i t , vittimarios profcripfic, flaminium ab rogav ic,
acque incondicæ patriæ Chriscianismi facra primus
inculit.
• ( 2 ) Adelmi Annal. ad ann. 827. Interea reges D a n
o rum , filii v idelicet G o d e fr id i, Herioldum de con-
forcio regni e jiciente s , Nordmannorum finibus ex-
c edere compulerunt.
(3 ) Astron. Annal. ad ann. 82(5. L e gati quoque
filiorum G ode frid i regis Danorura pacis ac fccdcris
caufa misfi.
(4 ) M. Boxborn. Theat. Holl. pag. 5. Civitatum autem
atque pagorum vocabu la apud nos atque illos
Nordinannos) fe re eadem. Huj’uscemodi fune
o ch a g a , B e r g a , Valkenburgum, Jierlem, W o r c k e -
miura , W o e rden um , r iN o r tv ic u s : ut affirmant om-
£
n e s , qui illas regiones peragrarunc. Quamobrem
Hollandiæ nomen ab h o c fo n te profiuxisfe perfuafis-
fimura fibi habent anciquitacis nostræ ftudioli.
C j ) Menfi Alting. not. Germ. Infer- Part. 11 , fol. 43.
T e r ræ trattu s -hodie vaide exiguus e s c , inter vecb-
ifl?« fuperiorem & Amestellam: quondam haut dubie
amplisfiraus, cum iVormanm illum iterato invaderunc
anno D C C C L X X X I V . Duisburgo occupando
Rbenum ascendentes; teste Reginone. Pos te a iJlus-
tris familiæ peculium fa(ftum e sc , cui nomen gentili-
tium d eD E N E M A R cA. Jacobus X L I V . Episcopus
T ra j. ejus v e n t i s 'fu it. Superest vocab u lum prope
Vinkeveen, Traje ttum intat Si. Amßelsdammi.
( 6 ) Guil. Herrn. Ollandioe Gelriceq. bellum cap. 6.
Cujus arcis (puerorum) originem non abs re tuerit
commemorare. Equidem vetustis in codicibus leg i
Thcod iricum filiumque primos O l a n d i æ comices
illic man fita s fe jiiEG EM Q U E f r i s o r u m ( d a c u s
IS e r a t ) c u m m u l t i s d a c o r um m I l l 1 a us
I LLI C PERIMISSE.
( 7 ) Hedoe H iß . fol. 59. Attamen Hollandiam Ze-
landiam, & d e n e m a r c a m provinciam nomina ab
illis hominibus feptencrionalibus, quos Danos (Sc
Normannos v o c a n t , indica crediderim.
mene Vorften te voore in Deenemarke
beftierd en hunne onderhoorige
Landzaaten aldaar bewoond hadden
, volgens de aangeboore ( i )
neyging a ler volken tot hun vaderland,
ook Zullen bekomen hebben;
Even gelyk men weet, hoe door de
naar de Indien overgeftookene Hollanders
, Franfchen en Engellchen
naamaals de naamen van Batavia, Nederland
, Vrankryk en Engeland aan
verlcheydene plaatfen dier gewesten
gegeeven Zyn. En welke toege-
paste naambekoming te meerderen
grond heeft, mids men die gewesten
nooit voor, maar ftraks naa de aankomst
dier Noordfche volken hier te
land, zoodaanig in de oude fchriften
genaamd vindt. Niet dat ik hier
wil ftaande houden , dat door den
naam van Holland eertyds alle die
landen, welken het nu bevat, Zouden
Zyn betekend geworden, maar
•eerst flechts en alleen een zeker gebucht
o f (2) Dorp , gelegen tusichen
K o k k i n g e omtrent Maar-
iche, Bodelograave aan den R y n ,
en Achttienhove by Kameryk; want
het is in dien oord, dat men althans
nog niet alleen ( 3 ) d e r H o l l a N-
D E R E N K A D E , D E R H o L L A N -
D E R E N W E G , D E R H o L L A N -
D E R E N D Y K , ja zelf D E R HOLl
a n d e r e n m e e n t , dat is gemeene
w e y , vindt; evengelyk meer
andere Dorpen zoodaanige gemeene
M e e n t e n , tot het weyden van
hun gemeen VEE,als nog bezitten.
T e meer, dewyl men omtrent veertig
jaar hiernaa zal zien, hoe de daar
omtrent woonende Vriezen van ’t
bovengemelde Kokkinge (4) deezen
aldaar thans aangelanden Deen-
fchen Prins Roruk van daar ver-
jaagd hebben. Welk Dorp o f
W'oonplaats Holland , waarfchynlyk
om de doorluchtigheyd van deezen
Noordfchen inwoonder, even als de
Steden Limburg, Luxemburg, Gelder
, K le ef en meer anderen, aan alle
hetf omgelege en Zoo wyduytge-
breydTgewest den naam van Holland
op laateren tyd indiervoege heeft
bygezet , dat het niet alleen in ’t
vervolg het Hollandfche (5) Land-
dekenfehap van ’t Uytrechtfche bisdom
, onderfcheyde van dat van
Maasland, Westflinge , Rynland,
Kenmerland, Amfterland en de Be-
tuwe, maar eyndelyk ook het Graaf-
fehap van Holland , te weeten als
het nog in zyn eerfte kleyn begn'p ,
en omtrent Bodelograave (6 ) gelegen
was, is genaamd, en op die wyze
ook eyndelyk de algemeene naam
van alle de omgelegene kleyne Graaffchapü
R Ï '
( 1 ) Ovid. E p iß . ex Ponto Lib. I . E piß. 8. vfu 31.
i i 32.
N e scio qua natale folum dulcedine cun(ttos
D u c i t , Sc immemores non finit esfe fui.
( 2 ) Hedoe H iß . fo l. y ç. F u i c & v i c u s h o r. l a n t ,
a quo forfan nomen coe p tum, fic iu i G c lr ia , C liv is ,
Juliacum , Brabantia.
(3 ) In diplom. W ilh . Comitis apud Ma tth. de
N o b il. p a g . 50. ©nöe tioo^rsf ûcu ouûen îiîljjm
ImigfjS/ tot aeii öcn ©jupiiöjirft toe/ enbc iioo?tgf
öooj Öen ©juunöpclt öct H o l l a n d e r m e e n t
langljs tot K o c k é n g e n toc/ cn ûûc?t0 booj
K o c k e n g e n acljtct amt ¿p cn g en bp ber Kuu*
getjuptlucpöc / en ban Dact ü oiit Öie H o l l a n d
e r tocclj op itcchltenbc
( 4 ) Annal. Berlin, ad ann. 8Ö7. Inde re v e rten s ,
hostem ad patriæ dcfenfionem per regnum fuum
in dicie, quau contra N o rcm an n o s , putans R o u i -
GUM, q u e m I NC O LÆ , QUI CONKI NGI NOVO
NOMiNF. D ICUNTUR , a Frefia expulerant.
( 5 ) Bucheiii notæ in Hedæ H iß . fu l. 68. Ubi inter
decanos rurales dioecefeos T raje tten fis norainatur
DEC ANU S DE H o L L A N T , cujus jurisclittio per
magnam irifulam nunc Zuychollandiam extendeba-
t u r , & disdnttus erat a decanis Mofelandiæ , W est-
liçgiæ (tbans Noorthollmi, ) Renolan diæ, Kinema-
r iæ , Amfteiandiæ, Bctuæ See.
( 6 ) K. Kolyn vs 480.
25p ©oDcIoDcit gtabe gcíage
«©act fm ©abeccg ©lecffcycpc gclacfj
2ÍIÍ0 ’t toap op Deren baip.
Goudfche C hro n ykje pag. 24. ^ 0 qnmn Die
25isfcijop met ccn nicutocn pcprc boIrUg buuten
Bog ra v en : <©aet tcgpcn foo gumn ©jabc «Dircít
ban Foliant met ccn alte cïcpncn pepe ban
b o l t ©nbe boc t o o c h g r a e f d i r k
ME T T E N BISSCHOP T O T H O L L A NT V/A E R T,
O 2