T i l « / : - t g
}, ;i I
M u í
"iLiflíí"
1; : . . L | 5 ; Ï S
' / ' l i f c
'“» ‘i f f I
: : * p
fef!ií¡i!l
J ■ • ¡¡(‘■ff).
Wichard, tegenwoordigen Voogd
van Gerderland, en die om zyne uytmuntende
bequaamheden zeer hoog
in de gunst des Keyzers ftondt, door
den zelven wierdt opgedraagen.
Vervolgens eene reys naar Italie ge-
daan en Godefrids aldus getrouwde
Gemaalin ( i ) naar Duytschland gevoerd
hebbende,. Icheen de nog duu-
rende Vlaamfche kryg zyne tegenwoordigheyd
in Nederland te vereyichen:
maar hebbende Paus Viftor
(2) den I met zeer ongemeene plegtigheden
te Goslar ontfangen, overviel
hem in ’t zesenvyftigfte jaar deezer
eeuwe te Botvelde eene ziekte; __ _
door welke hy den vyfden van W yn maand
uyt het (3) leeven gerukt
wierdt. De gedachtenis van (4) deezen
Vorst wordt op de twee volgende
geldftukken bewaard, welken in de
even gemelde ftad Goslar gemunt zyn.
De gekroonde borstbeeldenisfen van Keyzer Henrik den I I I zyn op beyde de voorzyden
zoo en indiervoege verbeeld ; als men die op deezes Keyzers zegelen ook gefteld
vindt. De randfcliriften zyn dusdaanig ; ‘
f , ' ' R E X H E I N R I C U S T M p E It A T o R.
K O N I N G H E N R I K , K E T Z E R .
Op de tegenzyden heeft men de borstbeelden van Simon en Judas, Befchermheyligen
van Goslar, ieder met eenen kring rondom het hoofd, als het gewoonlyk teken van
Heyligheyd, binnen deeze randfcliriften verbeeld:
. S a n c t u S S I M O N , S a n c t ü S J U D A S .
. S I N T S I M O N , S I N T J U D A S .
Mids dit affterven van Keyzer
Henrik den I I I ., zag men des zelfs
minderjaarigen Zoon Henrik den IV.
niet min onder de voogdye van zyne
moeder in’t ry k , dan in her onveref-
fend gefchil met den Graaf van
Vlaandre opvolgen. Doch welke
echter in ’t eerfte Jaar zyner regeeringe
, door de tusichenkomfte Zoo van " "
den bovengemelden Paus als den
Franlchen Koning Henrik, in eenen
vreede wierdt verwisield. By welken,
( 1 ) He rm . C ontraft. Cbron. a i ann. lo y j. Imperator
prædiftam Beatricem inde abduxic cap tiv a ra, quipp
e mulcum moleste ferens Duci Gocefrido esfe co-
pulatam.
(2 ) Anncd. Saxo ad ann. 1056. Henricus Imperato
r cordecenus conpunélus infirmari coepic r i per-
durius ufque ad morcem fapienti tamen ufus confilio
, ab omnibus quibus potuit veniam pecens ,
quibusdam p ræ d ia , quæ a b s tu lit, resticuens, cunriis
qui contra eum culpas damnabiles fecerunt , re-
la x a n s , filium fuum Heinricum Romani Pontificis
cæterorumque Principum eleriione Regem constitu
it. Era t enim præfens Virior Romanus P ontifex
Aquilejenfis Patriarchus r i Patruus Imperatoris .Gebehardus
Ratisponenfis Episcopus ri alii inumerabiles
tam Laici quam Ecclefiastici Ordinis dignicates. De -
cesfit autem in Saxonia in Silva, quæ d ic icu rH a rz ,
in loco Botvelde n om in ato , ubi autumnali tempore
exercitandi gratia venacionem agens morabatur.
(3 ) Ibidem. Ig itu r omnibus rebus fuis, prouc pos-
fibilicas vitæ admifit, bene difpòficis I I I . non. Octo
b . præfentem vitam in Domino finivit. Corpus
ejus juxta patrem fuum Conradum Imperatorem Spiræ
fepultum est.
(4 ) Jo b . Heineccii Syïloge numor. Goslanenf. fo l . 6.
Unde re rie colligere mihi v id eo r, numos hos Hein-
ricianos ante isthæc tempora fignacos, atque adeo
antiquislìmos,& Heinrici ætate dignos esfe.
k en , onaangezien de langduurige
weerlpannigheyd van den Graaf
van Vlaandre , behalven de goed-
keurlng van des zelfs Zoons aangegaane
huuwelyk met de Graavinne
Richild, voOrts nog aan den Vader
alle de door hem ingenomene ( i ) en
tusichen de Schelde en Dender leggende
landen, het flot over Gent,
en de v y f Zeeuwfche eylanden te
leen van’t ryk gelaaten wierden.
Onbefchryvelyk is ’t , wat onge-
noege Graaf Florents wegens den
inhoud van deezen vreede opvattede,
mids hy den weerlpannigen Vlaaming
zoo ryklyk beloond, en z ieh, die
met zoo veel trouw de wapenen voor
den Vader gevoerd hadt, niet alleen
van de hoop op de Zeeuwfche eylan-:
- den, maar ook die van zynen huyze
van het hen toebehoorende Slot over ‘
Gent door den Zoon beroofd zag:
onaangezien hy , naa ’t iheuvelen;
zyns Broeders ; b y ’t aanvaarden van -
des zelfs achtergeiaate Graaflyk be-:
wind, de door zynen Vader en Breeder
- gemaakte rechteyfchen op < de
Merwe, tot herkryginge van ’s Ke yzers
gunst niet hadt ftaande gehouden.
■ Dierhalve zieh op deeze wyze
10J8
ten hoogfte - beleedigd achtende ,
dacht hem, mids het zwakke vrouw-
lyk ryksbewind der Keyzerinne W e duwe
, thans den rechten tyd gebooren
te zyn om met vrugt, door het
wederopvatten der wapenen, zyn
totnogtoe niet gevorderd erfrecht op
de Merwe te doen gelden. T ot dat
eynde dan alles . hebbende vervaardigd
, maakte. hy zieh eerlang van
die in (2) gefchil zynde landen meester;
dan’t gene, gelyk ook de door
hera ingevoerde tolvordering, ftraks
gelegenheyd tot eenen nieuwen oorlog
gaf ■ : " . ' ff ; ■ ■
:;Want op de hiervan te hoof ge-
koome tyding zondt de Keyzer aan
alle zyne naastgelege Lotteringfche
Hoofdvazalen naadrukkelyke ( 3 ) bevelen
om geweld met geweld te keeren
,’ en, waar’t mogelyk, door de
wapenen den aigevallen Graaf van
Holland van zyne wederleevend gemaakte
rechteyfchen op de Merwe
te. doen afftaan. Des zagi ( 4 ) ’ men
niet alleen Wichard, voogd van Gelderland
, ten onderftand van zynen
Broeder den tegenwoordigen Bis- IZ
fchop van Uytrecht, maar ook Lambert
' Graaf van Loven , Herman
fa :fa fa ■ Graaf
Esaa
( i ) Me y e ri annal ad ann. 10J7. In Synodo Agrip-
pinenQ Virior Pone. Romanus r i Henricus Francorum
rex pacis authores fuifle d icu n tu r, quæ Balduino
Principi Godcfridoque ; Arduennenfi a Cæfare
Henrico data esc. Ea pace terram omnem inter
flumina Scaldem & T e n e ram , quinqué ínfulas Ze-
lan d ica s, Castrum G a n d en fe , cum quatuor officiis
Balduinus recinuic. .
Sigeb. Gembl. Chron. ad ann. 1057. Balduinus
Junior Marchifus, Nerviorum ( H annoniæ ) Comica-
cum Imperiali munificencia, r i auriorita te Apostolica
fufcepit.
Melis Scoke fol. 29. vs 30.
©afe '2 5 aubpn (nto men ons focrljt)
©ie ttiert Kcpfcc ©cpnvics fiàani
©m bat ÍJÍ alt !jcm gciuan
nsalcijuen / cn tic bici: àlmiiocljtc /
©nbc o m ^ f c lt la n t / bat Iji focDfe.
© it gljcfcibc in ons ©cren jacr
©ufcnt fcùcn cn bpftig bacr nacr.
y . Iperii Chron S t. B e rtin i cap. 37. Porr I I . P ostmodum
in To rn a co p er Henricum Francorum regem
pax fa ria e st in ter eos , ficque Corniti Flandriæ
remanerenc perpetuo r i hæreditarie pars illa
Brabantiæ, quam ipfe Balduinus conquifierac ultra
Tene ram fluvium ri Comicatus Alostenfis cum terra
quatuor officiorum infuper in Zelandia quinqué Ínfulas
fulas Impert
Imperator ei fuperaddidit cum condicione quod
eos ab Imperatore tene ret.
(2 ) K . K o lyn v s 904.
. . . . «iB^cbc iPIorcns / om bnt
31 in ìin gcUJouc bcsat /
©ntc ; als 31« öojbers I
©et tríeljt op t i ifâcctoa/ griben
3 n boer groctc lasten süiacr.
( 3 ) Ibidem v s 899-
’ t 30 jcm obcrttamcn/
©a t tí ©crtogc ban 25?aöflu
Mi 25ÍSI0P ban Kciilcnc / an
Mi ©care b an <iuult mcbc /
U t e s K e i s e r s n a m e s t r e d e
O p G r e v e F l o r e n s .
( 4 ) J ' ^ Le idis Chron. L ib . X I . cap. 6. C o n v e n e -
ru n t in unum Archiepiscopus Colonienfis, Episcopus
Leodienfis, Marcgravius a Brandenburch,
Larabertus Comes Lovanienfis, Wichardus tu to r'
Ge lriæ, r i Hermannus Comes de C u y ck , congregantes
inæscimabilem exercitum , uc defcenderent
& debellarenc Florentiura Comitem Hollandiæ. -• •
Hh hh 2
' 1 1 1 • ...q
•'i4‘ ,
'teff!
èli ■■■’ ■' t..
■ ■
.\i