‘" / f * " f il
|!4'
m
i î ' f » *y
168 G E R A R D V A N L O O N S
den-; en van welke laatften zekere
Gotfchalk, die den voorgemelden
Meginard thans in ’t Hertoglyk
bewind van Holland was opgevolgd,
en des waarfchynlyk des zelt's Zoon
( i) zal geweest z y n , in die hoedaanigheyd
de eerfte was.
Dit als iet nieuws en door ’s Vorften
voorbeeld aldus grooter achtbaar--
heyd zynde bygezet, won aanftonds
grond, en wierdt door ’s Konings
twee oudfte Zoonen, te weeten;
Otto Hertog van Thuringe, en
Henrik (2) Hertog van Saxen eerlang
naagevolgd , en op wiens laat-
ftens befchreeve Ridderfpel, de His-
torifchryvers aantekenen dat behalven
vyftien Hertogen , Prinien, o f Mark-
graaven zieh nog twaalf Ryksgraaven
vervoegden , aan ’t hoofd van welke
laatften Dirk de IV. van dien naam ,
doch de 11. van het Graaffchap Holland
, de eerfte gefteld is.
En welke nooit voorheen met
zoo groote pracht gehoude fpiegelgevechten,
thans dien luyster aan de
volgenden hebben (3) bygezet, door
weken zy zoo zeer federt by alle
volken zyn verraaard geworden, en
in welken de Duytfchers, die men
R o y e r s (4 ) noemde , tegen de
Gaulers, dat zyn de Lotteringers,
die onder den naam van F o y e r s
bekend waaren , op eene Riddermaatige
wyze met de ipeer onderling
te paard , ter betooninge hunner han-
digheyd 200 in ’t ryden, als in ’t be-
handelen van ’t geweer, om den prys
en glori ftreeden.
Dan als met het regelen (,') van
deeze en andere rykszaaken de tyd
des getroffen beftands op het eynde
liep, zag men in ’t jaar negenhon-
derdvierendertig de Hungaarifche
Gezanten aan ’t hof van Koning (6)
Henrik verfchynen, om, mids het
eyndigen der vergunde quytfcheldin-
g e , op nieuws de fchattingen te erlangen,
welke de voorige Koningen,
mids de inwendige verwardheyd des
ryks.
934
( 1 ) Zie de Gejlacbtlyst van 't Hamelandfche Huys J I .
Deel. fol. 118.
( 2 ) Palatii Aquila Saxonica fo l. 31.
H E N R I C U S D U X S A X O N IÆ A L T E R
IM P ER A TO R IS F IL IU S .
D u c e s a c P r i n c i p e s .
Rodolphiis D u x Bavariæ Superio ris,
E fico Princeps Ascan iæ,
Joannes Burgravius à Z o r b ic k ,
Aldebertus Comes à M o r sb e rg ,
P r i n c i p e s i m p e r i i s e o r s i m v o g a t i .
Uracislaus D u x Silefiorum,
Eberardus D u x L o th a r in g ia :,
Mesfico D u x P olo n ia :,
Gotfridus Du x jT hung renfis & BuIIonenCs,
Mcscebæus Princeps V in id arum,
Uracislaus D u x Pomeraniæ r i Vinidarum,
Ne strico D u x Silefiæ, ■
Uracislaus Du x Boheraiæ,
Rudigerus Marchio A u ftr iæ ,
Polislaus Marchio à Merhern ,
Vislaus Princeps Milfiniorum,
C o m i t e s i m p e r i i s e o r s i m v o g a t i .
T h e o d o r i c u s I I . C o m e s H o l l a n d i æ ,
E fico Comes Ascaniæ, ,
Gunchramus Comes Habspurgenfis,
Wilhelmus Comps Montforcenfis,
Conradus Comes à Kalb ,
Ludovicus Comes à Furftenberg,
Henricus Comes Werchemiæ,
Henricus Comes tiennenbe rgenlls,
P n
Arnoldus Comes C liv iæ ,
Ocho Comes Nasfavienfls,
W olffgangu s Comes à K a tzen eln b o g en ,
Adolphus Comes à Reineck.
0 B. Stuvii Corp. Hißorice Germ. tom. I . fol. 224.
’at. 01. T a le s enim ludos equestres Wormaciæ
celebratos defcripfic Nichardus libro cenio de dis-
fenllonibus filiorum L u d o v ic i Pii. L ic e t fa cile ad-
fentia r, fingularia corneamenca, prouc iequiori æca-
te tanta p om p a , cancaque folennitate fuerunc c e le b
ra ta , fequiori demutn ætate fuisfe adornata, ita
tam en, uc ejusmodi ludi equestres anteriorum tem-
porum anfam dederinc r i fundamentum.
(4 ) A . Matthæi Analeft. com. 1. pag. 428. ©IlÖß
üiaïen tioce ©omiigfjen û’:31lcmc0 gcmacct . . . .
ûinmc in o?0ei-c tc itcHen öc blafoito öan öcn
öelen mannen / öetoatenöc clcftcn fpncn {tact cn»
Dc ijoocljcpc/ Dat’.s te toctcnc : Den (ioninc D’SlIt--
mc0 öan Den R o i j e r s ommc ni De ©öclijcit
öaiiGEi\MANiEN, enöeöc©i3irinc û’illtmcÿ öan
Dm P o ijE R s, ommc al De ©Dclöeit öan Den
G a u l e s (Je
( j ) Annal. Saxo ad ann. 933. R e x itaque Fleinri-
cus per novem annos induciavum, quas un g a r i pe-
p ig e ran t, qua industria domi & miliciæ fubdicis pro-
fp cx e r ic , quibus conciliis contra omnium nacionuin
vim Saxoniara præmunierit, quibusque artibus manum
milicum p r i u s r u d e m ad confidenciam ani-
mavcric,_ ditto v el fcvipcoexplicarl non facile potest.
(6 ) Ibidem ad ann 934. Interea legati Ungarorum
pro folitis muneribus cum adierunc, fed ab eo fpre-
t i vacui redierunc.
A L O U D E H O L L A N D S C H E H I S T O R I . 169
ryks, voorheen aan die Barbaaren,
om het zelve niet fe ontrusten , jaarlyks
te geeven beloofd hadden ; dan
Henrik wel ver van die aangelande
Gezanten in zyne tegenwoordigheyd
toe te laaten , heeft hen, rnids hy nu
zyne krygsbenden , ftaande het ne-
genjaarige beftand door de gemelde
Ridderlyke oeffening'in den wapenhandel
hadt ( i) afgerecht, in de
plaats van de verzogte gelden, een
Ichurft teefje, ’t gene van ftaart (2)
en ooren beroofd was, doen ter
handftellen , en op _ deeze weder-
waardiglyke wys te rug gezonden.
De Hungaaren hunne Gezanten
dus finaadlyk gehandeld ziende, begaven
zieh aanftonds in de wapenen
en floegen, naa de grenzen des
Duytfchen ryks' op de allerwreedfte
wyze verwoest te hebben, het
beleg (3 ) voor jechelburg, alwaar
zy hun talryk leger in tween deel-
den en met een deel , ’t gene
vyftigduyzend man fterk was, naar '
■ Westfaale, en met het ander (4)
het naar Saxenland, als de Vaderly-
ke ftaaten van Koning Henrik, wendden.
Dan de Saxers en Thüringers
zieh vereenigd hebbende vielen den
eenen hoop dier ingedrongene Barbaaren
met zeer groote dapperheyd
op ’t l y f ; zulks zy dien
( r ) Annal. Saxo ad ann. 933. Postremo cum habe
ret EQUES TREM MANUM PRÆLIO P R OBAT
AM , certamen contra Ungaros præfumens rie.
(2 ) Cbron. Mindenf. apud Meibom. tom. I . fol. 558.
Henricus v ero Imperator, in fignum rebellionis, medio
tempore terram oppidis m u n iv ic , prætendens
ne Chisciani lie amplius a paganis præmerencur.
Completis autem IX . annis Ungari per legacos pc-
tierunc tribucum, abjettionis & concemtus e o rum ,
niiiit ejus Caculam abscisfis auribus & cauda pro
tributo.
( 3 ) B'othon. Chron. Brimvic. P ia u r . fo l. 305.
UnDc fcmcii in Dnt innt to S>oringl) I imhe bcicijDcu
3 t'c()c6cvcl) mit ücffticí) Dufcut/ tmbc mit Den niiDtt
1‘cn DcffticijDnfcnt togíjcn fc in 0 ii|fcnmcntc \>ct Dcii
9)îc(ium.
( 4 ) Annal. Saxo ad ann. 934. Igicur quam potuerunc
repentino impetu intrant Thuringorum fines
hosciliter pervagances, ibi divifis fociis Saxoniam ab
I I . Deel.
■myt het veld floegen en van het vlug-
tend overichot .de meesten fcdert
nog o f door de koude, honger en
dorst verteerd , o f door de verbit-
terde landsluyden voorts gedood o f
gevangen wierden.
De anderen , welken immiddels
Merzeburg belegerd hadden , verftaande
in den opvolgenden nacht dit
ondergaane verlies en dat Koning
Henrik hen met Zyn ( ; ) leger omtrent
Riede genaderd was, beftonden
ftraks hunne wyd en zyd in ’t land
op roof loopende benden , door ,’t
aanfteeken van zeer geweldige vuu-
ren, te rug te ontbiedeh, orn aldus,
waar ’t moogelyk, een tweede gevecht
te ontwyken. Dan Henrik den
vyand hiertoe geenen tyd geevende,
dwong hem ftal te houden, en hsdt
des in den opgevolgden veldflag het
geluk van ook dit tweede leger in
diervoege te (6) flaan , dat hy niet
alleen alle de door hen gemaakte
gevangenen (7 ) verloste, maar van
de Barbaaren Zelfs over de (8) der-
tigduyzend in dat gevecht omkwamen
, behalven die genen, weiken
in den naastgelegen vloed verdronken,
o f vlugtende gevangen wierden.
Deeze eene en andere zeege
wierdt eerlang nog merkelyk ver-
- groot.
occidente & meridie nicebantur intrare: fed Saxones
cum T huringis congregati inito cercamine cum B is ,
qui in occidente e rant, cæfis Ducibus eorum cæteros
per totam regionem errare fe c e ru n t , quorum
alii fame confumpci, alii frigo re disfotuci, alii v el
c ap ti, uc digni e ra n t , miferabiliter perierunc.
( 5 ) Ibidem. Ea v ero n o tte audientes de cafu So-
c io rum , rcgisque fuper eos adventu cum valido
e x e r c i tu , nam rex castramecatus erat juxta lo cum ,
qui dicitur R ied e , timore p e rcu lfi, relittis cascris,
more fuo igne r i fumo ingenti agmina diffufa colle-
gerunt.
(6 ) Herm. Contraai Cbion. ad ann. 932. Heinricus
Ungaros in Suirbia interfccic.
( 7 ) Annal. Saxo ad ann. 934. Castra v e ro invafa
r i omnis Captiviças liberata est.
(8 ) Frodoard. Cbron. ad ann. 933. _ Omnes usque
ad internecionem ile rn it; quorum triginta fe x millia
cæfa referuntur, præter e o s , quos abforbuit fiuvius
& qui vivi capti funt.
V v •
Ì / : : 4 -
jl, ..
' i l ; , ,
- '"‘.'-‘ '(Il i.j>
' r " - l ì .
I
i l "
.’t l.i
u' il ' ■; <■ T
i l f 1 I I
P ' i
ìif ■?- , ,
ifalfCl-i
1,4 j#-t- ■! -i'll.
. ' '
|S -1
f :.i