’/ f f tt,
i|!i"
S L U Y T R E D E N ;
Bevattende de veranderingen in de regeeringsform van
Holland, faande de voorgaande Htstori
voorerei
5>Oewel Graaf Dirk op
deeze wyze meest alle de
onderfeheydene Graaf-
fehappen, uyt welken w y
gezien hebben , dat het
oude Vriefehe Hertogdom van het
thans genaamde Holland eertyds
beftondt, onder zyne magt gebragt
en dat aldus vernietigd hadt, Zoo
weet men echter, dat hy en alle
Zyne opvolgers, als zieh tot geenen
Hertog könnende verheffen , dierhalve
flechts den tytel van G r a a f ( i )
DER H o l l a n d e r e n of(2 )vAN
H o l l a n d gevoerd hebben;niettegenftaande
aan eenige Hollandfehe
Graaven, de hooger tytel van (3 )
H e r t o g zoonu zoodan door eenigen
gegeeven is; niet om dat z y
weezenlyke H e r t o g e n waaren,
maar, door’tin een imelten van Zoo
veele Graafichappen, toen de zelfde
magt en het zelfde vermoogen, als de.
oude V r i e s c h e H e r t o g e n ,
VAN HET THANS GENAAMDE
H o l l a n d bezaten.
Onaangezien zieh nu op deeze
wys zoo veele (4 ) Graafichappen
onder de beftiering van een hoofd
vereenigd vonden. Zoo bleef echter
ieder Graaflchap zyne eyge wetten,
keuren en regeeringsform behouden:
en het is uyt dit grondbeginfel, dat
de onderfeheydene Heemraadfehap-
pen van Rynland , Kenmerland en
anderen ook nog tot den huydigen
dag to e, zoo onderfeheyde regeeringsform
, maaten, gewigten en
andere verfehillende zaaken, hebben
en gebruyken.
Zulks om ieder gewest, volgens
eyge wetten des zelfs te berichten,
de Graafnuin’t een, dan in ’ t ander te
redit z a t , en , mids hy te gelyk
alom
( 1 ) V a n d e r S c h e llin g t ie n d r e c h t tom . I I . p a g . 9.
î f f i c l k c j je c f t c e n 3 c g d . . . . ö o g ö c3 c í c t t e r e n ü a n
i j c t om fx í j ? i f t íJOlfiomc Íe c0 b n a r : T h e o d e ri -
c u s D f._i g r a c i a H o l l a n d e n s i u m c o m e s .
( 2 ) Diplom. Tbeod. Comitis apud J . a Le ydis Lib.
X V . cap. 4 . In n om in e fan r iæ & in d iv id uæ T r i n i t
a c i s , T h e o d o r i c u s D e i g r a t ia H o l l a n d i æ
c o m e s .
( 3 ) G o u d f c h e C h r o n . p a g . 1 1 7 . íD e fe © b e l
H e r t o g íB í I I cm ö a n i^ o l la n t to o ? t i i iD b c t gc=
f l a g c n / cn D a a c n a fo ö e la c f j H e r t o c h iB í I í cm
ö a n i^ o l la n t © a fp e r e n .
Gobelin Perfona Cosmod. a ta t. V I . cap. 89. P Io c
an n o L e o d ie n fe s o b fe d e ru n t T r a je r iu m lu p e r flu v ium
M o fæ fitum ; q u ia a b d ic a b a n t D om in um e le r ium
L c o d ie n f em , fr a t rem D u c i s H o llan d iæ .
Qrderic. V ita l. L ib . V I L ad ann. 1 0 3 1 . P h i lip p u s
v e r o 4 7 an no s p o se p acris m o rc em r e g n a v i c , r iB c r -
tam F lo r cn c ii F r ifo n um D u c i s f iliám , in c o n ju g
ium d u x ic .
A n c , M a th , d e n o b i l. p a g . 60. © n c r o in m c fo
Ô o c r i D t tn a c n t g c l í c / D a t í j í g e c n o n r c ö c l ic k c
iö o o |D cn en r o e t e o p i^ c c r c n c n o p go cD c H n ö c n /
cn fo n ö c tU n g c op b c n H e r t o g e n ö a n l^ o I I a n L
Miracula S . P . Benedilli cap. 24. H i c ( Pbilippus )
D u c i s F r ifiæ í i l ia m , n om in e B e r t a m , in m a tr im o n
ium a c c e p i t.
( 4 ) T e w e e t e n : H o lla n d , We stflinge , Kenmerland,
R y n la n d , Bodelograve, M a a sla n d , V la a rd in g e , en de in
gefcbü gewe e ft zynde Landen der M e rw e o f 't Bofcb
Wasda.
alom niet kon tegenwoordig zyn,
over de onderfeheydene gewesten
( l ) M iS S I o f (2 ) V lC E C OM I -
T E S , by ons onder den naam van
H OOF DEAL j UWEN bekend, zyn de
van eenige (3) wettige en Edde
geboorte, Heide, om het G r a a f -
d i n g e , dat is ’s Graaven hooge
vierfehaar, te fpannen; ’ t gene, by (4 )
voorbeeld in ’t geweeze Graaffchap
Kenmerland des Maandags, Dynsdags
en W oensdags, naa Sint Pontiaansdag
te Haarlem o f Egmond wierdt geo-
lend , en door eenen Edelen W elg e-
jooren man, die Ridder was, des
Donderdags o f Vrydags voltrokken.
En aan welke en andere door hen aangeftelde
Baljuwen en Ambachtshee-
ren z y het derde deel van alle door
hen geinde breuken, welken zy .
zelfs van de Franfche Koningen
eertyds ( 5 ) ontfangen hadden , te
gelyk (6 ) afftonden.
. In geene zaaken o f ampten echter
viel grooter verandering dan in de
C e n t e n a r i i o f H o n d e r d m
a n n e n voor. Want daar deezen
eertyds door de ingezeetenen van
elk gebucht o f karipel, ten overftaan
van den Graaf (7 ), gekoozen wierden,
zoo.zyn die allen federt deezen
Graaf niet alleen ervelyk aangefteld,
maar de gebuchten zelfs aan die ervelyke
C e n t e n a r i i o f H o n d
e r d m a n n e n in eeuwiglyke(8)
huure, erfpagt, o f , om beter te zeggen
, te leen van het Graaffchap uyt-
gegeeven: en het is hierom dat men,
myns weetens, geene (9 ) *He e r -
l y k h e d e N in Holland vindt, welken
geene leenen der Graaflykheyd
zyn. T o t een overtuygend bewys
dat de Heeren door den Graaf, en
niet de Graaf door de Heeren , gelyk
(10 ) eenigen gewild hebben, zyn
aangefteld. Want wat ichyn van
rede is ’er, dat die Heeren , welken
eerst, volgens die ftelling onafhan-
g e ly k , v r y , ja Souvrainen zouden
geweest zyn , zieh a l l e n , zonder
dat men van deeze ftaatsverwisie-
ling in de oude historien de minfte
voetftappen vindt, aan den door hen
aangeftelden Graaf federt zouden
leenroerig o f dienstmannen gemaakt
hebben.
Dit beftandig bezit en het gefta-
dig verblyf der bezitters, in de hen te
leen gegeevene ( 1 1 ) hoeven en ge buchten
, heeft den voet tot het bou-
( 1 ) Cap. Dagoberti anno 630. cap. 36 . § I . C o n v
e n tu s ' auc cm fe cu n d um , co n fu e tu d in em an tiqu am
f ia t in om n i C e n t e n a c o r am C om ic e auc m i s s o r i
c o r am C e n te n a r io .
( 2 ) Capit. Carlomanni tit. I I . cap. 9 . C o m e s
p ræ c ip ia c fu o V i c e c o m i t i fu isq u e C e n te n a r iis a c
l e liq u i s ra in is tr is r e ip u b licæ .
(■3) P r e v i l . c n H a n d v . v a n K enm e r ! . p a g . 41. 3IIÎ
ù c n e c v jlc i i fu U m to p jjen fc t r e n c e » B a l l i u w ,
b ie t o p i j c i i m e t c z u s e t t c n m o g c i i c n ö a n cmcv
\ V E T A c H T I G E N B E D D E Î0.
• ( 4 ) Ib id em , © n f c 4 >c ijout c n b i c . â t i j c p c n c n
fü l l e n B A N N E N I je t G R A E F D IN G E DClff /feflClt*
b n g l j0 / D e s © i n g l j s b a g l j s / en D e s î© o c n s b n g l j s
n a a r á^ in t iS o n t í a c n D a g e t o t i^ n c r lcm o f t o t © g ?
m o n b c t c v e cQ tc» ö c s © o n D c rD a g ljs / D e s © |p -
b a g i j s n n Den b a n n e / c n ö c D n c t fü l le n w y z e l ?
v e ' w e s f - n t c v n n t to o c fD c i i lD a a i - / t c r c c j j r e n ö e n
i t l n g c t N A K e n n e m e r r e c h t e n , c n n a
3 c lj " c p e n c n Doen ^ r .
( 5 ) Capit. Carol. M. ann. 79 3 . cap. 5 . Si C om it é s
■ipfas C a u fa s c om m o v e r in t . ad r e q u i r e n d um , illam
t e r t i a m p a r t e m a d e o rum r e c ip ia n c o p u s ,
d u a s v e r o ad p a la c ium . E c fi p e r fuam n e g lig e n -
ciam r em an fe r in t . . . . tu n c v o lum u s u t ip fe C o i
l . Dee!.
m c s illam te r tiam p a r c em n o b h a b e a t , fe d cum in t
e g r ic a te ad p a la t ium v e n ia t . V e rfta a door d it Paleys
in opzigte v a n H o lla n d , dat. v a n Nieumeege.
■ ( 6 ) r r i v i l . v a n V r o u M ä r g . 10 M e y 13 4 5 . ©O Ctt
3UllenDc^mbotijti^ccfcn ijcbbcnden derden
PENNING VAN ALRE V E R B O R E,N I S S E , D A T
o n s e n B a i l l i o u w bc(joo?t te cccljten i t .
( 7 ) Capit. Carol. M . anno 809. cap. 22. U t . . . i
C e n t e n a r ii . . . - c u m C o m i t e & p o p u l o e l i g a n -
TUR & eo n ft icu an cu r ad fua m in is te r ia e x e r c e n d a .
( 8 ) G i f t v a n Jan G r a a f v an H o l l . 4 A u g . 1298.
v a n d e H e e r ly k l i c y c N i c u w e n b r o e k . ©at top v e r -
HUYERT Ijcbbcn tcv e e u w i l i c h e r h u y e r e
cnöc in ccncn e r f f p a g h t e uprgcgeöcn onsren
b?ocIt (|c.
( 9 ) Zie bier over vander ScbelUngs T i e n d r e c h t
tom. I . pag. 1 7 2 .
( 1 0 ) H . d e G r o o t O u d li. d e r B a ta v . R e p u b .
c a p . 20.
( 1 1 ) U i t g i f c b .v a n Jan G r a a f v a n H o ll 4 A u g . 12 98 .
^Uc boeten ban bccDrcn/ fonbcr toonbcn/ cnbc
ban iicnningcn fiillcn toccfcn tijicn <3cljcllinge cn
n p e t mce?ve/ Dc lanDttoingc ban bcfleifrc/ ban
nvbc/ toff ban coyc/ fal toccfcn ttocc ^cljclUnscii
iJoH. bcn H e e r v a n d e n H o v e n .
X x XX
Tn.
..iin