i 4 ' " I l s -4 , i : , 7
r ' f ! I , » !
liiatlfi'f;
I ' f'lH j j " ? ■ J:^il
n i N |
ll iiH
n Ï
. J ! !»
m
i l l
1 1 . i " ' ‘' , r » | " > i 3 .
I
:í!|!|Ií:í
i i . J H , ;l« ; i
i¡; 4«ji
'/ 'is
'M
2 0 2
zelf -veelvuldige wooden ontfangen ,
hadt, en door de zelven zyne krachten
voelde bezwyken, hy eyndelyk
aan den voornaamften der aanvalleren
zyne wapenen, onder’t doen deezer'
aanfpraake, overgaf. Ontfang,
want dus waaren ( i ) zyne woorden,
deezen degen en geef hem aan nwen
Heer, tot cen teken zyner overwinninge,
op dat hy hem aan zynen vriend
den Keyzer zendde, en die zieh niet
min over ’t ftieuvelen van zynen vyand
verbeuge, dan over het verlies van zynen
hloedverwant bcdroive. Vervolgens
zieh naar ’t ooste keerende
heeft h y , naa ’t doen van een kort
gebed in zyne moedertaale tot God,
zyne veege ziele (2) uytgeblaa-
zen.
Dus ongelukkig was het eynde
van den fteeds in zyn leeven zoo onrustig
geweest zynden Wigman,
wiens eene Zoon , Dirk tegenwoordig
Graaf van Holland, thans zynen
Vader in de flotvoogdye van Gent
en ’t Graaflyk bewind der Vlaamfche
landen, gelegen tusfchen de Leije en
Honte, opvolgde.
Zyne eenige dochter (3) Liutgard
trouwde ledert met Lodewyk, Graaf
van L oon , naa die by zyne eerfte
Gemaalin Aleydis, zynde (4) uyt
het Graaflyk huys van Limburg,onder
anderen Baidrik van Loon geteeld
hadt, welke ledert Bisichop van
Luyk wierdt, en van wien wy in het
vervolg omftandiger Zullen handc-
len.E
yndelyk de jongfte Zoon ( J)
van den aldus gefiieuvelden W ig man
, mede Wigman genaamd, volgr
de zynen vader alleen in Nardin-
gerland, U rk, en in een gedeelte
van’t Graaffchap Hameland, te weeten
die landen, welken zoo beneden
als boven den Ysfel aan de Noordzyde
des Ryns gelegen zyn , mids
des zelfs geiheuvelden Vaders wydluchtige
overige (6). aangeflaagene
goederen, eensdeels aan de Abtdy,
welke des zelfs Oom Heriman te Lunenburg
gefticht hadt , andersdeels
aan die van Keminada, omtrent de
Weezer, door K eyzer Otto gegeeven
wierden.
Dees Wigman deV. hadt by zyne
Gemaalin, die eenigen (7 ) willen
dat Kunigund genaamd en eene dochter
C O Witicb. Annal. Lib. I I I . fol. 6 6 i. Accipe,
inquic, bunc gladium, ¿ f defer domino tuo, quo pro
ßgno viàorùs illum teneat, imperatorique amico trans-
mittat, quo fciat aut bostem occifum irridere, vel certe
pTopinquum defiere. Ec his diriis converfus ad orien-
cem , uc pocuic , patria v o c e Dominum e xora vic,
animamque mulcis miferiis & incommodis rcple-
t am , piccaci Creatoris omnium effudic.
(2 ) Meyeri Annal. ad ann. 697. Wigmannus C o mes
novi Cascri Gandenfis, Occhoni Augusco diu rc-
b e llis , a Mifacha Sclavorura regulo Occhonis araico
incerfici cur.
Sigeb. Gemblac. Cbro. ad ann. 967. Wichmannus
diu contra Ottoncm Imperacorem, r e b e llis , a Mifa
ch a , Sclavorum r e g u lo , Imperatoris amico & milit
e , perìmitur.
( 3 ) Mantel. Hift. Losftnfis Lib. I I I . pag. 3R. Illi
duce fuerunc u x o r c s , prior Aleidis de L em b o rch ,
cujus deindc cognati farii Limburgii Cornices circa
annum 1050. Lutgardis . . . . . p o s te r io r , na-
tique cx ucraque Liberi : e x Aleide Baldricus Secundas
Leodienfis Episcopus & Gislebercus ; e x Lutgar-
de Arnulfus tercias hujus nominis Comes L o s fen fis ,
O tto & Hcrmannus Canonicus & Archidiaconus
Leodienfis.
C4) Cbron. Magn. Belg. div. 97. B aldricus, hujus
nomini.« fecundus X L V I I . a beato M a te rn o , &
X V I I I . Leodienfis E pisc o p u s , filius pius Lu d ov ici
C omitis Losfenfis e x filia Ducis Lymbu rg en fis , &
Archidiaconus Campaniæ , omni morum honescate
præclarus. Confecracus a Beaco Heriberco Colonienfi
A r ch iep is cop o , anno Domini M V I I I , pontifica.-
tus verb Sergii Papas quarti anno primo.
( f f Zie de Geßacbtlyst van ’t Hamelandfcbe Huys
I I . Deel fol. n 8 .
( 5) Annal. Saxo ad ann. 967. Heredicatem W ig manni
Imperator divifit in duas p a r te s , & unam e x
his tradidit M o n a s te r io , quod Herimannus D u x in
Liunenburh con flru x erac, alteram concesfic A b b a -
tiæ , quæ dicitur Keminada ju xta Wifaram fiuvium.
Hæ c duo cenobia dono Imperatoris m.axime funda-
ta fune & regali aurioritace corroborata.
( 7 ) Chron. der Fürsten und Herren zu GuHcb,
Cleve und Berge pag. 2 1 . vfa.
5>ci* JÇcrccn ia ii/ q ra fc» tpcfitcr/
2Îiié Eutingen jur gi;ciiam ’cv
5« tf)»gciit/ iu aller jcif.
Cunignnta fic gcnanö ivrv.
ter van den Landgraaf van Tliurin-
gen zou geweest z yn , behalven eenen
( i ) Zoon Wigman den V I .,
van wien wy in ’t vervolg ftaan te
handeien, nog twee dochters Liutgard
(2) cn Adela,ftaande het leeven
zyns Vaders, geteeld. Welken,
hoewel zy beyden uyt het (3) magtigfte
geflacht van Nederläxenland
gebooren, en zelfs aan het Keyzerlyke
Huys vermaagdfchapt waaren,
echter niet weynig van de andere in
gedrag verfchilden. Want gelyk
haare jongfte zuster Adela wraakzug-
tig, hoogmoedig, wulps en totalles
, wat de vleeslyke lusten ftreelt,
genegen was, zoo zag men in haare
oudere zuster Liutgard (4) eene
wonderbaare zeegbaarheyd en voorts
allerhande andere deugden, meer
dan men in eenen vrouwperlöon verwachten
kon , by alle voorvallen
uytmunten. Zulks haar Vader ziende
Liutgard geheel tot den Geest
lyken ftaat geneegen op eenen zeer
hoogen berg, Elte genaamd, en gelegen
in zyn Graaffchap Hameland,
niet alleen van den grond af een
overdeftig klooster voor deeze zyne
( 1 ) Alpert. de diverf. temp. Lib. I . cap. i . Apud
Germanos qui circa Rhenum jncotunc, duo d i t i s s
im i W i c hi a n n u s & B a l d e r i c u s lummis opi-
bus inter fc de potencacu contendebanc. Sed W i c mannus
gratia & aroicicia r e g is , raulcorumque Ger-
manorum nitebacur.
(2 ) Ibidem cap. 2. Exinde pose hinc biennium ob
plerasque injurias, quos A d e l a s o r o i u Dominæ
L i h t c a r u æ inrogabat. . . . . .
( 3 ) Ibidem. Præterea res isca vehenrentcr esc admiranda
has forores parentibus clarisfirais o re a s ,
tam divifas a fe esfe potuisfe , uc quot reprehen-
Concs in una notarentur , to t in altera virtutes præ-
dicaventur. . . . Nostro v ero filentjo ilia præccrmici
tenda fu ne , quæ de Adela dicebancur, quod erat clamo-
fa in v o c e , lasciva in v e rb is , vesce compo fita , ani»
ino disfoluca, & quod inftabilitaccm mentis nucibus
oculorum præferebat.
(4 ) Ibidem cap. 3. Ac v ero Liucgardis longe dis-
nilis ...........
huic. Nam'moribus honestis erat celeberrim
a , vircucibus omnibus ultra quod credi potesc pra:-
clarisfima, hospicalitatc tam adfueca, ut in adventu
hospitum maxime d e lcriare tu r, tan dcmqu c, fi
quando abesfcnc , quod tamen raro c o n t ig ic , quan-
dain quafi nitesticiam in vulcu piu’ferebac r ic .
dochter ftichtte, maar dat tot hulp-
middel zoo van zyne ziele als van z y nen
(5) verflaagen Vader en verdere
voorouders, even gelyk ook Keyzer
Otto, uyt aanmerkinge van zyner
Nichte voorbeeldlyk leeven , met 968.
zeer veele goederen in het volgende
jaar, volgens den inhoudt van deezen
(6) brief, begiftlgden.
In den naam der Heylige en onver-
deelbaare Drieeenigheyd. Otto door
Gods gunßig zynde barmhartigheyd
doorluchtig Keyzer. Dat alle onze getrouwen,
zoo tegenwoordige als toekomende
weeten, %oe wy op de tusfchenkomfte
van onze welbcminde Gemaalin
Adelheyd en Dirk eerwaardig en Bisfchop
van Mets zekere zaaken, ons Key-
zerlyk recht eygen, gegeeven hebben aan
zeker klooster van Godgewyde Maagden,
’ t gene Graaf KKigman, op den boord
des Ryns in ’t Graaffchap Hameland
cn de plaats Elte, van zyne grondflagen
a f heeft opgebottwd, en die Godvrugti-
ge vergaring der Godtoegewyde dochters
met veelvuldige zeer deftige goederen begiftigd;
aan wiens verdienßen wenfchen-
de deelachtig te zyn, zoo hebben wy aan
de zelve kerk afgeflaan alle het gene de
zelf-
C j) Diplom. Ottonis I I I . apud Pontan. Hift. Geld,
fol. 72. Wichmannus Comes pro animæ fuæ remedio
s u o r u m q u e PAREN TUM .
(6 ) Ant. Matb. Annal. tom .V L pag. 45. In nomine
Sanriæ & individiiæ trinitacis. Ücto divina fa v
en te demencia Imperator Augustus. N o ve r in e
omnes fideles nostri præfentes fcilicec r i fu tu r i ,
qualiter nos quasdam res nostri imperatorii juris interventu
dileriæ conjugis noscræ A d e lh e y d is , r i
T h e od e r ici-v en e ra b ilis Metenfis E pisco pi condona-
vimus ad quoddam Monasterium D e o lacrata rum,
qu od Wichmannus Comes in litto re R h en i, in C o mitatu
Hanumelant, lo c o Elcene & a fundamentis
usque con firu xic, & religiofo D e o facratarum colleg
io multisque opimis laculcatibus dotavic. Cujus
meritis r i nos participes fieri defiderances concedí-
mus eidem ecclefiæ quicquid idem Wichmannus
Comes b ene ficii, nos v ero prædii in te r r ito r io ,
U r c h , in pago Salo habere v ifi fumus, in quibuscunque
rebus fu is f e t , mancipiis ucriusque fe x u s ,
æd ificiis, te rr is , cultis r i in cultis, pra tis, p a scu is ,
f i lv is , aquis, aquarum decurfibus, exitibus & red-
d itib u s , quæfitis, & inquirendis. A d hæc quicquid
prænominatus C om es in Comicacu Nardinclanc benefic
ii, nos v ero p ræ d ii, ad earn diem ha bu im us ,
E e e 2
- Î ' :
1=
5 =
r i i
> '1 - k - .
'.-11- ’’
f
f - ' 'i-!' I
' S i i : ;
l i ' ’