faciebam, ea uti, accepta mercede, déférant, non efi confilium, Quirites.
Illis difficile efi in potefiatibus temperare, qui per ambitionem fefe probes
fimulavere : mihi, qui omnem cetatem in optumis artibus egi, bene
facere jam ex confuetudine in naturamvertit. Bellum me gerere cum
Jugurtha juffifiis : quam rem nobilitas agerrume tulit. Quoefo reputate
cum animis vefiris, num id mutari melius fit, f i quem ex ilio globo
nobilitatis ad hoc, aut aliud taie negotium mittatis, homtnem veteris pro-
fapia, ac multarum imaginum, et -nullius fiipendii ; fcilicet ut in tanta
re ignarus omnium trepidet, fefiinet, fumât aliquem ex populo monito-
rem officii fui. Ita plerumque evenit ; ut, quem vos imperare juffifiis,
isfibi imperatorem alium queerat.
LX X X V I II. At ego fido, Quirites, qui, poftquam Confules faBi
funt, aBa majorum, et Gracorum militaria pracepta legere cceperint ;
homines prapofieri. Nam gerere, quam fieri, tempore pofierius, re,
atque ufu prius efi. Comparate nunc, Quirites, cum illorum fuperbia
me hominem novum. Qua illi audire, et legere folent, eorum partent
vidi, alia egomet geffi, qua illi litteris, ea ego militando didici. Nunc
vos exiftumate,faBa, an dilla pluris fint. Contemnunt novitatem me-
am, ego illorum ignaviam. Mihi fortuna, illis probra objeBanlur.
Quamquam ego naturam unam, et communem omnium exfiumo, fed
fortiffiumum quemque generofijfumum. Ac f i jam ex patribus Albini,
aut Befiia quari poffiet, me ne, an illos ex fe gigni maluerint; quid re-
fponfuros creditis, nifi, fefe liberos quam optumos voluffie ? Quodfijure
me defpiciunt ; faciant idem majoribus fuis ; quitus, uti mihi, ex vir-
tute nobilitas capit. Invident honori meo : ergo invideant labori, in-
nocentia, periculis etiam meis : quoniam per hac ilium cepi. V?rum
homines corruptifuperbia, ita atatem agunt, quafi vefiros honores con-
temnant; ita hos petunt, quafi honefie vixerint. Ne illi falfi fiunt, qui
àiverfiffumas res pariter exJpeBant, ignavia voluptatem ; et premia
virtulis. Atque etiam cum apud vos, aut in: Senatu verta faciunt, ple-
raque oratione majores fuos extollunt ; eorum fortia falla memorando
clariores
clariores fefe putant : quod contra efi. Nam, quanto vita illorum pra-
clarior, tanto horum fecordia fiagitiofior. Et profeBo ita fe res' habet:
majorum gloria pofieris quafi lumen efi, neque bona eorum, neque mala
in occulto patitur. Hujufce rei ego inopiam patior, Quirites. Verum
id, quod multo praclarius efi, meamet faBa mihi dicere licet. Nunc vi-
dete, quam iniqui fint. Quod ex aliena vèrtute fibi adrogant, id mihi
ex mea non cancedunt : fcilicet quia imagines non habeo, et quia mihi
nova nobilitas -efi : quam certe peperijfe, quam acceptam corrupffie melius
efi.
L X X X IX . Equidem ego non ignoro, f i jam mihi refpondere velint,
abunde illis facundam, et compofitam orationem fiore. Sed in maxumo
vefiro beneficio, cum omnibus locis me, vofque malediBIs lacerent, non
placuit reticere : ne quis modefiiam in confcientiam duceret. Nam me
quidem, ex animi mei fententia, Icedere nulla oralio polefi. Quippe vera,
necejfe efi bène prcedicet: falfam, vita morefque mei fuperant. Sed
quoniam vefira covfilia accufantur, qui mihi Jummum honorem, et max-
umum negotium inpofuiftis : etiam atque etiam reputate, num eorum poe-
nitendumfit. • Non poffium,fidei cauffia, imagines, neque triumphos, aut
Confuíalas majorum meorum ofientare ; at, f i res pofiulet, hafias, vexil-
lum phaleras, alia militaria dona, prceterea cicatrices adverfo corpore.
Ha funt mea imagines, hac nobilitas, non hareditate reliBa, ut illa illis,
fed qua ego meis plurimis laboribus, et periculis quafiui. Non funt com-
pofita verba mea: parvi id fació; ipfa fe virtus fatis ofiendit: illis artificio
opus efi, ut turpia faBa oratione tegant. Neque litteras Guacas
didici: Parum placebat eas difiere, quippe qua ad virtutem doBoribus
nihil profuerunt. ■ - Al illa multo optuma Reipublica doBus fum; hofiem
ferire, prafidia agitare, nihilmetuere, nifi turpem famam; hiemem, et
afiatem juxta pati, humi requiefeere ; eodem tempore inopiam, et laborem
tolerare. His ego praceptis milites hortabor : neque illos arBe colam,
me opulenter ; neque gloriam meam laborem illorum faciam. Hoc efi
utile, hoc-civile imperium. Namque, cum tute per mollitiem agas, ex-
O ercitum