cailris jus dicebat, quafi violentiam barbarorum et lidoris vir-
gis, et praeconis voce poifet inhibere : at illi, qui jam pridem
rubigine obiitos enfes, inertefque quererent equos, ut primum
togas, et faeviora armis jura viderunt, duce Arminio arma corri-
piunt, quum interim tanta erat Varo pacis fiducia, ut ne praedida
quidem, et prodita per Segeftem unum principum conjuratione
commoveretur. Itaque improvidum, et nihil tale metuentem
improvifo adorti, quum ille, (o fecuritas) ad tribunal citaret,
undique invadunt, caftra rapiunt, tres legiones opprimuntur.
Varus perditas res eodem, quo Cannenfem diem Paulus-, et fato
eli et animo fequutus. Nihil illa caede per paludes, perque filvas
cruentius : nihil infultatione barbarorum intolerantius, praeci-
pue tarnen in caufarum patronos. Aliis oculos, aliis manus
imputabant : unius os futum, recifa prius lingua, quam in manu
tenens barbarus, Tandem, inquit, vipera, fibilare deßße. Ipfius
quoque confulis corpus, quod militum pietas humi abdiderat,
effoflum. Signa et aquila duas'adhuc barbari poifident. Ter-
tiam fignifer prius, quam in manus hoftium veniret, evulfit,
merfamque intra baltei fui latebras gerens, in cruenta palude
fic latuit. Hac clade fadum, ut imperium, quod in littore
Oceani non fteterat, in ripa fluminis ftaret. Hase ad Septe-n-
trionem. Sub Meridiano tumultuatum magis, quam bellatum
eft. Mufulanios atque Gaetulos accolas Syrtium, Cofib duce,
compefcuit : unde illi Gatulici nomen. Latius vid o r ia patet.
Marmaridas atque Garamantas Curinió fubigendos dedit. Po-
tuit et ille redire Marmaricus, fed modeflior in aeftimanda v id o ria
fuit. Ad Orientem plus negotii cum Armeniis huc alterum
ex Caefaribus nepotibus fuis mifit. . Ambo fato breves: fed alter
inglorius. Maffiliae quippe Lucius morbo folvitùr: in Syria
Caius ex vulnere, quum Armeniam ad Parthos fe fubtrahen-
tem recipit. Armenios, vid o rege Tigrane, in hoc unum fer-
vituds genus Pompeius afiueverat, utredores a nobis acciperent.
Intermiffum
Intermiffum ergo jus per hunc recuperatum, non incruento,
nec inulto tamen certamine. Quippe Domnes, quem rex Ar-
taxatis praefecerat, fimulata proditione, adortus virumintentum
libello, quem, ut thefaurorum rationes continentem, ipfe por-
rexerat, ftridus ac recreatus ex vulnere in tempus. Ceterum
barbarus undique infetto exercitu oppreffus, gladio, et pyra,
in quam fe percuflus immifit, fuperftiti etiamnum Caefari fatif-
fecit. Sub Occafu pacata fere omnis Hifpania, nifi quam Py-
renasi definentis feopulis inhasrentem citerior alluebat Oceanus.
Hic duae validiifimae gentes, Cantabri et Allures immunes imperii
agitabant. Cantabrorum et pejor, et altior, et magis per-
tinax in rebellando animus fuit ; qui non contenti libertatem
fuam defendere, proximis etiam imperitare tentabant, Vaccas-
ofque, et Curgionios, et Autrigonas crebris incurfionibus fati-
gabant. In hos igitur, quia vehemendus agere nuntiabantur,
non mandata expedido, fed fumpta eft. Ipfe venit Segifamam.
Caftra pofuit inde partito exercitu totam in diem amplexus
Cantabriam, efferam gentem, ritu ferarum, quafi indagine de-
bellabat. Nec ab Oceano quieS, quum infetta claffe ipfa quoque
terga hoftium caederentur. Primum adverfus Cántabros fub
meenibus Bélgicas praeliatus eft. Hinc fuga in eminentiifimum
Vinnium montem, quem maria prius Oceani, quam arma Romana
afeenfura effe crediderant. Tertio Aracillum oppidum
magna vi repugnat. Captum tamen poliremo fuit Medulli mon-
tis obfidio. (Quem perpetua quindecim millium fotfa compre-
henfum cinxit, undique fimul adeunte Romano) poftquam extrema
barbari vident, certatim igne, ferro inter epulas veneno-
que, quod ibi vulgo ex arboribus taxeis exprimitur, prsecepere
mortem : feque pars major a captivitate, quae videbatur, vindi-
cavere. Haec per Andftium, Furnium, Agrippam, legatos, hi-
bernans in Tarraconis maridmis Casfar accepit. Ipfe prafens
hos deduxit montibus, hos obfidibus aftrinxit, hos fub corona
R r 2 j ure