Pontius, Herennium patrem confuluit: Et ille, mitteret omnes vel
occideret, fapienter, ut fenior, fuaferat : Hic armis exutos mittere
fub jugurn maluit, ut nec amici forent beneficio, et poil flagiti-
um hoftes magis. Itaque et Confules ftatim magnifice, volun-
taria deditione turpitudinem foederis dirimunt: et ultionem fla-
gitans miles, Papirio duce (horribile diélu) ftridlis enfibus per ip-
fam viam ante pugnam furit : et in congrejfii arfifle omnium oculos,
hoflis auétor fuit: nec prius fini? caedibus datus, quamjugum
et hoflibus, et duci capto, repofuerunt.
C A P . XVI I .
Bellum Etrujcum et Samniticum.
HA C T E N U S Populo Romano bellum cum fingulis gentium
: mox acervatim ; tarnen fie quoque par omnibus fuit.
Etrufcorum duodecim Populi, Umbri in id tempus intaâi, an-
tiquiffimus Italiæ populus, Samnium, gallique, in excidium Romani
nominis repente conjurant. Erat terror ingens tot fimul
tantorumque populorum. Late per Etruriam infellam quatuor
agminum figna volitabant. Ciminius interim faltus in
medio, ante invius, plane quali Calidonius, vel Hercynius*
adeo tune terrori erat, ut fenatus Confuli denuntiaret, ne tantum
periculi ingredi auderet. Sed nihilhorum terruit ducem;
Quin fratre prasmilfo explorât acceflus. Ille per nofiem pafto-
rio habitu fpeculatus omnia refert. Tum iter. Sic Fabius Maximus
periculofilFimum bellum fine periculo explicavit. Nam
fubito inconditos atque palantes aggreffus eft, captifque fuperi-
oribus jugis, in fubjeélos Jovis more detonuit: Ea namque
fpecies fuit illius belli, quali in terrigenas e coelo, ac nubibus,
tela mitterentur. Nec incruenta tarnen illa vigoria ; nam op-
prelfus in finu vallis alter Confulum Decius more patrio devotum
Diis
Diis Manibus obtulit caput, folennemque familias fuse confecra-
tionem in vitìoriae pretium redegit.
C A P. X V I I I .
Bellum Tarentinum, et cum Pyrrho rege.
SE Q,U I T U R bellum Tarentinum, unum quidem- titulo
et nomine, fed vi&oria multiplex; Hoc enim Campanos,
Apulos, atque Lucanos, et caput belli, Tarentinos, id eft, totani
Italiani, et cum iftis omnibus.Pyrrhum, clariflimum Grascia:
regem, una veluti ruina pariter involvit : ut eodem tempore
et Italiani confummaret, et tranfmarinos triumphos aufpi-
caretur. Tarentus, Lacedaemoniorum opus, Calabriae quondam,
et Apuliae, totiufque Lucania: caput, tum magnitudine,
et muris, portuque nobilis, tum mirabilis fitu : Quippe in iplis
Adriatici maris faucibus pofita, in omnes terras, Hiftriam, II-
lyricum, Epirum, Achajam, Africam, Siciliani, vela mittit.
Imminet portui, ad profpeftum maris pofitum theatrum: quod
quidem caufa mifera: civitati fuit omnium calamitatum. Ludos
forte celebrabant, quum adremigantes littori Romanas claffes
vident: atque hoftes rati, emicant, fine diferimine infultant,
qui enim, aut unde, Romani? Nec fatis. Aderat fine mora que-
relam ferens legatio. Hanc quoque foede per obfcoenam turpem-
que ditftu contumeliam violant. Et hinc bellum. Sed appa-
ratus horribilis, quum tot fimul Populi prò Tarentinis confur-
gerent, omnibufque vehementior Pyrrhus: qui femigraecam ex
Lacedaemoniis conditoribus civitatem vindicaturus, cum totius
viribus Epiri, Thefialiae, Macedonia:, incognitifque in id tempus.
Elephantis, mari, terra, viris, equis, armis, addito infuper
ferarum terrore veniebat. Apud Heracleam et Campania: flu-
vium Lirim, Lasvino Confule, prima pugna: qua: tam atrox fuit,
ut Ferentange turmae praefedlus Obfidius, invedlus in regem,
E e 2 turbaverit.