libro, qui immortalitatem animae docet, paululum quievit.
Tum circa primam vigiliam llritto gladio revelatum manu pectus,
femel iterumque percuffit. Aulì poli hoc virum medici
violare fomentis. Ille paflus, dum abfcederent, refcidit plagas :
fequutaque vis fanguinis moribundas manus in ipfo vulnere re-
liquit. Quafinon effet ufquam dimicatum, fic arma rurfus et
partes. Quantoque Africa fupra Theffaliam, tanto Africana fu-
perabat Hifpania. Plurimum quantum favoris partibus dabat
fraternitas ducum, et pro uno duos ilare Pompeios. Itaque nuf-
quam atrocius, nec tarn ancipiti Marte concurfum ed. Primum
in ipfo oflio Oceani Varus Didiufque legati conflixere : féd
acrius fuit cum ipfo mari, quam inter fe navibus bellum. Si-
quidem, velutfurorem civiumcalligaret Oceanus, utramque claf-
fem naufragio cecidit. Quinam ille horror, quum eodem tempore
fluttus, procellae, viri, naves, armamenta confligerent ?
adde fitus ipfius formidinem, vergentia in unum, hinc Hifpa-
niae, inde Mauritaniae littora; mare et inteilinum et externum;
imminentefque Herculis fpeculas, quum omnia undique fimul
praelio et tempellate faevirent. Mox circa oblidiones urbium
utrimque difcùrfum ell. Quae mifera: interhos atque illos duces
focietatis Romanae pcenas dabant. Omnium poftrema certami-
num Munda. Hie non pro cetera felicitate, fed anceps, et diu
trifle praelium : ut piane videretur nefcio quid deliberare fortuna.
Sane et ipfe ante aciem moellior non ex more Gaefar,
live refpettu fragilitatis humanae, Uve nimiam profperorum fuf-
pettam habens continuationem : vel eadem timens, poftquam
idem effe cceperat, quod Pompeius. Sed in ipfo praelio, quod
nemo unquam meminerat, quum diu pari Marte acies nihil
aliud quam occiderent, in medio ardore pugnantium fubito ingens
inter utrofque filentium, quali convenifiet. Hic omnium
fenfus erat. Novillìme illud inufitatum Caefaris oculis (nefas)
poll quatuordecim annos probata veteranorum manus gradum
retro
retro dedit. Quod etfi nondum fugerat, apparebat tamen, pudore
magis quam virtute refillere. Itaque ablegato equo, fimi-
lis furenti, primam in aciem procurrit. Ibi prenfare fugientes,
confirmare ; per totum denique agmen oculis, manibus, clamore
volitare. Dicitur in illa perturbatione et de extremis
aoitalTe fecum, et ita manifeilo vultu fuitfe, quali occupare
manu mortem vellet; nifi cohortes hollium quinque per tranf-
verfam aciem atìas, quas Labienus periclitantibus.cailris fubfi-
dio miferat, fugas fpeciem praebuiifent. Hoc aut ipfe credidit,
aut dux callidus arripuit in occafionem : et quali in fugientem
inveélus, fimul et fuorum erexit animos, et hofles perculit. Nam
hi, dum fe putant vincere, fortius fequi: Pompeiani, dum fu-
gere credunt fuos, fugere coeperunt. Quanta fuerit hollium
ctedes, ira, rabiefque viéloribus, fic aellimari potell. Hoc a praelio
profugi, quum fe Mundam recepiffent, et Caefar obfideri
flatim viélos imperaffet, congellis cadaveribus agger effeélus eli:
quae pilis jaculifque confixa, inter fe tenebantur. Foedum etiam
inter barbaros ! Sed videlicet vittoriani defperantibus Pompeii
liberiSj. Cnaeum praelio profugum, crure faucio, deferta et avia
petentem, Cefonius apud Lauronem oppidum confequutus,
pugnantem (adeo nondum defperabat) interficit. Sextum fortuna
in Celtiberiam interim abfcondit : aliifque poli Caefarem
bellis refervavit. Caefar in patriam vittor invehitur. Primum
de Gallia triumphum tranfmiferat Rhenus, et Rhodanus, et ex
auro captivus Oceanus : altera laurus ^Egyptia. 1 unc in fer-
culis Nilus, Arfinoe, et ad fimulacrum ignium ardens Pharus.
Tertius de Pharnace currus, et Ponto. Quartus Jubam et Mau-
ros, et bis fubattam oflendebat Hifpaniam. Pharfalia, et Thap-
fos, et Munda nufquam. Et quanto majora erant, de quibus
non triumphabat? Hic aliquando finis armis fuit'. Reliqua pax
incruenta: penfatumque dementia bellum. Nemo caefus imperio
praeter Afranium. Satis ignóverat femel. Et Fauftum
• Sullam.