bant, alios ita divites, ut regio viétu atque cultu aetatem agerent,
fibi quifque, fi in armis foret, ex vigoria talia fperabat. Prste-
rea, juventus, q u s in agris manuum mercede inopiam tolera-
verat, privatis atque publicis largitionibus excita, urbanum otium
ingrato labori praetulerat. Eos, atque alios omnis malum publicum
alebat ; quo minus mirandum eft, homines egentis, malis
moribus, maxuma fpe, Reipublicas juxta ac libi confuluifle.
Prsterea, quorum, viéloria Suite, parentes profcripti, bona
erepta, jus libertatis inminutum erat, haud fane alio animo belli
eventum exfpetìabant. Ad hoc, quicunque aliarum, atque Senati
partium erant, conturbari Rempublicam, quam minus v a lere
ipfi, malebant : id adeo malum multos poli annòs in civi-
tatem reverterat.
X X X IX . Nam, poftquam Cn. Pompejo, et M. Craffo CoiT.
tribunicia poteftas reftituta ell; homines adolefcentes, fummam
poteftatem naéli, quibusaetas, animufque ferox erat, ccepere Senatum
criminando, plebem exagitare; dein largiendo, atque
pollicitando magìs incendere; ita ipfi clari,-potentefque fieri.
Contra eos fumma ope nitebatur pleraque nobilitas, Senati fpe-
cie, pro fua magnitudine.-Namque, uti paucis verum abfolvam,
per illa tempora quicumque Rempublicam agitavere, honeftis
nominibus, alii, ficuti jurapopuli defenderent; pars, quo Senati
audoritas maxuma foret, bonum publicum fimulantes; pro fua
quifque potentia certabant: neque illis modeflia, neque modus
contentionis erat : utrique vidoriam crudeliter exercebant.
X L. Sed, poftquam Cn. Pompejus ad bellum maritimum, atque
Mithridaticum miffus eft; plebis opes inminuts ; pauco-
rutn potentia crevit. Hi magiftratus, provincias, aliaque omnia
tenere: ipfi innoxii, florentes, fine metu aetatem agere, ceterof-
que judiciis terrere, quo plebem in magiftratu placidius tradarent.
rent. Sed ubi primum dubiis rebus novandis fpes oblata efl,
vetus certamen animos eorum adrexit. Quod fi primo prslio
Catilina fuperiof, aut aequa manu difceffiffet; profeäo magna
clades, atque calamitas Rembublicam obpreffiflet ; neque illis,
qui viéloriam adepti forent, diutius ea üti licuiffet; quin, de-
felfis et exfanguibus, qui plus poffet, imperium atque libertatem
extorqueret. Euere tarnen extra conjurationem complures, qui
ad Catilinam initio p ro fe ti funt. In his erat A. Fulvius, Se-
natoris filius: quem retraélum ex itinere parens necari juifit.
Iifdem temporibus Roms Lentulus, ficuti Catilina pneceperat,
quofcunque moribùs, aut fortuna novis rebus idoneos credebat,
aut per fe, aut per alios folicitabat; neque folum civès, fed cu-
jufquemodi genus hominum, quod modo bello ufui foret.
XLI. Igitur P. Umbreno cuidam negotium dat, uti legatos
Allobrogum requirat ; eofque, fi poffit, inpellat ad focietatem
belli, exiftumans publice, privatimque s r e alieno obpreflos,
prst.erea quod natura gens Gallica bellicofa eflet, facile eos
ad tale confilium adduci polle. Umbrenus, quod in Gallia nego-
tiatuserat, plerifque principibuscivitatium notus erat, atque eos
noverat: itaque fine mora, ubi primum legatos in foro confpexit,
percunélatus pauca de ftatu civitatis ; et quafi dolens ejus cafum,
requirere ccepit, quem exitum tantis malis fperarent. i Poftquam il-
los videt queri de avaritia magißratuum, accufare Senatum, quod in
eo auxilìi nihil ejfet; miferiis fuis remedium mortem exfpeäare : At ego,
inquit, vobis, f i modo: 'viri eße. vultis; rationem ofiendam, qua tanta
mala.ißa eßugiatis. H s c u b id ix it; Allobroges, in maxumam
fpem addudi, Umbrenum orare, uti [ui mijerereiur: nihil tarn af-
perum, neque tarn difficile effe,- quin cupidiffume jaÜuri effint, dum ea
res civitatem aere alieno liberaret. Ille eos in domum D. Bruti
perducit; quod foro propinqua erat, neque aliena confilii, propter
Semproniam : nam tum Brutus ab Roma aberat. Prsterea
Gabinium