pauci, cum primum deditio ccepit, ad regem Bocchum in Mauritaniani
abierant. Igitur Jugurtha, ubi armis, virifque, et pecunia
fpoli'atus eft, cum ipfe ad imperandum Tifidium vocaretur,
rurfus ccepit Heilere animum fuum, et ex mala confcientia dig-
na timere. Denique, multis diebus per dubitationem confumtis,
cum modo tasdiorerum advorfarum omnia bello potiora duceret ;
interdum fecum ipfe reputaret, quam gravis cafus in fervitium
ex regno foret ; multis, magnifque prasfidiis nequidquam perdi-
tis, de integro bellum fumit. Et Romas Senatus, de provinciis
confultus, Numidiam Metello decreverat.
L X VII. Per idem tempusUticae forte C. Mario, perhoftias diis
fupplicanti, magna, atque mirabilia portendihnTufpex. dixerat, proinde,
qua animo, agitabat, fretus diis ageret : fortunam quam fapiffume ex-
periretur: cundapro/pere eventura. At illumjam antea Confulatus
ingens cupido exagitabat : adquem capiundum, praeter vetufta-
temfamilias, alia omnia abunde erant: induilria,probitas, militiae
magna fcientia, animus belli ingens, domi modicus, lubidinis,
et divitiarum victor, tantummodo glorias avidus. Sed is natus,
et omnem pueritiam Arpini altus, ubi primum aetas militiae pa-
tiens fuit, ftipendiis faciundis, non Graeca faCundia, neque ur-
banis mun.ditiis fefe exercuit : ita inter artis bonas integrum in-
genium breyi adolevit. Ergo ubi primum tribunatum militarem
a populo petit, plerifque faciem ejus ignorantibus, facile notus
per omnis t ribus declaratur. Deinde ab eo magiftratu, alium
poli alium fibi peperit: femperque in poteftatibus eo modo agitabat,
ut ampliore, quam gerebat, dignus haberetur. Tamen
is ad id locorum talis vir, riam pollea ambitione praeceps datus
eft, Confulatum adpetere non audebat. Etiam tum alios ma-
giftratus plebes, Confulatum nobilitas inter fe per manus tra-
debat, Novus nemo tam clarus, neque tam egregiis failis erat,
quin is indignus ilio honore, et quali pollutus haberetur.
LX V II I. Igi-
LX V II I. Igitur : ubi Marius harufpicis ditSla eodem intendere
videt, quo cupido animi hortabatur ; ab Metello petundi gratia
miffionem rogat : cui quamquam virtus, gloria, atque alia op-
tanda bonis fuperabant, tamen inerat contemtor animus, et fu-
perbia, commune nobilitatis malum. Itaque primum commo^
tus infolita re, mirari ejus confilium: et quali per amicitiam monete,
Ne tam prava inciperet, neu Juper fortunam animum gereret:
non omnia omnibus cupienda effe: debere illires fuas fatis piacere: pof-
tremo caveret id petere a populo Romano quod illi jure negaretur. Poft-
quam hasc, atque alia talia dixit, neque animus Marii fleCÌitur;
refpondit: Ubi primum potuiffet per negotia publica, fadurum fefe, qua
peteret. A c poftea, faepius eadem poftulanti, fertur dixifle : Ne
feßinaret abire : fatis mature ilium cum filio fuo Confulatum petiturum:
Is eo tempore contubernio patris ibidem militabat, annos natus
circiter viginti quas res Marium cum pro honore, quem adfeéla-
bat, turn contra Metellum vehementer accenderai. Ita cupidi-
ne, atque ira, pelfumis confultoribus, graffari : neque fatilo ullo,
neque diélo abftinere, quod modo ambitiofum foret': milites,
quibus in hibernis praserat, laxiore imperio, quam antea, habere:
apud negotiatores, quorum magna multitudo Uticas erat,
criminofe limul et magnifice de bello loqui: dimidia pars exercitus
f i fibi permitteretur, paucis diebus Jugurtham in catenis habiturum : ab
imperatore confulto trahi, quod homo inanis, et regia fuperbia, imperio
nimis gauderet. Quse omnia illis eo" firmiora videbantur, quod
diuturnitate belli res familiaris corruperant: et animo cupienti
nihil fatis feftinatur.
LX IX. Erat praeterea in exercitu noftro Numida quidam, nòmine
Gauda, Maftanabilis filius, Mafiniffas nepos, quem Micip-
fa feftamento fecundum heredem fcripferat, morbis confeclus,
et ob earn cauffam mente paullum inminuta. Cui Metellus
M 2 petenti,