vidia fui fatìi, atque uti in deditionem acciperetur ; reliqua cum
Beftia, et Scauro fecreta tranfigit: dein poilero die, quaii per
Saturam fententiis exquiiitis, in deditionem accipitur. Sed, uti
pro confilio imperatum erat, elephanti triginta, pecus atque
equi multi, cum parvo argenti pondere, Quasftori traduntur.
Calpurnius Romam ad magiftratus rogandos proficifcitur. In
Numidia et exercitu noifro pax agitabatur.
X X X II . Poftquam res in Africa geftas, quoque modo aélas fo-
rent, fama divulgavit ; Romae. per omnis locos et conventus, de
facSo Confulis agitari ; apud plebem gravis invidia : Patres feliciti
erant: probarentne tantum flagitium, an decretum Confulis
fubverterent,' parum conlfabat. Ac maxume eos potentia
Scauri, quod is aucìor et focius Beitije ferebatur, a vero, bono-
que impediebat. At C. Memmius, cujus de liberiate ingenii,
et odio potentiae nobilitads fupra diximus ; inter dubitationem
et moras Senati, concionibus populum ad vindicandum hortari :
monere, ne Rempublicam ne libertatem fuam defererent:
multa fuperba, et crudelia facinora nobilitatis offendere: pror-
fus intentus omni modo plebis animum accendebat. Sed quo-
niam ea tempelfate Romas Memmii facundia clara, pollenfque
fuit ; decere exiftumavi, unam ex tarn multis orationem ejus
perfcribere : ac potiffimum ea dicam, quae in concione poll re-
ditum Belfiae hujufcemodi verbis differuit.
X X X III. Multa me dehortantur a vobis, Quirites, ni Jiudium Rei-
publicce omnia Juperet; opes JaBionis, vejlra patientia, jus nullum;' ac
maxume, quod innocentice plus periculi, quam honoris ejl. Nam ilia
quifiem piget dicere, his annis quindecim quam ludibrio fueritis fuperbice
paucorum; quam Jcede, quamque inulti perierint vejlri defenfores; ut
vobis animus ab ignàvia, atque Jocordia corruptusfit; qui ne nuncqui-
dem, obnoxiis inimicis exjurgitis ; atque etiam nunc timetis eos, quibus
vos
vos decet terrori ej]e. Sed quamquam hcec talia Junt : tamen, obviam
ire fadtionis potentiae animus fubigit. Certe ego libertatem, qua miki a
parente meo tradita eft, experiar: verum id fruftra, an ob rem faciam,
in veftra manu ftlum eft, Quirites.
X X X IV . Neque ego vos hortor; quod Jape mojores veftri fecere, uti
contra injurias armali eatis. Nihil vi, nihil JeceJJione opus.eft: necejje
eft : fuomet ipft more pracipites eant. Occifo Tib. Graccho, quem reg-
num parare ajebant, in plebem Romanam quaftiones habita Junt. Poft
C. Gracchi, et M. Fulvii cadem, veftri . item ordinis multi mortales in
carcere necali Junt: utriujque cladis non lex, verum libido eorum Jinem
Jecil. Sed Jane Juerit regni paratia, plebi Jua reftituere. Quidquidfme
Janguine civium ulcijci nequitur, jure JattumJit. Superioribus annis taciti
indignabamini ararium expilari: reges, et populos liberos paucis no-
bilibus veBigal pendere; penes eojdem et Jummam gloriam, et maxumas
divitias ejje: tamen hcec talia Jacinora impune JuJcepiJJe, parum habuere:
itaque poftremo leges, majejlas veftra, divina, et humana omnia hoftibus
tradita Junt. Neque eos, qui ea Jecere, pudet, aut pcenitet: Jed incedunt
per ora vejlra magnifici; Sacerdotia, et Conjulatus pars Triumphos Juos
oftentantes: perinde quafi ea honori non pmdee, habeant. Servi are parati
injufta imperia dominorum nonperjerunt: vos Quirites, imperio nati,
eequo animo Jervitutem toleratis? At qui Junt hi, qui Rempublicam oc-
cupavere ? homines JceleratiJJumi, cruenlis manibus, immani avaritia, no-
centijfumi, idemque Juperbiffumi; quibus fides, decus, pietas, poftremo ho-
nefta, atque inhonefta omnia quceftui Junt. Pars eorum, occidijje tribunes
pi. alii quceftiones injuftas, plerique ccedem in vos JecijJe, pro muni-
mento habent. Ita, quam quijque pejfume Jecit, tarn maxume tutus eft:
me turn a Jcelere Juo ad ignaviam veftram tranftulere: quo s omnis, eadem
cupere, eadem odijfe, eadem metuere in unum ccegit. Sed hcec inter
bonos amicitia, inter malos fatìio eft.
X X X V . Quod