erat, fed omnibus modis infidias parabat Ciceroni. Neque ìlli
tamèn, ad cavendum dolus, aut aftutiae deerant. Namque a
principio Confulatus fui, multa pollicendo per Fulvìam, effece-
rat, ut Quintus Curius, de quo paullo ante memoravi, conGlia
Ca'tilin® fibi proderet. Ad hoc, collegam fuum Antonium pac-
tione provincia; perpulerat, ne contra Rempublicam fentiret.
circum fe pr®fidia amicorum, atque clientium occulte habebat.
Poftquam dies Comitiorum venit, et Catilin® neque petitio, neque
infidi®, quas Confulibus in campo fecerat, profpere ceiTere;
conftituit bellum facere, et extrema omnia experiri ; quoniam,
q u ® occulte tentaverat, afpera, fcedaque evenerant.
X X V II I. Igitur C. Manlium F®fulas, atque in earn partem
Etruri®, Septimium quemdam Camertem in agrum Picenum,
C. Julium in Apuliam dimifit, pr®terea alium alio, quemubique
opportunum fibi fore credebat. Interea Rom® multa fimul mo-
liri; Confuli infidias tendere; parare incendia ; opportuna loca,
armatis hominibus obfidere: ipfe cum telo eiTe, item alios ju-
bere: hortari, uti femper intenti, paratique effent: dies, noc-
tefque feltinare: vigilare; neque infomniis, neque labore fati-
gari. Poliremo, ubi multa agitanti nihil procedit, rurfus mtem-
pefta noéle, conjurationis principes convocai per M. Porcium
L®cam : ibique multa de ignavia eorum quéftus, docet Je Manlium
prtemififfe ad eammulitudinem, quarti ad capiunda arma paraverat ;
item alios in alia loca opportuna, qui initium belli facerent; Jeque ad
exercitum proficijcicupere.ß prius Ciceronem opprejfiffet: eum -fuis con-
filiis multum officere.
X X IX . Igitur perterritis ac dubitantibus ceteris, C. Cornelius,
eques Romanus, operam fuam pollicitus, et cum eo L, Var-
guntejus Senator, conftituere ea noéle paulo poli, cum armatis
hominibus, ficuti falutatum introire ad Ciceronem, ac de ìmprovifo
provilo domi fu® inparatum confodere. Curius ubi intel-
ligit, quantum periculum Confuli inpendeat, propere per Ful-
viam Ciceroni dolum, qui parabatur, enunciat. Ita illi janua
prohibit!, tantum facinus fruftra fufceperant. Interea Manlius
in Etruria plebem felicitare, egellate fimul, ac dolore injuri®,
novarum rerum cupidam ; quod Sull® dominatione, agros, bo-
naque omnia amiferat; pr®terea, latrones cujufque generis,
quorum in ea regione magna copia erat, nonnullos ex Sullanis
colonis, quibus lubido atque luxuria ex magnis rapinis nihil
reliqui fécerant.
X X X . Ea cum Ciceroni nunciarentur; ancipiti malo permo-
tus, quod neque Urbem ab infidiis privato confilio longius tueri
poterat, neque, exercitus Manliiquantus, aut quo confilio foret,
fatis compertum habebat, rem ad Senatum refert, jam antea
volgi rumoribus exagitatam. Itaque, quod plerumque in atroci
negotio folet, Senatus decrevit, Darent operam Confules, ne quid
Refpublica detrimenti caperet. Ea poteftas per Senatum, more
Romano, magifträtui maxuma: permitdtur exercitum parare,
bellum gerere, coercere omnibus modis focios, atque civis: domi,
militi®que imperium, atque judicium fummum habere: ali-
ter, fine populi julTu, nulli earum rerum Confuli jus eli.
X XX I. Poll paucos dies, L. Senius Senator in Senatu litteras
recitavit, quas F®fulis adlatas fibi dicebat a Quinto Fabio; in
quibus fcriptum erat, C. Manlium arma cepiffe, cum magna
multitudine, ante diem fextum Calendarum Novembrium: fimul,
id quod in tal re folet, alii portenta atque prodigia nun-
ciabant : alii, conventus fieri arma portari ; Capu®, atque in
Apulia fervile bellum moveri. Igitur Senati decreto Q. Marcius
Rex F®fulas, Q. Metellus Creticus in Apuliam, circumque ea
loca milfi. li utrique ad Urbem Imperatores erant ; impediti, ne
C triumpharent,