cum Damafippum, et alios ejufmodi, qui malo Reipublicce creverant, ju gular
ijii/Jit; quis non fiablum ejus laudàbat? Homines ficelefios,fa£liofios,
qui fieditionibus Rempublicam exagitaverant, merito necatos ajebant.
Sed ea res magna initium cladis fuit. Nam, uti quifque domum, aut
villam, pojlremo aut vas, aut v'efiimentum alicujus concupiverat, dabat
operarti, uti in profcriptorum numero efifet. Ita illi, quibus Damafippi
mors latitia fuerat, paullo pojl ipfi trahebantur: neque prius finis ju-
gulandi fiuit, quam Sulla omnis fiuos divitiis explevit. Atque ego hoc
non in M. Tullio, neque his temporibus vereor. Sed in magna civitate,
multa et varia ingenia Junt. Potefi alio tempore, alio Confale, cui item
exercitus in manufit, fialfum aliquid pro vero credi. Ubi hoc exemplo,
per Senati decretum. Confini gladium eduxerit; quis illi finem Jlatuet,
aut quis moderabitur?
LII. Majores nofiri, P. C. neque confdii, neque audacia umquam
eguere: neque fiuperbia obfiabat, quo minus aliena infiituta, f i modo
proba erant, imitarentur. Arma atque tela militaria ab Samnitibus,
infignia magifiratuum ab Tuficis pleraque fiumfierunt: pojlremo, quod ubi-
que apud fiocios, aut hofies idoneum videbatur, cum fiummo fiudio domi
exfequebantur : imitari, quam invidere bonis, malebant. Sed eodem ilio
tempore, Grada morem imitati, verberibus animadvertebant in civis, de
condemnatis fiummum fiupplicium Jumebant. Pofiquam Refipublica adolevit,
et multitudine civium fiattiones valuer e, circumveniri innocentes,
aliaque hujuficemodi fieri capere; tunc lex Porcia, aliaque leges parata
Junt, quibus le gibus exfiilium damnatis permififum efi. Hanc ego caufifam,
P. C. quo minus novum confilium capiamus, in primis magnam puto.
Propello virtus, atque, fiapientia major in illis fiuit, qui ex parvis opibus
tantum imperium fiecere, quam in nóbis, qui ea bene parta vix retinemus.
Placet igitur eos dimitti, et augeri exer.citum Catilina? minarne : fied ita
cenfieo; publicandas eorum pecunias, ipfios in vinculis habendos per municipio,
qua maxume opibus valent: neu quis de iis pofilea ad Senatum
referat,
referat, neve cum populo agat; qui aliter fecerit, Senatum exifiumare,
eum contra Rempublicam et fialutem omnium fablurum.
LIII. Poftquam Caefar dicendi finem fecit; ceteri verbo, alius
alii varie adfentiebantur: at M. Porcius Cato, rogatus fenten-
tiam, hujufcemodi orationem habuit:
L IV. Longe mihi alia mens efi, P. C. cum res, atque pericula nofira
confidero, et cum fiententias nonnullorum ipfie mecum reputo. Uli mihi
dijferuifife videntur de pana eorum, qui patria, parentibus, aris, atque
focis Juis bellum paravere: res autem monet, cavere ab illis magis,
quam, quid in illos Jlatuamus, confiultare. Nam cetera maleficia tum
perfiequare, ubi fatta fiunt; hoc, nifi provideris, ne accidat; ubi evenit,
firuftra judicia implores. Capta urbe, nihil fit reliqui viäis. Sed, per
Deos immortalis, vos ego appello, qui fiemper domos, villas, figna, tabulas
vefiras pluris, quam Rempublicam fiecißis: Ji ifia cujuficumque modi
fint, qua amplexamini, retinere, Ji voluptatibus vefiris otium prabere
vultis; expergificimini aliquando, et capejjite Rempublicam. Non agitur
de vedigalibus, neque de fiociorum injuriis; libertas, et anima nofira in
dubio efi. Sapenumero P. C. multa verba in hoc ordine fieci: fiape de
luxuria, atque avaritia nofirorum civium quefius fium; multofique mor-
talis ea caufifia advorfios habeo: qui mihi atque animo meo nullius un-
quam delidi gratiam fiecijfiem, haud fiacile alterius lubidini malefaßa con-
donabam. Sed, ea tametfi vos parui pendebatis; tarnen Refipublica fir-
ma erat: opulentia neglegentiam tolerabat. Nunc vero non id agitur,
bonifine, an malis moribus vivamus; neque, quantum, aut quam magnifi-
cum imperium populi Romani fit: fied cujus hac cumque modi videntur,
. nofira, an, nobificum una, hofiium fiutura fint.
LV. Heic mihi quifiquam manfiuetudinem, et mifiericordiam nominat ?
jam pridem equidem nos vera rerum vocabula amifimus; quia, bona alie-
na largiri, liberalitas; malarum rerum audacia, fortitudo vocatur;
E eo