intenderant. Ceterum milites, religione, pluvia magis ufi, ea-
qiie res multum animis eorum addidit ; nam rati fefe Diis in-
mortalibus curse effe. Deinde poftero die, contra opinionem
Jugurthas, ad Thalam perveniunt. Oppidani, qui fe locorum
afperitate munitos crediderant, magna atque infolita re per-
culfi, nihilo fegnius bellum parare : idem noftri facere.
LX X IX . Sed rex nihil jam Metello infedum credens, qujppe
qui omnia, arma, tela, locos, tempora, denique Naturam ipfam,
ceteris imperitantem, induftria vicerat, cum liberis, et magna
parte pecuniae ex oppido nodu profugit ; neque poftea in ullo
loco amplius una die, aut una node moratus,- fimulabat, fefe
negotii gratia properare ; ceterum proditionem timebat, quam
vitare poffe celeritate putabat. Nam talia confilia per otium
et ex obportunitate capi. A t Metellus ubi oppidanos prcelio
intentos, fimul oppidum et operibus, et loco munitum videt,
vallo, foffaque mcenia circumvenit. Deinde jubet locis ex copia
maxume idoneis vineas agere: fuperque eas aggerem jacere
et fuper aggerem inpofitis turribus opus et adminiftros tutari.
Contra haec oppidani fefìinare, parare ; prorfus ab utrifque nihil
reliquum fieri. Denique Romani, multo ante labore, prceliif-
que fatigati, poll dies quadraginta, quam eo ventum erat, oppido
modo potiti : prseda omnis a perfugis corrupta. Ii poftquam
murum arietibus feriti, refque fuas adflidas vident, aurum, atque
argentum, et alia, quas prima ducuntur, domum regiam
comportant: ibi vino, et epulis onerati, illaque, et domum, et
fernet igni corrumpunt; et quas v id i ab hoftibus pcenas metu-
erant, eas ipfi volentes pependere. Sed pariter cum capta Tha-
la legati ex oppido Lepti ad Metellum venerant, orantes uti
praefidium, prtefedumque eo mitteret : Hamilcarem quemdam,
hominem nobilem, fatìiofum, novis rebus ftudere; advorfum
quem neque imperia magiftratuum, neque leges valerent : ni
id
id feftinaret, in fummo periculo fuam falutem, illorum focios
fore. Nam Leptitani jam inde a principio belli Jugurthini ad
Befliam Confulem, et poilea Romam miferant, amicitiam, foci-
etatemque rogatum. Deinde, ubi ea impetrata, femper boni,
fidelefque manfere, et cunda a Beftia, Albino, Metelloque imperata
nave fecerant. Itaque ab imperatore facile, quas pete-
bant, adepti. Emiffas eo cohortes Ligurum quatuor, et Cajus
Annius praefedus.
LX X X . Id oppjdum ab Sidoniis conditum eli, quos accepi-
mus profugos ob difcordias civilis, navibus in eos locos veniffe ;
ceterum fitum inter duas Syrtes, quibus nomen ex re inditum.
Nam duo funt finus prope in extrema Africa, inpares magnitudine,
pari natura : quorum proxuma teme prasalta funt, cetera,
uti fors tulit, alta ; alia in tempeftate vadofa. Nam ubi mare
magnum effe, et fasvire coepit ventis, limum, arenamqUe, et faxa
ingentia fludus tTahunt : ita facies locorum cum ventis fimul
mutatur : Syrtes'ab traSiu nominatee. Ejus civitatis lingua modo
conVerfa connubio Numidarum : legum, cultufque pleraque Si-
donica: quae eo facilius retinebant, quod procul ab imperio re-
gis aetatem agebant. Inter illos, et frequentem Numidiam multi
vaflique loci erant.
LX X X I. Sed, quoniam in has regiones per Leptitanorum ne-
gotia venimus, non indignum yidetur, egregium, atque mirabile
facinus duorum Carthaginienfium memorare ; eam rem nos
focus admonuit. Qua tempeftate Carthaginienfes pleraeque
Africae imperitabant, Cyrenenfes quoque magni, atque opulenti
fuere. Ager in medio arenofus, una fpecie : neque Humen, neque
mons erat, qui finis eorum difcerneret ; quas res eos in
magno diuturnoque bello inter fe habuit. Poftquam utrimque
legiones, item claffes faepe fufae, fugatasque, et alteri alteros
N 2 aliquantum