m\cSç QrÀ)( vziu\f>yt7cLV} 7J rrcS'Çkï Tr&tfigA
Oèa. oi yà C&c ovteç oAaç, nruç <\o
àç ifyàtvti >f/uccïAovèÎ7mv df czioeffidizti JV
fMovf><yiwrn>ç 0goS. cbtouo # rfjrçjç yt K cpti-
<nj Xj d% cu/tlf fyjVvfyvTU UOV <PcL/lS/J OD^UTUÇ
yF'SaüÇ T àtni^e^çvÂlcù 9 otÎ juLqi'Açyv
/xâMoi» ©gocTyè-pviv c^cL,jnrnAi<TjX(L <5 rràyjv-
cdiioctf TUV VgpvoV , ){y$UU CLXgj/iSÜ/iTOtÇ 6
tjflxivaj 7{to yluj. K&f&Stféeig vuu itÙ/$
^V'TCtlVT MBàjfJy Kf lico
_^Au, i>iüa(iiiU5/u«^{%î7lM(i Éçay)(j' *
We^t4 VifemtiAéçii« ci 7,r5 S$£^?J SdgJtixtu-
f i r e £ d if tiy t im ; Q<p<d;. t i ; f i ï i t g p ; , cptim,
Z^&aTitfbcmj tntjuiïcL Hfiçpi/iMjfov, X3H jLuv*
■ ma; ^ferc xpipSia;. ÿim f i r.ua 'unipfiu,-fip-
*fii $ 'itçy.vsJv to 7n\tîruy n/Hyf otyinçy; Xfir-
ç ç t T *tv ûigtCoAsü mpptyviîbç « wAêovr^jct
'Aj? TMüTOKc^gTliÄTg, ÿ ßttjv; ATlàp^ctt tpi;
Onus yt)ç xgny&tmtt’m oxp'p;. hoàju f i noifyj
HSLTU71 yàepy%7rcAiv,ßapoi, <£ Ttfifin, xfi
aycLÂf^ topio;, Xjfivîuiyuptùiy ©saTrCXX*-
eiô/"t'A4“ii wA.«5t)«, jatmîaj -n •vJat/Aeu«'-
TSia} Trà/JmytO, ifif îaf/usilm Cffiaxicjucl
irte-flo/tS/jay pSp ttîiyxj-n x, S S p B R Ai-
vacSxu tu. tutpôpa. Aifirr&v yt fjjxo îi elStiray
yiàfj'TïAtd; Cihf£v. '@r4 y G ^oFs c ctAvJiyoy,
vVt gçl»,0/tOM^(/)!5 v©goJ Asjrs 1»?« <L'a.f-
ÿjjwni: %ama]jL<LmvoAluj n^txçjiafi r Ksnr 1
a.mAyiAg.tgj{/y&iilî tn; à/uif-iia; ày-
Ai«i ßajt); ctofrt; mimu-mt «wW, xé~
AAÎO/TO) 3 rnrÇj; 'Qnyurn àAn%ia;, o! m-
•arAgtrii/uVoi, d it S i'd it JïtmtîblcQncrdjj m
gtifiâiL i3?/ èSÿcLçj>iyj}l)ay. è!ÿa.çpijuù%ti <fÈ,
tyïlOi ,, ® l | , «75J OT/JaHX«^, Tttf
y<TS yt T?.', ffypciv av'fflujij>J^ett aitp&jyjflfyjtiç
S Stmiw, (c 'fi/ à.An % y liSi'&s G&iy. rzéèl -ffl
Ziiobniy, ij ô oeçjtpriTK Ig^É^ftiA cfnoly. ouoj j
'75,î r&£ß$>iTduounv'&3n y^-pSïa^ yjfj g
Xjt8 <>Aa\jfjji ß\i-rnim. îitmt^ùj<Qti%iy^K,uZ
T teiot/TUi» ■mcM.-nç ■^tvSbfjLctf'nlai StH/uù/ia.
îin uufmu., Uni tzzçjaïuffyi^. i'pymfy yàp
m foMcutxjy. fônçtiaia. rripfsi%S, È atnyri-
W.<ny tl At’jtciTïtïy iiuJvTiç rfy' /$>’ Em»«
®tJy. ÀmçpÀ^crAjj j £ ç i^ ylfUI E/{ ^ S’^JJ
*»» WW'jjiy^ifj^uiiJgcuAssi eo/xgÿ
ç&yiputç à* f i n i g ,ÿ EM»m Vliyu,
^ W A f cSyofvHjyr f i r $ ’ ©*,g ,'wis 2i<poi,
quo omnia : fed quia nullus Deüs
falso nuncupatus, quicquam omnino
opis Deo , qui eft fuper omnia, con*
ferat. Cùm enim omniho non fine
quo pâflo vc cooperarii creantis Del
admicci poflunc > Non igitur his ver-
bis diftinûionem inefie dicimus, quoad
naturalem Sc ex ipfo genitüin fi.
lium : fed quod non aitenus fit pra:-
terquam Dei effeftio ,; vt ea:lum ex-
tendatur , aut vt terra fedes immotas
ac ftabiles habeat. Cùm ergo often-
derit ex his verbis, fuam gloriam , &
j incomparabilem cminentiam s & potential
magnitudinem : quarum rerum
efFeûor erit pofteris remporibus , hic
confequenter déclarât, apertéque ex-
ponit. Quis enim alius, inquit, diffi-
pabit figna ventriloquorum , & diüi-
nationes cordis î Cùm nattique Serua-
tor omnium nofirum Chriftus, nobis
de carlo nondum effulfiffet, in omnes
diabolicæ tyrannidis violentia extenfa
; erat , & profundæ tenebræ incolas
terræ omnes obruerunt & quafi de-
uorarunt. Erant enim erant & per re-
giones U per ciuitates aræ ac delubra,
& examina imaginum , Sc deorura
falso nuncupatorum innumerabilis
multitudo , & incantationes, &c fal-
fic diuinationes paffim , & impofturat
ac fùci dæmoniorum : quæ feire fe
fingebant & pramunciare pofle futu-
r a , cum nihil quicquam vel dicerenr
vel feirent. Poftquam autem vera lux,
J >d eft, vnigenitus fermo Dei , totum
orbem terrarum vndequaque Euange-
licis oraculis illuflraflct : ignorationif-
que nebula difpulfa effet, & illæ te-
nebrat profunda: defiiffent, cflent ad
agnitionem veritatis errantes : tune,
tune figna ventriloquorum diflîpata
lunt. Ventriloquos dicit falfos vates,
vel pythonicos, ex fui cordis fenfu erw-
ârantes quod lubet, qui nihil tamen
veri fciunt. De quibus etiam dixic
; propheta Ezechiel : [Yæ prophetan-
tibus de corde fuo , 5c omnino nihil ”
videntibus.] Diffipata igitur funt ciuf- *
modi hominum, data aliquibus ex
falfa djuinatione figna feu prædiaio-
ncs. Abolita fùnt cnim vbique carmi-
na ac decantarioncs Græcanicx , 5C
qui mentiri confuerunt dii Grseco-
rum obticuerunt : 5c auerfi funt ■ retro
prudentes, 5c confilia eorum infà-
tuata funt. Videtur autem his verbis
prudentes appellate,vel Grçcorum Ma-
gos, vocabantur enim apud egos Sophi,
COM M EN T . IN E SA IAM , L IB . IV. © R A T IO II. &}
Vel forte qui fapienti* Opinion«» a- A ^ Q ^ t ^ ^
yvpyt'&C, 7n>t(y>j; ilr;miiisit-, it, Ayye't'iyiy-
\SH Stivaoly, d JyA a ’rftajy, ft CST&
hjtfy'QU <\ui>yia< tl; yt 5' SluiurQnu tw,.,
vypefyht7mtq;HfLmwt.fatwai'S h i ;
XsitvTBts tp&flfyj ti; to 0 7 rrsa>- As(-
toy it^risvu $ iJuVeAsis Vifem^j^ugriK m i
efealibi; G<f/«f,i^vytxdn&lfc’(jnyjc;Sup.
cos nafti funt, 5c intelligentia
acres, Sc qui vi ac facultate dicendi
pratditi erant , 5C linguæ volubilitate
prarftantçs, 5c qui non erant imparati
ab eloquentia , fed qui mendacium,
di&ionis fila: elegantia ornare valuc-
tunt. Iftos dicimus aUerfos fuiffe rétro,
cum deinceps fapientia ipforum infru-
âuofa Sc inutilis declararetur, vt qu;t
effet animalis , terrena 5c dæmoniaca.
- •• - ( u n t a S y n i 5’^ v«j^ G<P‘<unx3~
lnratuatam enim fapientram mundi r f tv - \ « 1 ~
•fuiffe,a Do nempe, dicit Paulus fapien- B ^ . JW o 'rt- ■& 0 * n ^
tiffimus: Auerfis autem,inquit,pruden-
tibus, Sc omni eorum confilio impru-
denti &inutili declaraco : Statuit Deus
5c pater verba puerifui, id eft, Euange-
licum & falutare oraculum, quod ipfe-
met Chriftus nobis loquutus eft,Sc con-
filium angelorum fuorum Verum rapud
tûmque effecit. Angeli autem intelligi
poffunt, qui nomine Chrifti legatione
fùnguntut, 5c mundo tanquam prarco-
nesconcionantur.Confiliumautem eorum
bonum erat Sc exhortatio vbique
omnibus, vt à priftinis vitiis difeede-
rent, 5c honeftas aâiones fortiter ca-
pefferent, Sc adhærerenc melioribus,ac
Darm natura SC verè cognofcerent,
qiùfque legibus collum fubderent, ita-
que-<ad falutem vitâmque contende-
rent. Siquidem eorum fermones omni
veritate plenifunt: Græcotum autem
delitia, nullam veritatis pulchritudi*
nem habebant,fed falfa apud illos erant
omnia, 8c prophetia, 5c cognitio , 8c
Asr. lintçpa.Vtrnyyîi, (piiin,-fflcppynp&y t ^
mon; girrV ßouArii àoïàit-nvTt i/iormv
Tttyj'TtAûTç ^7nSt^ypa.tyn; , içnmy 0 0 goç
mnjnàpipuLTa n ta t / f tÎ t tçt, Ê
ijapfyixÀi, mni&oy jiaznoyxa., ooSf
twn; tAsf.Aimy 0 X&npl;. y £ ctAti^n
rtlw ßovAUo T af^Qoiy eù/vü. aîi^or f i vonjtitv
tù tl m Xerçstf 'QfeatéJitrn;, è ’izJ’ttldjuto
2fi/.x*ifirfcrn;. ßiuAn îi u2 cLÜm; à.ya.Sn, %
C «sfityMm; V~; àTri/JÇg.yAti’S rVïfiyfiùiy fM/i
ajiia.^ ’£rr*Qtimy,ciiitppciyrvsdaifirtr£ßt
àydifa’J fy ta ;, i) àjUtivovay a y T t y t^ ,
0eoytisiya;nyq>ifrl ^ ttAnJ^f, (È n i ; tù n j1
v ip s i; i^sreytliuiy t cw fiya , oçéyjy î i oiïiùi
(WZ3; oumatu, X) ÇpUo. cbcoiw / u t a l *-
mon; àAn%la; eloiy tl r$>’ aù-fij Aly i. /tu,uß-
îio à EMftiiar, <S s?<tA»?tîcc; CSX twy-
n ; KstMts-mym f i i$>’ d x .tiy o i;- fiiiîn , ifij
tBÇjÇtrreU, x, oütJtn;, È-fWcU• Sixioij 0tdy,
imaginariorum deorum illis ipfis qui D àÆti; v>7; ’ar^ya/i&jiti; àyyttupiïfm 7rAnerrabant
ignora multitudo. Jus.
O Atyay ttajvtntAnfl, KstTtlxfijion. yy) iaf;
OttAèoi TV ic'jfcc, t!xtîï>jujj£mât(Qt, ifi oil èj»n-
fxct oüt;; Jyja,TtAj.
E-filÿ^x, 'irm> 5 ,4yi T îçiv, îe^O^
<ftcX»fA., 0 Axft&v/bèfjoç ait 0 otio'rtAcfv Tnllfàyfê
Cdotw'aiT Vçyivôvi tîjbU rpiyàfoiwy »
Aeysuv Ig^tffTrtAîjyM. xjL'myufyoy. tïAiV/Êjk y^ja
« A a ... - : ----- aù-rUù x ÿ xpfi.Tt;t! Vi ceperunc isabylonn , qui vmucr- _ ^ t »> h, a ivA dm, i, -tLù -tV U ^
fitm te rramlu d zo rumd ep o p u latifu n t: f îxjtiyaAUu xjLTt^naoipm; fêiçy-v. a >a’ cx>--
MAVTçavmi ®îgsî ©rotf, <£ -r «J^u äAm-
ma; à7ttîiioàp-Tt Üvfiy, àcféyn; n v fyiy to
tUÙ BecCuAaTr* toL’n/Jt'Qfiotip'p;, Kigptupn-
pu TO K t' S y (T r\J&hvoçhottfV'Tt; tl;
T Itvîajjpi 'fol i t 7n>A<(;ifpëîu/puzi’7v (c1 -f ytdy
fy xjtiüxtiKStmy dv tipUon. âlcptieçàta npivuu 0
t&&q»nlx*;ipüy?J)3S tUah/xnSiineSmi Atiyuy
m leÿtanAn/* ,Siî)xmy àyycfy tu;
F f f f iij
Qui dicit Hierupdcm, habitabtris,
gÿ4 cmtatibas Iuda, adificabimini, çÿ*
folitudincs eins fufeitabo.
Sequetur hoc fie : Ego fum , ni-
mirum , ô Hicrufalem , redimeas te,
confummans omnia, 8cextendens cæ-
lum. Ego fum igitur , inquit, dicens
Hierufalem , ædificaberis. Nam earn
fed redempti funt à Deo , 8c eaptiui-
tatis iugum exuerunc , permittente
hoc facere eos Cyro , pâtre inquam
Cambyfis , qui Babylonem incendit.
Hi reuerfi in Iudzam, 8c vrbes re-
fecerunt, 8c templum, 8c pacatè ha-
bitarunt* Itaque perfeitè fèrmo prophéties
cùm Hierufalem ædifican-
dam dicit , fubindicat audicoribus,
Ctmmtnt. in Eftitm.