I
I
N A T U U R K U N D E .
• deren , onder dewelken Rabbi Juda Leo en
' M'tddotb plaatzen de deure, dewelke naa den
•' ingang zag, in den afftand van eene halveelle
vati den hoek des muurs, zoo dat wedcrom de
tocgevouwde deiir des ingangs bedekt lieeft <?.
eilen van de muur, middcn tuiTchen de beide
deuren > doch de valdeuren van de geopende
. deuren van hec Heilige zichuyrgeftrekchebben
tot ìt- ci's binnen liet Heilige. Want deze
: willen, gelyk wy bovenhebbengezien, dacde
valdeuren bcftaan hebben uyt twce andere vleufels,
dewelk hervouwen konden worden. Anderen
wederom geven wel aan de deuren den
aflUnd van cene halve eile tuiTchen de muur,
maar de binnenfte openen zy niet naar het Heilige,
maar buitenwaarts naar den ingang
• elke valdeur inyden zy door in twee vleugels,
clke van deze van 2i.clle. Zoo dat derhalven
twee deuren, debuytenfteenbinnenfte, weder
toegedaan, zieh elkandertn in het midden van
de wandt geraakt hebben, bedekkendededikcé
der muur van 5. eilen. Ende alzoo wierd de
binncnfte deur van het Heilige gcopend, doch
de buytenfte deure van den ingang naar binnen.
Welk gevoelen fchynd boven de andere te moeten
worden gefteld, waardig derhalven, dat
het onderfcheidenclyk in het onder banden zynde
Printblad word vertoond.
Binnen deze deure is opgehangen geweefi:
het koftelyke Voorhangzel, van het welk de
Schriftuur gene melding maakt, volgens Jofefus
zeggen dat gene gelyk, het welk het H . der
Heiligen van hetHeilige heeftafgefcheiden.Naar
hec verhaal van Joßjus VI. hofkderjood/che
Oorlogenhzi 6. kap, was het Voorhangzel van
HerodesTempel geweeven van zyde,fcharlaken,
piirper, met Cherubynen en bloemen, benevens
de gehele toeftel der blinkende fterren in den hemel,
de hemeltekenen uytgenomen.
ßoven deze deure zegdmen, dat Helena ^
de raoeder van den Komng Monobazjts ^ in den
mgang van den Tweeden Tempel eene groote
goudekandclaarheeft opgehangen, welke door
de ftrailcn van -de Ooftcr-zonne door de zeer
hooge deure van den ingang invailende, door
haar glandch een tcken gaf om de morgen-ofierhanden
te bercidcn. Aldaar zegdmen dat gehangen
hecft eene groote goude IVynfiok, een
gefchenk van Hemdes: de fteelen derdruyven
worden gezegd zoo groot gewceft te zyn als
eens manslengre, debezienderdruyven, Karbonkels,
SaAren, Diamanten andere koftelyke
gefteentens : by dewelkc zy zeggen dat uyc
cene godvruchtige mildadighcid zyn bygekofncn
nu bladercn, dan andere dceleneenswynftoks.
Deze wyngaard is van een zoo groot
gewicht geweell, by aldien wy Ä. Eltczer in
Middoth gcloven, dat 300. Prielters van noocicn
waren om dezelve vaa hare plaats te beweegeti.
Uyt Gorton waardeeren K.. Juda Leotn
^"(farelhts dezen wynftok op duyzend Talenten,
dat is op iz^ooooo.goudeDukaten. jNa
Jofefus zyn alle de J oodfche Meefters eendrach -
6%s
rig ten aanzien van de zeer groote waardy van
deze wyngaard. Doch ViUalfandui is vaq
gedacluen, dar die älleenlyk uyc goude draaden
in her voorhangzel zelve ingeweeven beftaan
hebbc. en anderen, dat deze dezelve
wynftok is gcweeft, van dewelke
mdding maakt Oudhed: XIV. Bock, 5. kap.
aan 'Pomfejus van //i-z/Wa/Bigefchonkcn, welker
waardy zonde zyn geweeft van 500. Talencen,
welke hy zeit le Romen zoude hebben
gezien in den Tempel van J upiter Kapitolinus,
met den ingegraveerden naam van Alexander
Konmg der Jooden. Doch SeUemi wederlegd
Lipfius met redenen, dewelke niet te verachten
zyn, om dat de wynftok van Ariftobulus
aan Pom pejus gefchonken is geweeft p j a a -
ren te vooren, dan Herodcs den Tempel heefc
beginnen re bouwen.
R. Juaa Leo maakt melding vananderedingen
in deze deure opgehangen: hynoemdeene
roode Lap, dewelke op het Feeft der verzoening
fneeuwit ichynende een teken was en bewys
van deGoddclyke gerade: ztngoud zwaard
van een Talent gewichts , van Herodes hier
gelegdmet dicopfchrift: Wie dat, eenvreemdeling
zyude lot hier toe nadcri, te weeten of
geen Priefter zynde , of een Priefter buyten
dienft, dat. hy den doodßerve.
Deze deure wierddagelyksgeopend: dewyze
zieby Lnmlius Levit.'Frieß:ll Boek,7,kap.
Aan deze Verhandeling zai licht geven de
beknopte verklaring derAfbeeldingen op Printblad
CCCCXXXiX.
A. Vertoond de deuren, de eene ab. de buytenfte
van den ingang, dewelke eene eile afftaat
van den hock desmuurs, aan den muur gehegd,
de. dezelve uytgebreid.
bc. De binnenftc deurevan het Heilige, naac
de Oofter-muur van hcc Heihge omgeflagen:
f f . Dezelve uytgebreid.
B. De deuren eene halve eile afftaande van
de hocken der minir g h. de buytenfte dewelke
zier naar den ingang of Voorhof, aan deminir
der wandt gehegd: hi. de binnenlte , dewelke
ziet naar het Heilige , en eilen gevouwcH
gaat in het Heilige.
C. De deuren, dcwelke toegevouwen de wanden
der muurcnbedekken. kl . de buytenfte, dewelke
binnewaarts word toegeflagen, 1 m. de binnenfte,
dewelkenaarbuytcn word toegevouwen.
D. Vertoond dezelve geftalre der deuren in eea
affchetzendgezichr.en te gelyk het Voorhangzel.
n. Is de binne-deur van het Heilige, dcwelke
buytcnwaarts word toegefchoven.
o. De buyten-deur, dewelkc binnewaarts
word toegevouwen.
p.cnq. Zyn dezelve deuren in geftalte van
cenc halve uytfpanning.
r r . SS. Dcdiktedcrmuurvanöellen.
rs. De afftand der muuren of deopening der
deuren van lo eilen.
t u. De hoogccder deuren van 20. eilen,alhier,
op dat zy nauwcr vertoond zoude worden van 1 o,
M m m m m m ni PK I N T -
ti.
i'-
fci,:.
Iltuiil'
• I i
i f f i
I ' 'I
•Ii:;..,
^llllL
i i ü L ^ :