' ! • II
• i i
N A T U Ü R KUNDE.
BUyren cwyfel zai de Wiskimdige Wysgeer,
deftofFe der evcnredigheid van deoptelling
der Menfchen zullcnde nafpeiiren, de alderzekerfte
en re gelyk de aldcroudfte vinden in het
Heilig Wetboek, alwaar ook uycgedrukc ftaat
de aldernjuwkeurigfte Tydrekening, cn Geflachtregiikr.
Het is bekend uyt Exod. XII.
37. dat in den tyd van 21 f . jaren, 70. perzonen,
dewelke mec Jakob afgetogen waren naar
F.giptßi zyn aangegroeid tot 600000. mannen.
Eenjaar daarna,. en wat daarboven is, was het
gecal der mannen, bekwaam ter corloge, die
boven de 20. jaren waren, de Leviten niet gerekend
603550. De T y d van 39. of40.Jaren
zynde verlopcn, zyn 'er ZOG vele niet gevonden
geweeft, als *er uyt Egipte waren uyrgetrokken,
om dat dezealleindeWoeftyncmoeften
fterven. zoo dat dealderbejaarften niet boven
de 59. jaren waren. Boven is aangetoond,
en niec alleen by eene gelegendheid, dat het
getal van menfchen gemeenlyk in den tyd van
5Ö0. jaren werd verdubbcld. Uyt deze onderftelling
moeften 360. jaren na de eerfte optelling
verlopen zynde , 1200000. Ifraeliten
hebben geleefd, en in detuiTchenloopvan 471.
of 473. jaren, hoe vele de Tydrekenaars wel
teilen van Exodus tot deze tellinge van David
1576666. Dit getal vinden wy byna op die
w y z e , dewelke volgt. In onzcn Text brengt
Joab de opperfte Veldheer het getal van 800000.
firydbare mannen. Maar wy leezen ook 1 Krön.
X X V I I . I. dat 'er zyn geweeil 12. verdeelingeUy
elke van 14000. menfchen, welke Over~
ßen aangingen enafgingenvanmaandtotmaand
in alle de maanden desjnars, derhalven zyn'er
in het geheel geweeft 28S000. Doed hier by
500000. uyt de ftamme van Juda^ dewelke in
onzen T ex t vermeid worden, en voordeitarame
Bcnjamhis omtrent 100000. zo zult gy
krygen eengetal van alle 1688000. voor welke
wy van vooren vinden 1576666. Stel dat deze
mannen ten oorlog bekwaam 1688000. omtrenc
van alle Ifraölicen ^uytraaken, de Leviten tot
noch toe niet geteld zynde, zoozultgyzonder
merkelyke dwaling in de optclling het getal der
Ifraeliten i lcl lenop 8440000. deflaven niec gerekend
zynde, van dewelken buyteu twyftel,
naar de wyze der Oofterfchc Volkeren, een
groot aantal is geweeft.
Doch dit is tot een hinderpaal, hoe dat eene
Landftreek van omtrent 60. mylen of uuren
lang, en 30. breed een zoo groot getal Menfchen
heett können bevatten of voeden ? Deze
knoop Haan zy dusdanigdoormidden, bywien
de eigen gcloofwaardigheid van hec H. ßoek
voor gene Regel verftrekt, dat de Joden de
konft van vermcerdering gebniykt' hebben ,
dewelke , de Babilonifche gevangcniife zynde
geeindigd, de Heilige Schrifture hebben
afgcfchrecven , hec zy uyc een Gcdvruchtigbedrog,
ofydelebegeertetotlof. Hier
op doeld Sulpitivs devcrus Heilige Ge/chied-
J Bock }k twyfeie geenjjlns of door de acbte^
loosheid der af/chrjyvers (^Lc Clercq voegd 'er
6 5 7
by, door de vermetelheid) voornamentljkzoo
vele ceuvDen nu tuffeben beiden lopende, is de
waarheid verdorven , veel eer , dan dat de
Trofeet zoude gedwaald hebben. Welke uycvlucht
niec zonder gevaar is. Liever zoude ik
zeggen, dat ten cyde van 'David geheel
ßin/i zoozeervanrteeden , fteedekens, dorpen,
buurtcn, huyzcnoveralnaaftde Akkers, Wyngaarden,
ülyfboomgaarden, Ooftboomgaarden
gelegen, heeft overvloeid, gelyk hedendaags
de Nederlandfche Provintien, overal bebouwd,
als hec welke van G O D zelf beroemd word mec
den Eer-tytel van een goed en rnm Und ^ een
Land vloeyende van Melk en 111.8.
Daar by is 'er nog eene andere grendcl te
verfchuyvcn. 1. K rön; XXI . 5. worddezeonze
zelfde optelling van 'David niet andere woorden
uyrgednikc: gantfchljraeltjiiaself honderd
duizenä. man ^ die het zweerdmttrokken ; ende
Juda 47000Q. mannen die hetz-weerduittrokke
»y derhalven in 'c geheel 1570000. Daarwy
hier in tegendeel rekenen alleen 800000. en
500000. dewelke uytmaken de zonime van
13000CO. Dezeplaatzen, fchynftrydigzynde,
brengd Bochart dus over een Hieroz: I. Deel,
I l . i i o e k , 36kap. dat r Krön: X X I . de Krygsknechten
of de zoldacen van de twaalf Verdeelingen
boven gemeld in de gehele zomme zyn
ingeflooten geweeft , hier van dezelve nytgeilooten.
Want deze twaalfmaal 24000. alleen
paken uyt 288000, zoo dat 'er dieshalven alleen
1 l o o o . ontbreeken, waar door men niec kan
opklimmen tot I loooooi Doch dit gebrek vervullen
anderen door 12000. Eeampcen. By aU
dien men Le Clercq hoord over deze plaats, beftaat
het voornaamfte gewicht der zake en de
zwarigheid niet zo zeer in de verfcheidendheid
der getallen, als in derzelver overftallige grootheid
, welke hy verhoogd toc op 13000000.
zielen: namentlyk mannen bekwaam tenoorloge
1600ÖQO. en uyt dit beginflel 8000000. zielen,
by dewelke hy voegd 4000000. flaven, De ftammen
Levi en Benjamin 1000000 welk zoo talryk
volk, op hoedanige wyze binnen de ruymtc
van ecii Land, niet grooter dan Paleftina, heef C
können gevoed worden, hy niet kan, nochwil
bevatten : wel zoo veel te minder, om dat heC
de koophandel heeft ontbeerd , en aan de zeeftranden
gewoond hebben ter eenre zyde de
Tyriers enSidoniers, tcranderedePhiliftynen,
niet zelden Ifrael te ovennagtig. Eindelyk
vervald de aanftonds aangehaalde uytleggertoc
die gedachten, van dewelke boven is gezegd^
dat de getallen al ce zcer zyn vermenigvuld^gd
door der Affchryvcren of achteloosheid of jeukerigheidnaarcigelof:
gelyk ook i. Sam.XlII.
5 • voor dertig dttyzend wagens welke de Philiftynen
zouden gchad hebben, hy alleen drie duyzend
fteld, omdatook zoo vele, engcenmeer,
de Syrifche en Arabifche Wecboeken hebben!
Welke uycvluchc o f , en hoe, 'dezelve met de eigen
gcloofwaardigheid van hec Heih'g Wetboek
kan worden over een gebracht, mögen andere
onderzoeken , cn dien knoop onrftrikken.
E c e e e e c HE T